Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (KH,CN và ĐMST) được xác định là động lực nền tảng cho phát triển kinh tế xã hội của các quốc gia. Ở Việt Nam, quan điểm thúc đẩy phát triển KH,CN và ĐMST để trở thành động lực, nền tảng phát triển kinh tế xã hội đất nước đã được thể hiện trong nhiều văn kiện của Đảng và pháp luật, chính sách của Nhà nước thời gian qua.
Vai trò của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo
Thực tế, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong những năm gần đây cho thấy rõ việc chuyển đổi mô hình tăng trưởng dựa vào tăng vốn, lao động giá rẻ, ách tắc tài nguyên thiên nhiên sang mô hình tăng trưởng chủ yếu dựa vào năng suất, dựa vào sử dụng hiệu quả các nguồn lực, tiến bộ KH,CN và ĐMST đảm bảo phát triển nhanh, bền vững, chất lượng và hiệu quả.
Trong bối cảnh thế giới ngày càng phát triển như hiện nay, KH,CN và ĐMST đóng vai trò ngày càng quan trọng đối với tăng trưởng và phát triển kinh tế làm tăng các yếu tố sản xuất kinh doanh, tăng thu nhập, điều đó dẫn đến sự gia tăng chi tiêu cho tiêu dùng dân cư, và tăng đầu tư vào nền kinh tế.
KH,CN và ĐMST đã giúp cho các doanh nghiệp dù có các quy mô khác nhau, hoạt động trong các lĩnh vực khác nhau, có trình độ năng lực khác nhau nhưng đều từng bước phát triển, nâng cao sức cạnh tranh của mình trong bối cảnh biến động như hiện nay, đã đạt được kết quả kinh doanh đáng khích lệ theo những cách khác nhau.
Rạng Đông là đơn vị hàng đầu trong sản xuất các thiết bị chiếu sáng của Việt Nam trong thời gian qua và vẫn tiếp tục duy trì tăng trưởng thông qua việc chủ động, tích cực đổi mới công nghệ, hợp tác nghiên cứu và phát triển. Rạng Đông là một trong 13 nhà máy được Bác Hồ đích thân lựa chọn xây dựng, Rạng Đông đã trở thành nhà máy đầu tiên tại Việt Nam cũng như tại Đông Dương sản xuất bóng đèn và phích nước mở đầu cho công nghiệp chiếu sáng Việt Nam từ năm 1961. Xuyên suốt 6 thập kỷ hình thành và phát triển, sự chuyển đổi của các tầng công nghệ: từ công nghệ đèn dây tóc, đèn bóng điện, chiếu sáng led, và hệ sinh thái led 4.0. Mỗi lần chuyển tầng công nghệ không xảy ra hiện tượng sao đổi ngôi mà càng khẳng định vị trí hàng đầu của thương hiệu Rạng Đông tại thị trường chiếu sáng Việt Nam. Vào tháng 10/2020, giải pháp chiếu sáng G-S-HCL (Green – Smart – Human Centric Lighting) đã được Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ công nghệ thông tin Việt Nam công nhận đoạt Giải thưởng Thành phố thông minh Việt Nam 2020 được đánh giá xuất sắc, xếp hạng 5 sao ở hạng mục “Giải pháp cho tòa nhà/Căn hộ thông minh”. Các sản phẩm của Rạng Đông không chỉ được người trong nước tin yêu sử dụng mà hiện đã xuất khẩu sang hơn 40 quốc gia trên thế giới. Sứ mệnh của Rạng Đông là cung cấp các sản phẩm, dịch vụ hệ sinh thái Led 4.0 xanh – thông minh “vì sức khỏe và hạnh phúc con người. Gia tăng gí trị cho cổ đông, nhân viên và khách hàng, không ngừng kiến tạo cuộc sống tiện nghi, văn minh và hạnh phúc. Góp phần bảo đảm an ninh năng lượng và bảo vệ môi trường”. Tầm nhìn đến năm 2025 của Rạng Đông là trở thành doanh nghiệp công nghệ cao dẫn đầu thị trường chiếu sáng tại Việt Nam, tiên phong trong lĩnh vực cung cấp hệ sinh thái Led 4.0 hiện thực hóa khát vọng “Make in Viet Nam”.
