Ngày 18/5, lần đầu tiên, Ngày Khoa học công nghệ Việt Nam sẽ chính thức được Thủ tướng Chính phủ phát động. Đây sẽ là sự kiện quan trọng, ghi dấu sự quan tâm của Đảng, Chính phủ và toàn xã hội với một lĩnh vực trọng yếu trong tiến trình phát triển và hiện đại hóa đất nước - đó là khoa học và công nghệ. Hiện nay, công tác chuẩn bị cho ngày KH&CN đã và đang được nhiều nơi hửng ứng.
Từ trung ương
Ngày KH&CN sẽ thực sự trở thành ngày hội để tôn vinh những người làm khoa học. Đây cũng chính là cơ hội để tuyên truyền phổ biến giáo dục về vai trò của KH-CN, đường lối chính sách, pháp luật phục vụ phát triển KH&CN như là quốc sách hàng đầu (Hiến pháp 2013). Mục đích của ngày KH&CN là không chỉ tạo ra ngày hội dành cho những người làm khoa học mà là cả xã hội nhằm nâng cao ý thức về KH&CN, ý thức tự trọng, tự tôn dân tộc và ủng hộ KH&CN. Đây phải trở thành ngày hội của tất cả mọi người.
TS. Nghiêm Vũ Khải, nguyên Thứ trưởng Bộ KH&CN chia sẻ, đất nước chúng ta có rất nhiều ngày kỷ niệm, như Ngày nhà giáo Việt Nam, Ngày thấy thuốc Việt Nam, Ngày thương binh liệt sỹ, Ngày Phụ nữ quốc tế,…Nhưng vẫn chưa có ngày dành cho KH&CN, mặc dù KH&CN là quốc sách hang đầu. Thể theo nguyện vọng của các nhà khoa học và dư luận xã hội, Bộ KH&CN, với trách nhiệm chủ trì soạn thảo Luật KH&CN (sửa đổi) đã được đề xuất việc quy định Ngày KH&CN Việt Nam trong Luật KH&CN.
Sở dĩ chọn ngày 18/5 vì ngày này gắn với một sự kiện lịch sử. Đó là, ngày 18/5/, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đến dự và phát biểu tại Đại hội lần thứ Nhất của Hội phổ biến Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam. Bác nói: “Khoa học phải từ sản xuất mà ra và phải trở lại phục vụ sản xuất, phục vụ quần chúng, nhằm nâng cao năng suất lao động, không ngừng cải thiện đời sống của nhân dân, bảo đảm cho chủ nghĩa xã hội thắng lợi”. Trong lời nói ngắn gon nêu trên Bác đã chỉ rõ nguyên lý, mục tiêu và sứ mệnh cao cả của khoa học và công nghệ.
Vừa qua, tại Kỳ họp thứ Năm - Quốc hội Khóa XIII, Luật KH&CN (sửa đổi) được Quốc hội biểu quyết thông qua với hơn 87,75% đại biểu tán thành. Quốc hội cũng thống nhất quy định ngày 18/5 hằng năm là Ngày KH&CN Việt Nam (Điều 7, Luật số 29/2013/QH13).
Theo đó, một chuỗi sự kiện sẽ diễn ra trong Ngày KH&CN. Trong đó, sự kiện chính là Lễ công bố Ngày KH&CN diễn ra vào ngày 18/5 dưới sự chủ trì của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại Trung tâm Hội nghị quốc gia Hà Nội. Lễ công bố này cũng sẽ được truyền hình trực tiếp trên VOVTV từ 9-10 giờ sáng 18/5.
Trước đó, từ ngày 17-18/5 cũng tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia sẽ diễn ra các hoạt động trưng bày hình ảnh về thành tựu nổi bật của KH&CN quốc gia, ngày 17/5 tại Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ diễn ra Lễ trao giải thưởng Tạ Quang Bửu và gặp mặt 300 nhà khoa học tiêu biểu, Hội thảo Doanh nghiệp khởi nghiệp từ kinh nghiệm các doanh nghiệp quốc tế của doanh nhân Việt kiều….
Bộ KH&CN đã làm việc với Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam, các viện nghiên cứu, trường đại học để trao đổi nội dụng triển khai, hướng tới mục tiêu đưa Ngày KH&CNVN trở thành thường niên.
