Ông đánh giá thế nào về những hỗ trợ của Chính phủ Nhật Bản trong việc xây dựng và phát triển Khu Công nghệ cao (CNC) Hòa Lạc?

Từ những năm 90 của thế kỷ trước, quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản trong việc xây dựng và phát triển Khu CNC Hòa Lạc đã được thể hiện ở việc Chính phủ Nhật Bản, thông qua Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA), hỗ trợ Chính phủ Việt Nam xây dựng quy hoạch chung và mô hình phát triển Dự án Khu CNC Hòa Lạc. Dấu mốc quan trọng của sự hỗ trợ này được thể hiện trong Tuyên bố chung Việt Nam - Nhật Bản nhân chuyến thăm chính thức Nhật Bản của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng từ ngày 18-22/10/2006. Theo đó, Nhật Bản sẽ hỗ trợ Việt Nam trong việc phát triển ba dự án quan trọng là: Đường sắt cao tốc Bắc - Nam, Đường bộ cao tốc Bắc - Nam và Khu CNC Hòa Lạc.   

Trên cơ sở Tuyên bố chung được ký kết, JICA đã hỗ trợ nghiên cứu cập nhật, điều chỉnh quy hoạch chung Khu CNC Hòa Lạc và đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 621/QĐ-TTg ngày 23/5/2008. Theo đó, với tổng diện tích 1.586 ha, Khu CNC Hòa Lạc được xây dựng với mục tiêu phát triển thành một thành phố KH&CN, một đô thị sinh thái và thông minh, bao gồm một chuỗi các hoạt động: từ đào tạo, ươm tạo đến nghiên cứu, thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu và cuối cùng là sản xuất, cùng đầy đủ các dịch vụ hỗ trợ.

Để phát triển cơ sở hạ tầng, Chính phủ Nhật Bản đã cam kết dành nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) cho Dự án Khu CNC Hòa Lạc. Ngày 26/6/2015, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã chính thức phát động khởi công xây dựng dự án phát triển cơ sở hạ tầng Khu sử dụng nguồn vốn ODA này để hoàn thiện, nâng cấp cơ sở hạ tầng hiện tại, dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2018. Khi đó, Khu CNC Hòa Lạc sẽ trở thành một thành phố sinh thái và thông minh với một hệ thống hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, hiện đại, đạt tiêu chuẩn khu vực, đáp ứng yêu cầu của nhà đầu tư trong nước và nước ngoài.

Không chỉ tập trung hỗ trợ những “hợp phần cứng”, Chính phủ Nhật Bản còn quan tâm hỗ trợ các “hợp phần mềm” tại Khu CNC Hòa Lạc, điển hình là hoạt động thu hút đầu tư. Những năm qua, Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản (JETRO) đã cử các chuyên gia tư vấn đến làm việc tại Ban Quản lý Khu CNC Hòa Lạc để hỗ trợ các hoạt động xúc tiến đầu tư cho Khu CNC Hòa Lạc, đồng thời cùng các Ngân hàng lớn của Nhật Bản tại Việt Nam làm cầu nối giữa Khu CNC Hòa Lạc với các nhà đầu tư Nhật Bản. Ngoài ra, Chính phủ Nhật Bản cũng hỗ trợ vốn ODA để xây dựng và phát triển một loạt các dự án quan trọng của Chính phủ Việt Nam như Dự án Đại học Việt – Nhật, Dự án Trung tâm Vũ trụ Việt Nam (54 tỷ Yên),… giúp phát triển tiềm lực KH&CN của đất nước.

Thưa ông, với sự hỗ trợ của Chính phủ Nhật Bản như vậy, đến nay, việc xây dựng và phát triển Khu CNC Hòa Lạc đang được thực hiện như thế nào và có theo đúng tiến độ đặt ra không?

Trong những năm qua, Khu CNC Hòa Lạc đã gặp phải không ít khó khăn trong việc xác định mô hình phát triển, công tác giải phóng mặt bằng, chính sách ưu đãi đầu tư không rõ ràng, hạ tầng kỹ thuật không đồng bộ. Tuy nhiên, với sự nỗ lực của các bên, sự chỉ đạo kịp thời của Đảng, Chính phủ, sự hỗ trợ của các bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là sự hỗ trợ của Chính phủ Nhật Bản trong việc xây dựng quy hoạch chung và phát triển cơ sở hạ tầng nêu trên, những khó khăn của Khu CNC Hòa Lạc về cơ bản đã được giải quyết. Mặt bằng được giải phóng đáp ứng được yêu cầu về xây dựng cơ sở hạ tầng và thu hút đầu tư. Các chính sách ưu đãi đầu tư đặc thù cho Khu CNC Hòa Lạc cũng đang được xây dựng, hoàn thiện, dự kiến trình Chính phủ ban hành vào cuối năm 2015.

