Kể từ khi Việt Nam chính thức tham gia cuộc thi Olympia Toán quốc tế (IMO) vào năm 1974, đã có rất nhiều thí sinh nữ được cử đi thi. Nhiều cái tên nổi bật đã mang về huy chương cho đất nước, trong đó phải nhắc tới Phan Thị Hà Dương.

Sau Nguyễn Thị Thiều Hoa, Phan Thị Hà Dương là nữ sinh thứ hai đoạt giải tại IMO. Năm đó, cô nữ sinh trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam vinh dự giành Huy chương Đồng. Sau nhiều năm, Phan Thị Hà Dương trở thành một trong những cái tên nổi bật của làng Toán học Việt Nam.

Sinh ra trong gia đình tri thức, 26 tuổi trở thành Phó Giáo sư tại Pháp

Phan Thị Hà Dương sinh năm 1973, trong một gia đình tri thức. Bố cô là Giáo sư Phan Đình Diệu, một trong những người được ghi nhận là có công đầu trong kế hoạch đào tạo và phát triển ngành tin học tại Việt Nam. Ông Diệu là chuyên gia trong các lĩnh vực: Toán học kiến thiết, lôgíc toán, lý thuyết thuật toán, ôtômat và ngôn ngữ hình thức, lý thuyết mật mã và an toàn thông tin.

Còn cậu của Phan Thị Hà Dương chính là Phó Giáo sư nổi tiếng Văn Như Cương. Thầy Văn Như Cương là người thành lập và là Hiệu trưởng trường dân lập đầu tiên tại Việt Nam - THPT Lương Thế Vinh, Hà Nội.

Thời phổ thông, Phan Thị Hà Dương theo học tại trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam. Năm 1990, cô là thành viên nữ duy nhất của Việt Nam thi Olympic Toán quốc tế lần thứ 21 tại Bắc Kinh, Trung Quốc và dành Huy chương Đồng.

Sau đó, Phan Thị Hà Dương trở thành sinh viên Khoa Toán - Cơ - Tin, ĐH Tổng hợp (cũ) Hà Nội, nay là trường ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội. Năm 3 đại học, Hà Dương nhận được học bổng của Chính phủ Pháp và được xét đặc cách vào học tiếp năm thứ 4 tại ĐH Paris 6 nhờ thành tích học tập tốt.

Tiến sĩ Hà Dương hiện công tác tại Việt Nam

Năm 1995, Phan Thị Hà Dương chính thức lấy bằng cao học về Hình học đại số. Cô được thầy hướng dẫn của mình là Giáo sư Christian Peskine, trưởng Viện Toán của ĐH Paris 6 và Paris 7 chủ động đề nghị làm việc trong những bước nghiên cứu tiếp theo. Tuy nhiên Hà Dương lại chọn ngã rẽ khác bởi: "Ngành Toán Việt Nam đã có nhiều đại thụ xuất sắc trong khi ngành Tin mới mẻ hơn. Tin học ở nước ta hiện nghiêng về ứng dụng, nhưng càng phát triển, Tin càng cần nhiều nghiên cứu cơ bản, trong đó có Toán".

Năm 1999, luận văn Tiến sỹ của Phan Thị Hà Dương được Hội đồng chấm luận án Đại học Paris 7 xếp vào loại rất xuất sắc (très honorable). Không chỉ vậy, cô còn vượt qua 100 ứng viên để trúng tuyển vị trí Phó Giáo sư tại khoa Tin học, ĐH Paris 7. Năm đó, Tiến sĩ Phan Thị Hà Dương mới chỉ 26 tuổi.

Tháng 8/2005, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phan Thị Hà Dương quyết định quay về Việt Nam, công tác tại phòng Cơ sở Toán học của Tin học, Viện Toán học. Một trong những lý do khiến cô về nước là vì yêu thích công việc giảng dạy và muốn giảng dạy cho sinh viên Việt Nam.

Được biết chồng cô Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phan Thị Hà Dương chính là Tiến sĩ Lê Minh Hà, giảng viên khoa Toán - Cơ - Tin (ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐHQG HN).