Khởi đầu cho việc phát triển các sản phẩm vật liệu mới “tự lành” ở Việt Nam

Giải thưởng Tạ Quang Bửu là giải thưởng danh giá do Bộ Khoa học và Công nghệ trao cho tác giả của các công trình khoa học xuất sắc được thực hiện tại Việt Nam và công bố trên tạp chí khoa học quốc tế uy tín. Giải thưởng góp phần thúc đẩy nghiên cứu khoa học cơ bản nói riêng và khoa học công nghệ Việt Nam nói chung tiếp cận trình độ quốc tế, tạo tiền đề cho khoa học và công nghệ của đất nước hội nhập và phát triển.

PGS.TS Nguyễn Thị Lệ Thu nhận giải Tạ Quang Bửu năm 2022 nhờ những thành tích trong lĩnh vực Hóa học với Công trình: “Tailoring the Hard–Soft Interface with Dynamic Diels-Alder Linkages in Polyurethanes: Toward Superior Mechanical Properties and Healability at Mild Temperature".

Công trình của PGS.TS Nguyễn Thị Lệ Thu và cộng sự đã nghiên cứu chế tạo một hệ vật liệu polyuretan mới - polyme tự lãnh với cấu trúc chứa liên kết thuận nghịch Diels-Alder không nằm ngẫu nhiên mà được thiết kế đặc biệt sắp xếp tại bề mặt phân cách giữa pha cứng và pha mềm của polyuretan.

Vật liệu có thể “tự lành” khi xuất hiện vết rạn tế vi giúp sản phẩm có tuổi thọ sử dụng cao, nhờ đó giảm thiểu chi phí sửa chữa, đem lại hiệu quả ứng dụng và hiệu quả kinh tế, giúp tiết kiệm năng lượng, tài nguyên và chất thải.

Kết quả nghiên cứu của PGS.TS Nguyễn Thị Lệ Thu và cộng sự đã góp phần xây dựng một hướng nghiên cứu mới của thế giới, khởi đầu cho việc phát triển các sản phẩm vật liệu mới “tự lành” ở Việt Nam. Nghiên cứu có thể ứng dụng trong việc tạo ra các vật liệu cao cấp như vật liệu trong các thiết bị y tế và cấy ghép y khoa. Bên cạnh đó, loại vật liệu mới này còn có thể được dùng làm màng phủ thông minh tự làm lành vết trầy xước cho xe hơi hay điện thoại, vừa đem lại giá trị về độ bền và thẩm mỹ, vừa có khả năng làm sơn chống ăn mòn.

Khích lệ các nhà khoa học nữ theo đuổi đam mê nghiên cứu khoa học

PGS.TS Nguyễn Thị Lệ Thu cho biết, năm 2013 “Diễn đàn kinh tế thế giới” bình chọn vật liệu “tự lành” là một trong 10 công nghệ nổi trội nhất, cũng là năm nhóm nghiên cứu hình thành tại khoa công nghệ vật liệu, trường Đại học Bách Khoa, Đại học Quốc gia Tp.HCM.

 “Mặc dù quá trình từ nghiên cứu cơ bản đến thương mại hóa vật liệu mới này vẫn đang là thử thách cho các nhà khoa học. Cho dù kết quả nhóm đạt được mới là bước đầu và con đường đến ứng dụng thực tế vẫn còn dài nhưng những hiểu biết tích lũy được từ các nghiên cứu này là động lực thúc đẩy chúng tôi theo đuổi niềm đam mê nghiên cứu của mình", PGS.TS Nguyễn Thị Lệ Thu cho biết.

"Giải thưởng ý nghĩa ghi nhận kết quả nghiên cứu và động viên tinh thần rất lớn đối với các nhà khoa học nói chung. Đặc biệt với điều kiện nghiên cứu khoa học còn nhiều hạn chế, các nhà khoa học trẻ, trong đó có các nhà khoa học nữ sẽ được khích lệ để theo đuổi đam mê trong nghiên cứu khoa học" – PGS.TS Nguyễn Thị Lệ Thu xúc động chia sẻ.

PGS.TS Nguyễn Thị Lệ Thu hiện là giảng viên khoa Công nghệ Vật liệu, trường Đại học Bách khoa, Đại học Quốc Gia Tp.HCM. Chị được biết tới là nhà khoa học nữ xuất sắc có nhiều bài đăng trên các tạp chí quốc tế chuyên ngành và tạp chí trong nước có uy tín. Tính đến năm 2018, chị là là tác giả chính và đồng tác giả của 32 bài báo đăng trên các Tạp chí quốc tế chuyên ngành và 18 bài đăng ở các Tạp chí trong nước có uy tín, là đồng tác giả của 02 bằng sáng chế quốc tế, chủ trì 02 đề tài NAFOSTED và 02 đề tài cấp sở, cấp Đại học Quốc gia Tp.HCM.

PGS.TS Nguyễn Thị Lệ Thu cũng là nhà khoa học nữ xuất sắc có nhiều bài đăng trên các tạp chí quốc tế chuyên ngành và tạp chí trong nước có uy tín. Bà từng được trao giải thưởng Nhà khoa học nữ xuất sắc và học bổng nghiên cứu khoa học do Hội đồng khoa học L’Oreal – UNESCO Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học vinh danh.

Công trình lần này của PGS.TS Nguyễn Thị Lệ Thu được coi là bài tiên phong trong xu hướng vật liệu PU composites tự lành, một hướng rất có tiềm năng ở Việt Nam. Công trình được thực hiện hoàn toàn trong nước, với toàn bộ tác giả đều là người Việt.

Bài và ảnh: M.C