Viện Ứng dụng Công nghệ, tiền thân là Viện Nghiên cứu Công nghệ Quốc gia được thành lập ngày 16/10/1984 theo Nghị định 135/HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ). Trong suốt quá trình 40 năm xây dựng và phát triển, Viện đã thực hiện sứ mệnh nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao các công nghệ cao, công nghệ mới trong các lĩnh vực về công nghệ laser, quang điện tử, vi điện tử, công nghệ sinh học, vật liệu mới và công nghệ thông tin góp phần phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo an ninh quốc phòng.
Sáng 16/10/2024, tại Hà Nội, Viện Ứng dụng Công nghệ đã tổ chức Lễ kỷ niệm 40 năm thành lập Viện. Đây là dịp để các thế hệ cán bộ, viên chức của Viện qua các thời kỳ cùng nhau sum họp, nhìn lại chặng đường 40 năm hình thành, xây dựng và phát triển với những đóng góp đáng tự hào cho phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh của đất nước.
Xây dựng tiềm lực nghiên cứu khoa học mạnh
Trong 40 năm qua, bằng tâm huyết, trí tuệ, niềm say mê khoa học và tinh thần trách nhiệm cao đối với đất nước; các thế hệ lãnh đạo, cán bộ tiếp nối đã xây dựng Viện Ứng dụng Công nghệ trở thành cơ quan nghiên cứu, ứng dụng công nghệ xuất sắc, được đánh giá cao trong các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, an ninh - quốc phòng, giao thông vận tải, du lịch, y tế và môi trường. Viện đã làm chủ được nhiều công nghệ cao, công nghệ mới, tạo ra được các sản phẩm có tính ứng dụng cao.
Các đại biểu tham quan không gian trưng bày sản phẩm KH&CN tiêu biểu của Viện Ứng dụng Công nghệ.
Báo cáo tại Lễ kỷ niệm về kết quả đạt được của Viện trong giai đoạn 2020-2024, Viện trưởng Viện Ứng dụng Công nghệ Hoàng Ngọc Nhân cho biết: Trong 5 năm qua, tình hình thế giới và trong nước có nhiều biến động lớn, đặc biệt là đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, Viện vẫn duy trì và đẩy mạnh nghiên cứu và phát triển nhiều công nghệ mới, đồng thời ứng dụng các kết quả nghiên cứu vào công tác phòng chống dịch bệnh và các lĩnh vực sản xuất kinh doanh. Với sự chỉ đạo của Bộ KH&CN, Viện đã tiếp tục khẳng định vai trò trong việc thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, đóng góp vào sự phát triển của ngành KH&CN.
Viện đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong việc hình thành các công nghệ từ các nhiệm vụ, thực hiện cơ chế tự chủ tài chính, nâng cao năng lực nghiên cứu, mở rộng hợp tác quốc tế, và từng bước nâng cao đời sống cán bộ, dù vẫn còn một số khó khăn cần khắc phục để phát triển bền vững trong tương lai.
Viện trưởng Hoàng Ngọc Nhân khẳng định, trong 40 năm qua, Viện Ứng dụng Công nghệ đã xây dựng được tiềm lực nghiên cứu khoa học lớn mạnh, tích lũy nhiều kinh nghiệm quý báu, có vị thế vững chắc và đạt nhiều thành tựu khoa học, góp phần đặt nền móng và thúc đẩy sự phát triển nhiều ngành khoa học của nước nhà.
Viện trưởng Viện Ứng dụng Công nghệ Hoàng Ngọc Nhân phát biểu tại Lễ kỷ niệm.
Trải qua chặng đường 40 năm xây dựng và phát triển, được sự quan tâm của Đảng, của Lãnh đạo Bộ KH&CN, với sự nỗ lực của toàn thể cán bộ, viên chức người lao động qua các thời kỳ. Viện Ứng dụng Công nghệ đã hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, đạt được nhiều thành tích đáng kể trong nghiên cứu ứng dụng. Nhiều thế hệ cán bộ, viên chức, người lao động trong Viện đã trưởng thành trong công tác quản lý, nghiên cứu, làm chủ được một số nội dung công nghệ cao, công nghệ mới, từng bước bắt nhịp được với cơ chế thị trường, tạo ra được các sản phẩm độc đáo, có tính ứng dụng, góp phần vào hình thành một số ngành mới ở nước ta.
Trong giai đoạn phát triển mới, Viện Ứng dụng Công nghệ xác định mục tiêu: Xây dựng Viện trở thành một trung tâm nghiên cứu phát triển ứng dụng công nghệ đa ngành, đa lĩnh vực đạt chuẩn Viện ứng dụng công nghệ quốc gia, một số lĩnh vực nghiên cứu chính đạt trình độ tiên tiến ở khu vực và trên thế giới. Để đạt được mục tiêu trên, Viện đã đề ra các giải pháp gồm: tập trung nguồn lực để phát triển các hoạt động nghiên cứu khoa học, hình thành các công nghệ lõi, công nghệ tiên tiến có tính thị trường cao nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế, quốc phòng - an ninh; nghiên cứu đề xuất các dự án trung hạn trọng điểm của Viện phù hợp với kế hoạch phát triển nhằm nâng cao năng lực của Viện; tập trung xây dựng đội ngũ nguồn nhân lực chất lượng cao từ nguồn tại chỗ cũng như thu hút từ bên ngoài để phát triển Viện; triển khai một cách hiệu quả các hoạt động dịch vụ KH&CN, chuyển giao công nghệ nhằm đảm bảo phần tự chủ của Viện; nghiên cứu thị trường để tạo ra các sản phẩm mang tính chiến lược của Viện, nhằm tạo nguồn thu ổn định cho Viện, nâng cao đời sống cho cán bộ viên chức, người lao động, làm cơ sở thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao về công tác tại Viện; tăng cường hợp tác quốc tế để tranh thủ sự hỗ trợ về chuyên gia, đào tạo cán bộ khoa học để có và hấp thụ được các công nghệ cao, công nghệ tiên tiến, biến nó thành năng lực cốt lõi của Viện.