Sao Thái Dương chủ động nghiên cứu và ứng dụng công nghệ cao để tạo ra sản phẩm mới, từng bước chiếm lĩnh trên thị trường dược phẩm và chăm sóc sức khỏe. Được thành lập từ những năm 2000, sau hơn 20 năm xây dựng và phát triển, Sao Thái Dương hiện là doanh nghiệp KH&CN tiên phong trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng có nguồn gốc từ thảo dược. Với ba nhà máy sản xuất tại tỉnh Hà Nam bao gồm nhà máy đạt tiêu chuẩn CGMP trong sản xuất mỹ phẩm, tiêu chuẩn GMP trong sản xuất thực phẩm chức năng và đạt tiêu chuẩn sản xuất thuốc thảo dược, Sao Thái Dương còn đầu tư vùng trồng phát triển dược liệu gần 30 ha tại Sơn La, đảm bảo cung cấp cho thị trường các sản phẩm có chất lượng cao từ thảo dược thiên nhiên. Nhờ đầu tư vào KH&CN, hiện nay nhiều dòng sản phẩm của Sao Thái Dương không chỉ chinh phục khách hàng Việt Nam mà còn được khen ngợi của khách hàng trên khắp thế giới. Với thành quả tích cực từ KH&CN và hệ thống nhân sự bài bản, năm 2021 Sao Thái Dương tiếp tục vững bước trên con đường nghiên cứu, ứng dụng khoa học, phục vụ ngày càng tốt hơn việc chăm sóc sức khỏe cho cộng đồng ở Việt Nam và trên thế giới.
Phát triển dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo
Abivin, một startup điển hình trong lĩnh vực logistic đã không ngừng sáng tạo công nghệ, hoàn thiện sản phẩm để ngày càng phát triển. Trải qua 7 năm hình thành và phát triển Abivin từ Việt Nam đã vươn mình ra khu vực với sự hiện diện ở 3 quốc gia khác Singapore, Indonesia, Myamar. Sứ mệnh của Abivin là tối ưu hóa chuỗi giá trị của thế giới để giúp các doanh nghiệp giảm chi phí, đồng thời nâng cao hiệu quả vận hành, đổi mới c ông nghệ. Abivin luôn tìm kiếm lời giải cho những bài toán mới, áp dụng công nghệ đổi mới sáng tạo để hỗ trợ con người vận hành chuỗi cung ứng hiệu quả hơn. Với giải pháp tối ưu chuỗi cung ứng bằng công nghệ AI, Abivin đã giúp các doanh nghiệp giảm tới 30% chi phí logistic cũng như đoạt giải thưởng trong nước và quốc tế như Startup World Cup 2019, Cuộc thi Sáng tạo khởi nghiệp quốc gia Techfest 2018…
Rạng Đông tiếp tục duy trì tăng trưởng thông qua việc chủ động, tích cực đổi mới công nghệ, hợp tác nghiên cứu và phát triển
Được thành lập từ năm 1993, Công ty Cổ phần Cơ điện TOMECO là đơn vị đã tiến hành đổi mới tổ chức, quản lý, áp dụng các mô hình sản xuất tiên tiến để nâng cao năng suất, chất lượng. TOMECO là đơn vị tiên phong dẫn đầu thị trường Việt Nam và Đông Nam Á trong lĩnh vực tư vấn, thiết kế và sản xuất quạt công nghiệp. Là nhà sản xuất quạt duy nhất hai lần đoạt Giải thưởng Chất lượng Quốc gia Việt Nam và rất nhiều giải thưởng quan trọng khác. Trong hơn 30 năm qua TOMECO đã phục vụ và làm hài lòng khách hàng từ hàng nghìn nhà máy, công trình xây dựng ở Việt Nam và nước ngoài. Bên cạnh đó, sản phẩm của TOMECO đã xuất khẩu thành công sang các thị trường như Lào, Campuchia, Malaysia, Hàn Quốc, Úc, Anh, Hoa Kỳ, đóng góp tỷ trọng 45% doanh thu của Công ty trong những năm gần đây. Đặc biệt từ năm 