Tạo ra giống lúa ngắn ngày năng suất cao

Những năm qua, trên cơ sở kết hợp công nghệ truyền thống như chọn lọc từ tập đoàn nhập nội, lai tạo, xử lý đột biến,… với các công nghệ hiện đại trong công tác chọn tạo giống như chuyển gen,... đến nay, Công ty cổ phần Giống cây trồng Thái Bình đã có được hàng nghìn nguồn gen làm cơ sở lai tạo, chọn lọc và tuyển chọn được bộ giống cây trồng mới như: TBR1, BC15, TBR36, TBR45, Thái Xuyên 111, CNR36,… phục vụ nhu cầu sản xuất của bà con nông dân trong và ngoài tỉnh. Trong 5 năn qua, Công ty đã được công nhận 7 giống cây trồng quốc gia, đó là các giống lúa TBR - 1; TBR 36; BC 15; Dưu 527; CNR 36; Thái xuyên 111 và giống lạc TB 25. Những giống mới không những cho năng suất cao mà còn có chất lượng tốt. Đây chính là những đóng góp rất lớn của TSC cho nền nông nghiệp Việt Nam, giúp tăng thu nhập, xoá đói giảm nghèo cho nông dân, góp phần đảm bảo an ninh lương thực và an ninh xã hội ở nông thôn.

Mới đây, sau nhiều năm nghiên cứu, chọn lọc, nhóm nghiên cứu của TSC đã lai tạo thành công giống lúa TBR45, là giống lúa ngắn ngày năng suất cao và khắc phục được các nhược điểm so với các giống lúa hiện có.

Theo ông Trần Mạnh Báo, Tổng Giám đốc TSC, bắt đầu từ vụ xuân 2005, nhóm tác giả đã chọn giống TBR45 có dạng hình đẹp, lá đòng đứng, cứng cây, năng suất vượt trội. Sau đó tiếp tục nhân giống, chọn lọc và so sánh dòng. Kết quả, chọn được 05 dòng có đặc điểm ưu việt như sinh trưởng, phát triển tốt, đẻ nhánh khỏe, bông to, nhiều hạt.

Nhóm đã sử dụng phương pháp khảo nghiệm, kiểm tra theo quy phạm khảo nghiệm giống lúa quốc gia, khảo nghiệm DUS theo 10TCN 554 – 2002, khảo nghiệm VCU theo 10TCN558 – 2002. Đồng thời theo dõi đặc điểm nông sinh học theo hệ thống tiêu chuẩn đánh giá của Viện lúa Quốc tế (IRRI, 1996). Các mẫu giống được phân tích tại phòng phân tích chất lượng gạo Trung tâm Khảo nghiệm giống, sản phẩm cây trồng và phân bón quốc gia, theo phương pháp phân tích TCVN 1643:1992, 10TCN 425:2000;…

Đáp ứng nhu cầu sản xuất nông nghiệp

Ông Trần Mạnh Báo cho biết, hiện có nhiều giống lúa ngắn ngày đã được nghiên cứu lai tạo hoặc nhập ngoại và đưa vào sản xuất. Song còn có những nhược điểm như sức chống chịu rét, kháng sâu bệnh kém, chất lượng gạo không thơm ngon, dẻo cơm, giá thành đầu tư về giống cao. Giống lúa TBR45 không những khắc phục được các nhược điểm mà còn có nhiều ưu điểm vượt trội hơn so với các giống lúa hiện có. TBR45 là giống cảm ôn, ngắn ngày, cấy được cả 2 vụ: vụ xuân và vụ mùa. Ở miền Bắc vụ xuân khoảng 120 – 230 ngày, vụ mùa 100 – 105 ngày. TBR45 có dạng hình đẹp, cứng cây, lá đứng, hiệu suất quang hợp cao, bông to, nhiều hạt, hạt xếp sít, hơn hẳn giống đối chứng Bắc thơm 7, Khang dân 18. Quần thể hợp lý, thích hợp cho cả phương thức gieo thẳng và cấy.

TBR45 chống đổ, chống chịu với điều kiện thời tiết bất thuận và sâu bệnh khá tốt. Loại giống này có khả năng thích ứng rộng, chịu thâm canh, cho năng suất cao và ổn định ở các vùng sinh thái từ miền núi phía Bắc đến các tỉnh Nam Trung Bộ. Năng suất trung bình của TBR45 đạt 60 – 70 tạ/ha, vượt giống Bắc thơm 7 từ 15 – 28%, vượt giống Khang dân 18 từ 13 – 20%. Trong điều kiện thâm canh cao, TBR45 có khả năng cho năng suất 75 – 80 tạ/ha. Hơn nữa, giống TBR45 có chất lượng gạo ngon, cơm trắng, mềm, dẻo và ngon.

Đây được đánh giá là giải pháp góp phần nâng cao giá trị kinh tế trên một đơn vị diện tích, đồng thời thay đổi cơ cấu cây trồng tăng vụ sản xuất, thúc đẩy tiến trình phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa. Giống lúa TBR45 đã qua khảo nghiệm cơ bản trong hệ thống khảo nghiệm quốc gia và đã được nông dân cả nước ứng dụng đưa vào sản xuất, chính thức từ vụ xuân 2012. TBR45 đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận đặc cách là giống quốc gia năm 2011, giống cây trồng nông nghiệp mới cho sản xuất vụ xuân muộn, hè thu và mùa sớm tại các tỉnh phía Bắc và vụ đông xuân, hè thu tại các tỉnh Duyên hải Nam Trung Bộ.

Bài, ảnh: Hạnh Nguyên