Tại các trường đại học, viện nghiên cứu cũng sôi nổi các hoạt động hưởng ứng Ngày KHCN. Từ ngày 12-18/5, Đại học Quốc gia Hà Nội sẽ tiến hành chuỗi sự kiện chào mừng và mở cửa tham quan các phòng thí nghiệm trọng điểm của nhà trường,…
GS.TS Nguyễn Hữu Đức cho biết: hưởng ứng sự kiện ngày KH&CN Việt Nam 18/5 để giới trẻ được tiếp cận với khoa học nhiều hơn nữa, ĐHQGHN sẽ tổ chức nhiều hoạt động trong đó tiêu biểu như hội nghị tổng kết về Xây dựng và phát triển nhóm nghiên cứu mạnh ở ĐHQGHN và công bố khen thưởng các nhóm nghiên cứu KH&CN tiêu biểu ĐHQGHN năm 2014. Tại Hội nghị này, ngoài việc đánh giá và đề xuất các giải pháp tiếp tục phát triển các nhóm nghiên cứu mạnh, các trường phái khoa học, ĐHQGHN cũng tổ chức giới thiệu tiềm lực và các sản phẩm KH&CN của các nhóm nghiên cứu này. Cũng vào thời gian trên, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh ĐHQGHN sẽ tổ chức Festival KHCN Trẻ. Tại Festival này, các nhà khoa học trẻ sẽ giới thiệu các sản phẩm sáng tạo thanh niên và các câu lạc bộ khoa học. Đặc biệt, ĐHQGHN tổ chức mở cửa phòng thí nghiệm, bảo tàng, thư viện để đón sinh viên, học sinh và cộng đồng đến tham quan và giao lưu và ngày thứ Bảy, ngày 17/5/2014.
Nhân dịp lần đầu tiên công bố Ngày KH&CN Việt Nam 18-5, Bộ KH&CN và UBND thành phố Đà Nẵng sẽ tổ chức chuỗi sự kiện hướng đến các cộng đồng gắn bó chặt chẽ với hoạt động KH&CN: sinh viên đại học, giảng viên, nhà khoa học, doanh nghiệp, cán bộ quản lý và giới truyền thông. Từ các sự kiện đó nhằm biểu dương, tôn vinh, quảng bá về ý nghĩa và tác động của KH&CN đến công chúng, nhằm giới thiệu vai trò, thành tựu KH&CN và các hoạt động hưởng ứng Ngày KH&CN Việt Nam 18-5 trong toàn quốc. Với sự đồng hành của dự án FIRST và các dự án đổi mới sáng tạo khác tổ chức tọa đàm về cơ chế chính sách mới tạo đột phá trong phát triển KH&CN; tổ chức hội nghị quốc tế về truyền thông KH&CN nhằm đổi mới hoạt động và từng bước hoàn thiện chiến lược Truyền thông KH&CN; giới thiệu đóng góp của KH&CN, đặc biệt về đổi mới sáng tạo tại khu vực miền trung qua triển lãm với công chúng; tổ chức giao lưu của sinh viên và cán bộ với Lãnh đạo, nhà khoa học và doanh nhân.
Ông Phan Xuân Dũng -Chủ nhiệm Ủy ban Môi trường của Quốc hội cho rằng, thông qua sự kiện này sự quan tâm của Nhà nước đầu tư về tài chính, nhân lực để thúc đẩy KH&CN cũng sẽ được phát triển mạnh mẽ hơn. Hoạt động kỷ niệm ngày này sẽ là cơ hội cho các tổ chức, cá nhân hoạt động KH&CN trình diễn, giới thiệu thành tựu nghiên cứu, sáng tạo KH&CN với công chúng…
Ngày 18-5 sẽ trở thành ngày hội của giới KH&CN Việt Nam
Đây cũng là cơ hội tốt để chuyển hóa kết quả nghiên cứu khoa học vào ứng dụng thực tế. Mặt khác cũng là sự chắt lọc ý tưởng, nguyện vọng của nhân dân, của doanh nghiệp làm tiền đề cho các nhà khoa học triển khai nghiên cứu, sáng tạo và phát triển công nghệ, biến các ý tưởng thành các sản phẩm, giải pháp hiệu quả để đưa trở lại phục vụ sản xuất. Ngoài ra, đây cũng là cơ hội tốt để quảng bá, giao lưu giữa các nhà khoa học với các tổ chức, các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và người dân để ứng dụng những tiến bộ KH&CN vào cuộc sống, là cơ hội tốt để đẩy mạnh quan hệ cung – cầu sản phẩm KH&CN.
