Sự kiện "Gặp gỡ Việt Nam lần thứ 9" vừa diễn ra tại thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định đã thu hút hơn 200 nhà khoa học đến từ hơn 30 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới cùng tham gia. Không chỉ là điểm hẹn kết nối thế giới với Việt Nam, sự kiện như một chất xúc tác góp phần vun đắp cho niềm đam mê khoa học trong mỗi con người Việt Nam cũng như những người con trên quê hương Bình Định. Bên lề sự kiện, ông Nguyễn Văn Thiện, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư tỉnh ủy Bình Định đã có cuộc trao đổi với phóng viên về ảnh hưởng của sự kiện đối với Bình Định cũng như định hướng hoạt động KH&CN của tỉnh trong thời gian tới.
PV: Xin ông cho vài nét đánh giá những tác động của Nghị quyết Trung ương 6 về KH&CN đối với sự phát triển của tỉnh trong thời gian qua?
Ông Nguyễn Văn Thiện: Bình Định xác định Nghị quyết TW6 về KH&CN đóng vai trò rất quan trọng mang tính quyết định về phát triển kinh tế - xã hội cũng như bảo vệ an ninh quốc phòng của tổ quốc. Chính vì vậy, thời gian qua, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã tập trung chỉ đạo bắt đầu từ các cơ chế chính sách như sau: Tỉnh tập trung mọi nguồn lực có thể nhằm tạo động lực thu hút các nguồn nhân lực có chất lượng cao cho tỉnh thông qua các cơ chế, chính sách đào tạo tiến sỹ, phó tiến sỹ, bác sỹ,… trong nước và nước ngoài nhằm kêu gọi con em Bình Định trở về đóng góp cho quê hương.
Hiện nay, tỉnh đang tiến hành nghiên cứu một số lĩnh vực chủ đạo như y tế, nông nghiệp. Một số đề tài để sản xuất y dược hiện được tiến hành nghiên cứu tại Công ty Dược - Trang thiết bị Y tế của tỉnh, song song với nghiên cứu các phương pháp mới về điều trị bệnh trong lĩnh vực y học. Ngoài ra, Bình Định đã đưa ra các phương pháp nghiên cứu mới thông qua việc ứng dụng một số công nghệ tiên tiến trong lĩnh vực nông nghiệp về lựa chọn các giống cây trồng và vật nuôi.
Trong lĩnh vực nông nghiệp, chúng tôi phát triển các giống cây công nghiệp, cây lương thực có chất lượng, các giống vật nuôi mới gồm lợn, bò và gia cầm, đặc biệt chúng tôi đã nghiên cứu thành công nuôi cây mô đối với một số cây trồng, nghiên cứu phát triển nuôi trồng thủy sản các giống tôm, cá nước ngọt có năng suất, chất lượng cao, bảo đảm an toàn dịch bệnh.
Ngoài ra, Tỉnh ủy, UBND tỉnh cũng chỉ đạo triển khai một số cơ chế chính sách đầu tư nghiên cứu về văn hóa để bảo tồn võ cổ truyền Bình Định cũng như bảo tồn văn hóa truyền thống của các đồng bảo Bana, Khơ me, Hơ rê trên địa bàn tỉnh.
PV: Trong quá trình triển khai Nghị quyết, tỉnh đã gặp những khó khăn như thế nào thưa ông?
Ông Nguyễn Văn Thiện: Trong quá trình triển khai Nghị quyết TW6 chúng tôi cũng gặp phải một số khó khăn cơ bản. Đó là tỉnh vẫn chưa đào tạo được một đội ngũ cán bộ khoa học có chất lượng cao mang tính hệ thống, đặc biệt là đội ngũ cán bộ có khả năng nghiên cứu ứng dụng trong việc tiếp nhận, chuyển giao các công nghệ tiên tiến trong nước và thế giới để áp dụng vào thực tế của địa phương. Bên cạnh đó, khả năng về ngân sách của địa phương có hạn, do vậy việc đầu tư cho KH&CN chỉ mới dừng lại ở việc nghiên cứu trên một số lĩnh vực được ưu tiên. Nhiều lĩnh vực khác, do kinh phí có hạn nên chưa có điều kiện tập trung đầu tư, đặc biệt là đầu tư cho lĩnh vực xã hội.
PV: Xin ông cho biết trong thời gian tới, tỉnh Bình Định sẽ tập trung đầu tư vào lĩnh vực trọng điểm nào?
