Công nghệ nano “thuần Việt”

Đầu tháng 9-2013, một sự kiện được giới chuyên môn rất quan tâm là việc Viện Khoa học và Công nghệ quân sự phối hợp với một số đối tác khánh thành Nhà máy xử lý nước thải tập trung tại Khu công nghiệp Thạch Thất - Quốc Oai (Hà Nội). Sở dĩ dư luận quan tâm vì đây là nhà máy đầu tiên trên cả nước áp dụng công nghệ nano để xử lý nước thải (sử dụng vật liệu tổ hợp nano kim loại hóa trị 0 trên nền vật liệu nano sắt). Nước thải sau xử lý đạt tiêu chuẩn nước thải công nghiệp loại A theo quy chuẩn Việt Nam QCVN 40:2011/BTNMT. Tính hiệu quả và sự tối ưu của công nghệ chính là lý do để Thượng tướng Trương Quang Khánh, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng ngay sau khi tham quan nhà máy đã có kết luận chỉ đạo nghiên cứu áp dụng rộng rãi công nghệ này trong các công trình, dự án xử lý môi trường trong và ngoài quân đội.

Đại tá Thiều Quốc Hân, Trưởng nhóm nghiên cứu chia sẻ: “Sau nhiều năm miệt mài nghiên cứu với sự ủng hộ của Đảng ủy, Ban giám đốc viện, chúng tôi đã hoàn toàn làm chủ công nghệ và tự chế tạo được vật liệu nano bằng công nghệ trong nước. Chúng tôi tự hào vì đã đóng góp một công nghệ nano “thuần Việt” cho sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước”.

Không chỉ được áp dụng trong xử lý nước thải với nhiều ưu điểm như hạn chế tối đa mùi hôi trong quá trình xử lý; không yêu cầu điều kiện khắt khe trong vận hành; xử lý hiệu quả với cả chất độc vô cơ, hữu cơ, đặc biệt với kim loại nặng; chi phí rẻ hơn so với các phương pháp thông thường; thời gian xử lý nhanh, công suất lớn…, mà nhóm nghiên cứu cũng đã đạt được nhiều thành công trong ứng dụng công nghệ nano “thuần Việt” để khử khuẩn bệnh viện, đặc biệt là trong xử lý chất độc da cam/đi-ô-xin cũng như các loại thuốc bảo vệ thực vật độc hại khác.

Nghiên cứu khoa học bám sát thực tiễn

Thiếu tướng Đoàn Nhật Tiến, Giám đốc Viện Khoa học và Công nghệ quân sự khẳng định, ngoài công nghệ nano xử lý nước thải nói trên, phát huy thế mạnh là một viện nghiên cứu khoa học đa ngành với đội ngũ cán bộ có trình độ, tâm huyết, thời gian qua, trên cơ sở những nghiên cứu phục vụ quốc phòng, Viện Khoa học và Công nghệ quân sự đã nghiên cứu phát triển, chế tạo và ứng dụng thành công rất nhiều sản phẩm khoa học theo hướng lưỡng dụng, phục vụ dân sinh, mang lại hiệu quả thiết thực và được người sử dụng đánh giá cao. Điển hình như các hệ thống báo bão, kiểm soát hành trình tàu thuyền; công nghệ xử lý nước sạch, xử lý môi trường; các hệ thống lọc nước biển cá nhân, túi đựng nước, túi dự trữ nước cho vùng cao; các giải pháp bảo mật, an toàn thông tin số; ứng dụng công nghệ sinh học tạo ra các sản phẩm chức năng nâng cao sức khỏe con người; các sản phẩm trong lĩnh vực vật lý y sinh…

Trao đổi với Thiếu tướng Hoàng Bằng, Chính ủy Viện Khoa học và Công nghệ quân sự, chúng tôi được biết, có được những kết quả như trên, ngoài sự tích cực, chủ động, lòng nhiệt huyết của mỗi cán bộ khoa học, thì yếu tố quan trọng là sự lãnh đạo, chỉ đạo sát đúng của Đảng ủy, Ban giám đốc viện. Theo đó, Đảng ủy có nghị quyết lãnh đạo “đưa” kết quả nghiên cứu ứng dụng vào thực tiễn, kiên quyết không để tình trạng nghiên cứu xong rồi “cất vào tủ”. Việc xét duyệt đề tài được các bộ phận chức năng thực hiện chặt chẽ, nghiêm túc, đặc biệt được công khai để có thể nhận được nhiều ý kiến đóng góp, phản biện nhằm bảo đảm tính khả thi của các công trình nghiên cứu. Lãnh đạo, chỉ huy các cấp cũng luôn quan tâm động viên, giúp đỡ cán bộ nghiên cứu bằng những cơ chế, chính sách và việc làm thiết thực…

Cùng với nghiên cứu phục vụ quốc phòng, thời gian tới Viện Khoa học và Công nghệ quân sự tiếp tục đẩy mạnh thực hiện các đề tài, dự án khoa học công nghệ phục vụ dân sinh, trong đó tập trung nghiên cứu, ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ mới để chống biến đổi khí hậu; bảo vệ môi trường. “Để công tác nghiên cứu mang lại hiệu quả thiết thực, các cơ quan chức năng cần có cơ chế, chính sách phù hợp nhằm hỗ trợ các nhà khoa học, các cơ sở nghiên cứu, các doanh nghiệp… đẩy mạnh áp dụng công nghệ mới, đồng thời đưa các sản phẩm khoa học ứng dụng rộng rãi trong thực tiễn”-Thiếu tướng Hoàng Bằng kiến nghị.