Nhân dịp Qũy phát triển khoa học và công nghệ quốc gia (NAFOSTED) nhận giải thưởng 10 sự kiện KH&CN nổi bật năm 2010, PV Trung tâm NC&PT truyền thông đã có cuộc phỏng vấn ông Phan Hồng Sơn- Giám đốc điều hành Qũy về những đổi mới phương thức hoạt động cũng như thành công của Qũy trong 3 năm qua.
- Xin ông cho biết những thành công nổi bật nhất sau 3 năm Quỹ được chính thức triển khai?
Ông Phan Hồng Sơn: Thứ nhất, Quỹ đã bước đầu xây dựng được phương thức quản lý hoạt động khoa học theo chuẩn mực quốc tế, góp phần nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học cơ bản của Việt Nam gần hơn với trình độ nghiên cứu ở các nước phát triển.
Thứ hai, việc NAFOSTED quản lý hoạt động nghiên cứu theo các chuẩn mực quốc tế đã góp phần tạo dựng được môi trường học thuật lành mạnh, các nhà khoa học có động lực nghiên cứu, có điều kiện thuận lợi theo đuổi nghiên cứu lâu dài. Điều này sẽ có tác động tích cực lâu dài để khoa học Việt Nam phát triển.
Và thứ ba, thành công quan trọng nhất là hoạt động của Quỹ được cộng đồng các nhà khoa học đánh giá là sự đổi mới đúng đắn, mang tính đột phá trong quản lý nghiên cứu khoa học.
- Quỹ đã có những đổi mới gì trong phương thức quản lý hoạt động nghiên cứu? kết quả của sự đổi mới này là gì thưa ông?
Ông Phan Hồng Sơn: Về cơ chế vận hành: Quỹ đã thiết lập được phương thức quản lý tiên tiến đối với hoạt động nghiên cứu khoa học. Cụ thể, Quỹ đã áp dụng các chuẩn mực quốc tế trong đánh giá chất lượng nghiên cứu. Kết quả NCCB do Quỹ tài trợ được yêu cầu công bố quốc tế. Quy trình quản lý được thực hiện hoàn toàn nghiêm túc và khách quan theo Quy chế do Quỹ ban hành. Các nhà khoa học không phân biệt lứa tuổi và chức vụ hành chính có cơ hội bình đẳng trong việc tiếp cận nguồn vốn tài trợ từ Quỹ cho hoạt động sáng tạo tự do của mình.
Về cơ chế tài chính: Quỹ đã xây dựng và thực hiện cơ chế tài chính mới áp dụng thí điểm với các nhiệm vụ do Quỹ tài trợ nhằm khắc phục một số bất cập đã tồn tại nhiều năm trong hệ thống, đồng thời đơn giản hóa thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà khoa học, được các nhà khoa học hoan nghênh như một bước đột phá đúng hướng trong việc thực hiện cơ chế tự chủ của các tổ chức KH&CN.
- Hướng đi trong thời gian tới của NAFOSTED là gì thưa ông?
Ông Phan Hồng Sơn: Duy trì chất lượng của các chương trình tài trợ thường niên như đã triển khai, đồng thời, đưa hoạt động của Quỹ phát triển theo chiều sâu bằng việc xây dựng và triển khai một số chương trình tài trợ mới như: Chương trình tài trợ dành riêng cho đối tượng là các nhà khoa học trẻ chưa thành danh (mới bắt đầu sự nghiệp nghiên cứu khoa học); Chương trình tài trợ để phát triển mạng lưới các nhóm nghiên cứu mạnh của Việt Nam; Và đặc biệt là đẩy mạnh hoạt động hợp tác của Quỹ với các tổ chức khoa học ở nước ngoài nhằm tạo điều kiện tốt hơn cho các nhà khoa học của chúng ta cập nhật gần với các nghiên cứu ở trình độ quốc tế.
Quỹ phấn đấu để trở thành biểu tượng về chất lượng trong nghiên cứu khoa học ở Việt Nam, có uy tín trong cộng đồng nhờ vào tính khách quan, trở thành chỗ dựa tin cậy của các nhà nghiên cứu trên cả nước. Về lâu dài, Quỹ sẽ là tổ chức có vai trò quan trọng trong việc xây dựng nền tảng cho nền khoa học Việt Nam; duy trì chất lượng và năng lực khoa học của quốc gia.
Xin cảm ơn ông!
Phương Hoàn