Thực hiện sứ mệnh là Viện hàng đầu của cả nước về nghiên cứu và phát triển
Phát biểu tại buổi Lễ, thay mặt Lãnh đạo Bộ KH&CN, Thứ trưởng Hoàng Minh đã chúc mừng những thành quả cùng những đóng góp cho đất nước mà Viện Ứng dụng Công nghệ đạt được trong 40 năm qua. Thứ trưởng ghi nhận, biểu dương những nỗ lực vượt bậc và đóng góp to lớn của toàn thể đội ngũ các nhà khoa học, cán bộ, viên chức của Viện Ứng dụng Công nghệ qua các thời kỳ.
Thứ trưởng Hoàng Minh cho biết, Đại hội lần thứ XIII của Đảng tiếp tục khẳng định KH&CN là quốc sách hàng đầu, là động lực then chốt để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại. Tại Hội nghị lần thứ 10 Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đã khẳng định “khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là đột phá để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam”. Quan điểm này thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng đối với vai trò của KH&CN trong tiến trình phát triển đất nước, trong đó lấy tăng trưởng kinh tế theo chiều sâu là hướng chủ đạo, chuyển dần từ việc gia tăng số lượng các yếu tố đầu vào của sản xuất sang tăng năng suất, chất lượng lao động, nâng cao năng lực hấp thụ công nghệ và đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp, lấy doanh nghiệp là trung tâm của hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia, lấy doanh nghiệp là nhân tố chính để chuyển tải các thành tựu KH&CN vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Minh phát biểu tại Lễ kỷ niệm.
Thứ trưởng Hoàng Minh nhấn mạnh, trong thời gian tới, Viện Ứng dụng Công nghệ cần tiếp tục xác định sứ mệnh, vị thế là một trong các cơ sở hàng đầu của cả nước về nghiên cứu và phát triển, chuyển giao ứng dụng các công nghệ cao, công nghệ mới mà đối tượng tiếp nhận chính là các doanh nghiệp, bởi việc ứng dụng, đổi mới công nghệ và đổi mới sáng tạo có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc nâng cao năng suất, chất lượng, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và của nền kinh tế trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang tác động ngày càng sâu rộng.
Để thực hiện được sứ mệnh trên, theo Thứ trưởng Hoàng Minh, trong thời gian tới Viện cần tập trung vào 4 nhiệm vụ trọng tâm:
Thứ nhất, đẩy mạnh triển khai các chương trình, đề án nghiên cứu khoa học, phát triển ứng dụng công nghệ theo định hướng tại Chiến lược phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030, trong đó thực hiện các nhiệm vụ KH&CN liên quan đến các công nghệ lõi và công nghệ tiên tiến, đồng thời hấp thụ, khai thác hiệu quả, phù hợp công nghệ từ nước ngoài, biến công nghệ đó thành năng lực, lợi thế, tiềm năng của Viện. Tập trung nghiên cứu để giải quyết các vấn đề trọng điểm của quốc gia như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, net zero, các lĩnh vực mũi nhọn như công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo…
Thứ hai, Viện tập trung nghiên cứu thị trường, xác định thế mạnh của Viện để nghiên cứu, tạo ra một số sản phẩm trọng tâm mang tính dẫn dắt thị trường. Triển khai hiệu quả các hoạt động dịch vụ KH&CN như các dịch vụ thử nghiệm, chuyển giao công nghệ và tư vấn KH&CN…
Thứ ba, tiếp tục đổi mới căn bản, toàn diện, đồng bộ hệ thống tổ chức và cơ chế quản lý của Viện theo hướng hiện đại; đảm bảo cơ cấu tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; hiện đại hóa cơ sở vật chất - kỹ thuật, thực hiện chuyển đổi số; kết nối, chia sẻ dữ liệu, kết quả nghiên cứu.Thứ tư, tập trung đào tạo, phát triển và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao về công tác tại Viện. Viện tạo môi trường làm việc khoa học, tôn trọng tự do học thuật; đánh giá khách quan, công bằng để ghi nhận, tôn vinh, tạo cơ hội phát triển cho những cán bộ có năng lực và có nhiều đóng góp. Phát triển hoạt động hợp tác về nghiên cứu khoa học, không chỉ với các tổ chức nghiên cứu, đào tạo của nước ngoài, các thiết chế quốc tế mà còn cần tăng cường quan hệ hợp tác trong nghiên cứu khoa học với các ban, bộ, ngành ở trung ương và các địa phương.
Với những thành tựu và bề dày truyền thống 40 năm phát triển, trong thời gian tới Viện Ứng dụng Công nghệ sẽ ngày càng phát triển, nâng tầm vị thế và hoàn thành tốt sứ mệnh của mình, góp phần thiết thực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước.
Bài: Hà Lê
Ảnh: Văn Nguyên