2012, TOMECO chính thức trở thành nhà cung cấp trong chuỗi cung ứng toàn cầu trong chuỗi General Electric với sự ổn định tuyệt đối về chất lượng sản phẩm cho các dự án máy phát điện tuabin gió toàn cầu. Kể từ năm 2014 TOMECO đã trở thành nhà sản xuất OEM các đầu đốt khí dùng cho công nghiệp cho công ty Greens Combustion, Vương quốc Anh. Thông qua chiến lược đổi mới sáng tạo và đưa ra thị trường các sản phẩm chất lượng cao, nhiều đối tác khách hàng của TOMECO đang tin tưởng vào khả năng nội địa hóa, không chỉ sản phẩm do TOMECO chế tạo mà còn tin tưởng vào tiềm năng của các doanh nghiệp khác cùng phân khúc. TOMECO còn tập trung phát triển công nghiệp phụ trợ, tạo thêm nhiều hơn nữa việc làm, góp phần thay đổi đời sống kinh tế địa phương và hiện thực hóa phát triển công nghiệp hỗ trợ của Chính phủ.
Công ty TNHH Hồ Hoàn Cầu tích cực hội nhập quốc tế, hợp tác chuyển giao công nghệ từ nước ngoài để làm chủ và phát triển. Với khát vọng và niềm đam mê tạo ra những thiết bị khoa học và kỹ thuật phục vụ cho đời sống của người dân, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống. Hồ Hoàn Cầu đã nỗ lực cố gắng và sáng tạo để cho ra đời những thiết bị khoa học và kỹ thuật hữu ích. Trên hành trình phát triển nhận thấy tầm quan trọng của phát triển kinh tế xanh và bền vững, từ năm 2016, Hồ Hoàn Cầu giành 33% lợi nhuận đầu tư cho đổi mới sáng tạo, phát triển công nghệ nhằm gia tăng sức cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường. Trong giai đoạn này, Hồ Hoàn Cầu tập trung sáng tạo, cải tiến các sản phẩm mới, đầu tư trang thiết bị, máy móc công cụ hiện đại, đào tạo, trẻ hóa nhân sự, và nhận được nhiều sự hỗ trợ về vốn, kỹ thuật. Đồng thời tìm kiếm sự đồng hành của các chuyên gia đầu ngành trong nước và quốc tế. Đến nay, Hồ Hoàn Cầu đã chế tạo thành công 16 công nghệ trong lĩnh vực sản xuất gạch không nung và chế biến sợi từ thân cây chuối, đăng ký 6 bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp, 3 bằng độc quyền giải pháp hữu ích và 1 bằng độc quyền sáng chế, xuất khẩu tới 8 quốc gia, chuyển giao 3.008 dây chuyền công nghệ trong và ngoài nước. Sản xuất gần 6 tỷ viên gạch/năm, chiếm 30% thị phần gạch không nung tại Việt Nam, tổng giá trị hàng hóa ước tính đạt 6.000 tỷ đồng, tạo ra 19.619 việc làm cho người dân, tốc độ tăng trưởng 18% qua các năm. Công ty TNHH Hồ Hoàn Cầu nhận ra rằng chỉ có dựa trên KH,CN và ĐMST mới đưa doanh nghiệp phát triển bền vững, tạo ra nhiều tác động tích cực tới kinh tế, môi trường, xã hội không chỉ ở Việt Nam mà còn vươn ra thế giới.
Thời gian tới, Việt Nam cần có một bước chuyển đổi về chiến lược để thúc đẩy nghiên cứu và phát triển khởi nghiệp sáng tạo, ứng dụng kết hợp và phát triển công nghệ trong một số ngành, lĩnh vực mới có thế mạnh. Cần phải xác định KH,CN và ĐMST là nền tảng thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững đất nước, là lực lượng sản xuất trực tiếp, là động lực chính của mô hình phát triển kinh tế xã hội.
Bài, ảnh: Phương Nga