Tôi cho rằng với quy hoạch tốt, cơ sở hạ tầng hiện đại, đồng bộ, hệ thống cơ sở pháp lý hoàn thiện, giai đoạn chuẩn bị cho việc xây dựng và phát triển Khu CNC Hòa Lạc về cơ bản đã hoàn thành. Diện mạo của Khu CNC Hòa Lạc đang dần hình thành và Khu CNC Hòa Lạc đang chuẩn bị bước sang giai đoạn cất cánh. Với định hướng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phát triển thành trung tâm nghiên cứu phát triển và ứng dụng công nghệ cao quốc gia, Bộ KH&CN đã đề ra chiến lược phát triển Khu CNC Hòa Lạc trong giai đoạn này là tập trung nâng cao, phát triển tiềm lực KH&CN.

Lễ ký Hợp đồng gói thầu Phát triển hạ tầng chính thuộc dự án Phát triển cơ sở hạ tầng Khu CNC Hòa Lạc sử dụng nguồn vốn ODA của Chính phủ Nhật Bản giữa Ban Quản lý Khu CNC Hòa Lạc và Liên danh nhà thầu (Công ty Taisei, Nhật Bản; Tổng công ty Vinaconex và Tổng công ty xây dựng Trường Sơn). Ảnh: NH

Về hoạt động thu hút đầu tư, tính đến nay, Ban Quản lý đã cấp Giấy chứng nhận đầu tư cho 67 dự án với tổng vốn đầu tư đăng ký hơn 56.800 tỷ đồng trên diện tích đất 336 ha. Một số đối tác và nhà đầu tư đã đi vào hoạt động, đem lại sức sống mới cho Khu CNC Hòa Lạc như Trường Đại học FPT, Làng phần mềm FPT, Tập đoàn Viettel, Công ty TNHH Nissan Techno Việt Nam,…

Cơ sở hạ tầng đầu tư bằng nguồn vốn ODA của Chính phủ Nhật Bản hoàn thiện sẽ tạo cho Khu CNC Hòa Lạc sức hấp dẫn, cạnh tranh, nhưng Ban Quản lý nhìn nhận như thế nào về những thách thức, khó khăn khác mà Khu CNC Hòa Lạc phải tìm cách giải quyết, khắc phục trong thời gian tới?

Khi cơ sở hạ tầng hoàn thiện và đồng bộ, chính sách ưu đãi đầu tư đã hấp dẫn, chúng tôi sẽ phải đối mặt với những thách thức to lớn và phần nhiều liên quan đến trách nhiệm của Ban Quản lý. Theo tôi, thách thức lớn nhất chúng tôi phải tập trung giải quyết trong thời gian tới là nâng cao tính chuyên nghiệp của đội ngũ cán bộ, công chức và người lao động tại Ban Quản lý, tạo dựng được thương hiệu của Khu CNC Hòa Lạc không chỉ ở trong nước mà còn cả trên thế giới.

Khu CNC Hòa Lạc được đầu tư rất lớn từ nguồn vốn ngân sách nhà nước và mục tiêu xây dựng Khu CNC Hòa Lạc là phát triển tiềm lực KH&CN của đất nước. Do đó Ban Quản lý không đặt mục tiêu lấp đầy Khu CNC Hòa Lạc bằng mọi giá mà phải sử dụng đất có hiệu quả cũng như lựa chọn được nhà đầu tư thực sự có năng lực về công nghệ, tài chính,… đầu tư tại Khu.

Ban Quản lý đánh giá như thế nào về khả năng thu hút các nhà đầu tư Nhật Bản đầu tư tại Khu CNC Hòa Lạc?

Hiện có 03 doanh nghiệp Nhật Bản đã đầu tư và hoạt động tại Khu CNC Hòa Lạc. Tuy nhiên, chúng tôi đánh giá tiềm năng thu hút đầu tư công nghệ cao từ thị trường Nhật Bản rất lớn và chúng tôi cần tập trung khai thác. Trong năm 2009, Công ty Tư vấn và Nghiên cứu Mitsibishi UFJ thuộc Tập đoàn Mitsubishi đã xây dựng và hoàn thiện báo cáo nghiên cứu khả thi về việc kêu gọi các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Nhật Bản đến đầu tư tại Khu CNC Hòa Lạc. Đây sẽ là tiền đề rất tốt để Ban Quản lý làm căn cứ để xây dựng chiến lược thu hút các doanh nghiệp công nghệ cao của Nhật Bản đầu tư tại Khu CNC Hòa Lạc trong thời gian tới.

Mặt khác, chúng tôi sẽ xây dựng và tăng cường hơn nữa quan hệ hợp tác với các tổ chức, đối tác của Nhật Bản như Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản (JETRO), Liên đoàn các tổ chức Kinh tế vùng Kansai (Kankeiren), Liên đoàn các tổ chức kinh tế Nhật Bản (Keidanren), các ngân hàng lớn của Nhật Bản tại Việt Nam,… để có thể tiếp cận và thu hút ngày càng nhiều các nhà đầu tư Nhật Bản đến đầu tư tại Khu CNC Hòa Lạc.     

Trân trọng cảm ơn ông!

Bài, ảnh: Quỳnh Chi  (thực hiện)