Đến địa phương
Tại nhiều địa phương, rất nhiều hoạt động sẽ đồng loạt được tổ chức như: Tại Bắc Giang diễn ra hoạt động trình diễn kết nối cung cầu công nghệ khu vực Bắc Bộ năm 2014 và Hội thảo “Đẩy mạnh ứng dụng, đổi mới và chuyển giao công nghệ phục vụ phát triển kinh tế xã hội khu vực trung du và miền núi phía Bắc”. Tại Đà Nẵng diễn ra Hội thảo Cơ chế chính sách KHCN và Hội thảo quốc tế Truyền thông KHCN - đổi mới sáng tạo. Tại Thái Nguyên phát sóng hàng tuần các phóng sự từ 5-6 phút về thành tựu trong lĩnh vực KHCN của tỉnh. Tại Phú Thọ phát động Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh, đồng thời mở cửa các phòng thí nghiệm, thử nghiệm….
Cụ thể, từ nay đến 18/5/2014, Thanh Hóa sẽ triển khai 4 nhóm hoạt động gồm: Tổ chức phát động các cuộc thi, hội thi, giải thưởng trong lĩnh vực KH&CN; Tổ chức các cuộc hội thảo khoa học; Tổ chức trưng bày, giới thiệu thành tựu KH&CN; Tổ chức tuyên truyền, gặp gỡ, giao lưu các nhà khoa học và những người làm công tác KH&CN.
Đặc biệt, nhân dịp này UBND tỉnh Thanh Hóa sẽ tổ chức Hội nghị công bố ngày KH&CN Việt Nam, kết hợp với trao giải cho các doanh nghiệp đạt Giải thưởng chất lượng Quốc gia, trao Giấy chứng nhận cho các cơ quan hành chính đạt chứng chỉ ISO 9001:2008.
Hướng tới Ngày KH&CN Việt Nam 18/5, Sở KH&CN tỉnh Thái Bình đã xây dựng kế hoạch tổ chức một loạt các hoạt động có ý nghĩa trong tháng 4 và tháng 5/2014.
Sở KH&CN Thái Bình còn tổ chức lễ khai trương Sàn giao dịch công nghệ, thiết bị và thương mại Điện tử Thái Bình kết hợp với Hội thảo kết nối cung - cầu công nghệ, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; Tham gia Triển lãm thành tựu khoa học và công nghệ Việt Nam do Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức tại Hà Nội. Tham gia hoạt động trình diễn kết nối cung cầu khu vực Bắc bộ năm 2014 tổ chức tại Bắc Giang; Tư vấn, hỗ trợ các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp đầu tư, đổi mới công nghệ, chuyển giao công nghệ nhằm nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm hàng hóa.
Từ 01 – 05/5 tại các địa phương như Lào Cai, Yên Bái, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Tuyên Quang, Lạng Sơn, Bắc Kạn, Phú Thọ, Bắc Giang, Hòa Bình, Sơn La, Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Hải Dương, Ninh Bình, Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng, Quảng Lâm Đồng Nam, Bình Định, Ninh Thuận, Kon Tum, Đắc Lắk, Lâm Đồng, TP. Hồ Chí, Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Bà Rịa – Vũng Tàu, Trà Vinh, Cần Thơ,…sẽ có nhiều hoạt động chào mừng Ngày KH&CN Việt Nam như
Trình diễn, kết nối cung cầu công nghệ; mở cửa tham quan các phòng thí nghiệm, bảo tàng; hội thảo khoa học; Tổ chức trưng bày, giới thiệu thành tựu KH&CN; Tổ chức tuyên truyền, gặp gỡ, giao lưu các nhà khoa học và những người làm công tác KH&CN;…
Các cơ quan thông tin đại chúng của tỉnh sẽ xây dựng các chương trình, chuyên trang, chương trình tọa đàm đặc biệt để tuyên truyền về Ngày KH&CN Việt Nam và các hoạt động hưởng ứng Ngày KH&CN Việt Nam,…
Bài, ảnh: Tuyết Hoàn