Ông Nguyễn Văn Thiện: Xác định Nghị quyết TW6 đóng vai trò hết sức quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ an ninh tổ quốc, do vậy, lĩnh vực mà Bình Định quyết tâm tập trung đầu tư là đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao thông qua các hình thức như tăng mức ngân sách đào tạo các học hàm tiến sỹ, bác sỹ chuyên khoa cấp 1, bác sỹ chuyên khoa cấp 2, có chế độ đãi ngộ thích đáng để các nhà khoa học trẻ yên tâm khi ra nước ngoài học tập, nghiên cứu. Công tác nghiên cứu sẽ được mở rộng trên các lĩnh vực như nông nghiệp, y dược, công nghiệp, dịch vụ,… nhằm sớm đưa các thành tựu khoa học phục vụ cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Thời gian qua, tỉnh cũng đã làm việc với các GS hàng đầu trong và ngoài nước. Tiêu biểu như hợp tác với GS Trần Thanh Vân trong việc xây dựng một Trung tâm Quốc tế khoa học và giáo dục liên ngành tại thành phố Quy Nhơn. Tại Lễ khánh thành Trung tâm, đã có nhiều nhà khoa học đạt giải Nobel tham dự. Qua đó, tuổi trẻ Bình Định nói riêng và cả nước nói chung sẽ có cơ hội tiếp xúc, trao đổi với các nhà khoa học hàng đầu thế giới. Những tiến bộ khoa học tiên tiến được giới thiệu tại các buổi hội thảo sẽ là cầu nối cho tuổi trẻ của cả nước và của tỉnh Bình Định tiếp tục phấn đấu về lĩnh vực nghiên cứu khoa học. Đây cũng là dịp để tỉnh Bình Định có cơ hội sớm trở thành một trong những tỉnh có ứng dụng rộng rãi các tiến bộ khoa học kỹ thuật nhằm tiến tới mục tiêu thực hiện tốt Nghị quyết TW6 về phát triển KH&CN phục vụ công cuộc công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước.
PV: Vậy tỉnh đã có những chính sách nào để có thể thu hút được nguồn nhân lực có chất lượng cao, thưa ông ?
Ông Nguyễn Văn Thiện: Thời gian tới, Bình Định tiếp tục chính sách “trải thảm đỏ” để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là đội ngũ những nhà khoa học trẻ tâm huyết.
Việc hợp tác với GS Trần Thanh Vân là một trong những ví dụ điển hình. Đây sẽ là tấm gương cho các thế hệ nhà khoa học trẻ Việt Nam noi theo. Sự đóng góp của GS Trần Thanh Vân đối với việc thành lập Trung tâm Quốc tế khoa học và giáo dục liên nghành cũng như sự tham gia của các nhà khoa học hàng đầu trên thế giới về Việt Nam thông qua Chương trình Gặp gỡ Việt Nam lần thứ 9 sẽ là cơ hội tốt cho các nhà khoa học trẻ Việt Nam có thể tiếp xúc và áp dụng những công nghệ tiên tiến, phù hợp đối với Việt Nam.
Bình Định cũng có một số thuận lợi để có thể thực hiện được điều mà GS-VS Nguyễn Văn Hiệu mong muốn, đó là chúng tôi có đại học Quy Nhơn có khả năng đào tạo đa nghành, đa lĩnh vực. Do vậy, tỉnh đã đề nghị GS Trần Thanh Vân, GS Nguyễn Văn Hiệu, GS Ngô Bảo Châu … đặc biệt là Bộ GD&ĐT tạo điều kiện thuận lợi để đại học Quy Nhơn trở thành một Trường trọng điểm của khu vực miền Trung Việt Nam, từ đó có thể thu hút nhiều con em trong tỉnh cũng như các khu vực về đây học tập, nghiên cứu trên các lĩnh vực khoa học (kể cả khoa học tự nhiên) của Trường Đại học Quy Nhơn; kết hợp với lựa chọn những sinh viên, học sinh suất sắc đưa ra nước ngoài học tập, đây sẽ là những nhân tố quan trọng góp phần đưa khoa học phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Tôi tự hào với những thành công bước đầu đạt được trong hoạt động KH&CN của tỉnh trong thời gian qua, nhưng tôi cũng lo lắng là làm thế nào để Nghị Quyết TW6 về phát triển KH&CN thực sự trở thành động lực phát triển kinh tế xã hội của Bình Định nói riêng và đất nước nói chung.
PV: Xin trân trọng cám ơn!