Theo báo cáo của 14 sở Khoa học và Công nghệ (KH và CN), các tỉnh miền núi phía bắc đã tổ chức thực hiện được 42 dự án KH và CN cấp nhà nước thuộc chương trình Nông thôn miền núi và chương trình Triển khai tài sản trí tuệ; 46 đề tài, dự án KH và CN cấp tỉnh và hơn 1.000 mô hình, đề tài dự án KH và CN cấp cơ sở. Kết quả nổi bật được đánh giá trên một số lĩnh vực như: Nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và áp dụng các kỹ thuật tiến bộ vào nông, lâm nghiệp.
Đánh giá về hoạt động KH và CN từ năm 2008 đến nay tại các tỉnh miền núi phía bắc, Vụ trưởng, Trưởng ban KH và CN địa phương, Bộ KH và CN Hồ Ngọc Luật, cho rằng những năm gần đây, các tỉnh đã thật sự chú trọng đến công tác KH và CN, tạo điều kiện giúp KH và CN sát cánh cùng doanh nghiệp trong sản xuất. Những năm qua, các tỉnh đã chú trọng triển khai áp dụng hệ thống quản lý ISO 9001:2000 vào hoạt động cho các doanh nghiệp; đầu tư đổi mới công nghệ, nghiên cứu ứng dụng KH và CN được quan tâm. Năm 2009, tỉnh Yên Bái thực hiện chính sách hỗ trợ cho 17 doanh nghiệp đầu tư đổi mới công nghệ và xác lập quyền sở hữu công nghiệp, kinh phí sự nghiệp hỗ trợ gần 1,5 tỷ đồng. Ðặc biệt, các doanh nghiệp tỉnh Thái Nguyên đã dành ra từ 5 đến 25% giá trị doanh thu mỗi năm để đầu tư đổi mới công nghệ. Tuy nhiên, ngoài Thái Nguyên thì hoạt động đổi mới công nghệ vẫn chưa được các tỉnh quan tâm phù hợp.
Mặc dù năm 2008, Bộ KH và CN đã đề nghị các địa phương trong vùng lựa chọn những doanh nghiệp, tổ chức khoa học công nghệ có khả năng sản xuất ra các sản phẩm có giá trị kinh tế cao và có thị trường tiêu thụ tốt, để xem xét đưa vào các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp KH và CN, nhưng cho đến nay, hầu như chưa có doanh nghiệp KH và CN nào được hình thành ở địa phương.
Nhà nước khuyến khích doanh nghiệp thành lập Quỹ phát triển KH và CN để đầu tư cho hoạt động KH và CN nhằm nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp thông qua nghiên cứu, ứng dụng, đổi mới công nghệ, đổi mới sản phẩm, hợp lý hóa sản xuất của doanh nghiệp. Tuy nhiên, theo ông Luật, sở dĩ hiện nay các doanh nghiệp không mặn mà với vấn đề đổi mới công nghệ là do chính sách khuyến khích Quỹ phát triển KH và CN doanh nghiệp còn nhiều bất cập. Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp cho phép tính thuế hằng năm để lập Quỹ phát triển KH và CN. Nhưng nếu tính cụ thể, để thành lập Quỹ phát triển KH và CN doanh nghiệp, Nhà nước bỏ một phần vốn, doanh nghiệp phải bỏ ra tới ba phần. Ðây là điều bất hợp lý, không khuyến khích doanh nghiệp Việt Nam vì chủ yếu là doanh nghiệp vừa và nhỏ, tiềm lực kinh tế còn khó khăn.
Bên cạnh đó, vấn đề thực hiện vốn đầu tư cho KH và CN tại các tỉnh miền núi phía bắc còn gặp nhiều vướng mắc. Trong 14 tỉnh thì có những tỉnh đã thực hiện tốt nguồn vốn đầu tư cho KH và CN như: Phú Thọ khoảng 97%, Bắc Cạn 90%, Cao Bằng 70%... Tuy nhiên, cũng có những tỉnh nguồn vốn thực hiện đầu tư cho KH và CN còn nhỏ, nhất là Hà Giang. Có những tỉnh vốn đầu tư cho KH và CN chỉ chiếm 3% (Lai Châu), 6% (Bắc Giang)... Theo ông Luật, nguyên nhân của vướng mắc trên là do chưa có sự rõ ràng, minh bạch trong việc phân chia bao nhiêu tổng chi ngân sách cho hoạt động khoa học của các tỉnh...
Nhân Dân
