Xuất phát từ những vấn đề thực tiễn trên cùng với yêu cầu ứng dụng tiến bộ KH&CN nâng cao hiệu quả sản xuất, phát trển kinh tế - xã hội và tăng thu nhập cho người dân, Trung tâm Thông tin và Ứng dụng KH&CN Đắk Nông đã đề xuất và được Bộ KH&CN đồng ý cho triển khai dự án “Ứng dụng khoa học và công nghệ xây dựng mô hình sản xuất giống, trồng thương phẩm và tiêu thụ gấc lai bền vững tại tỉnh Đắk Nông”. Dự án do Kỹ sư Nguyễn Thị Huyền Trang -  Trung tâm Thông tin và Ứng dụng KH&CN Đắk Nông làm chủ nhiệm.

Kỹ sư Nguyễn Thị Huyền Trang cho biết, trên cơ sở điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của tỉnh, dự án đề xuất được triển khai mô hình sản xuất gấc thương phẩm tại 2 huyện Cư Jút và Krôn Nô là những huyện có nhiều thuận lợi trong triển khai dự án. 

Để đảm bảo có được sản phẩm gấc tốt, nhóm nghiên cứu đã lựa chọn trường Đại học Nông Lâm là đơn vị chuyển giao giống gấc. Đại học Nông Lâm đã có nhiều dự án, đề tài nghiên cứu về giống gấc và giải pháp canh tác, chăm sóc gấc cho hiệu quả tốt.

PGS. TS. Nguyễn Viết Hưng, đại diện cơ quan chuyển giao cho biết, cơ quan chuyển giao phát triển 2 phương pháp nhân giống gấc lai mới và đã chuyển giao cho nhóm triển khai dự án áp dụng trong sản xuất và phát triển vùng nguyên liệu là phương pháp giâm cành non và phương pháp ghép cành lên gốc gieo từ hạt trong nhà lưới. Đây là những phương pháp vừa phát triển công nghệ truyền thống vừa ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất tạo cây giống đảm bảo chất lượng và sạch bệnh quy mô công nghiệp.

Ngay từ khi triển khai, nhóm triển khai dự án đã chú trọng đến công tác tìm thị trường tiêu thụ cho sản phẩm gấc. Theo nhóm nghiên cứu nhận định, hiện nay, nhu cầu trên thị trường đối với các sản phẩm từ gấc là rất cao, đặc biệt hướng đến thị trường xuất khẩu vì gấc là sản phẩm chỉ có ở một số quốc gia trong đó có Việt Nam.

Đoàn công tác Bộ KH&CN kiểm tra tiến độ dự án tại tỉnh Đắk Nông (Ảnh: TB)

Hợp tác xã Nông – Lâm nghiệp Nam Hà cam kết thu mua toàn bộ sản phẩm quả gấc tươi. Khi quy mô trồng gấc trong tỉnh đã phát triển rộng rãi sẽ mở rộng xưởng, nâng công suất chế biến và đa dạng hóa sản phẩm góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế, sử dụng lao động tại địa phương.

Với trường hợp cây gấc trở thành cây hàng hóa có giá trị cao được người dân quan tâm mở rộng diện tích sản xuất, Ban Quản lý sẽ ưu tiên cho Hợp tác xã Nông – Lâm Nghiệp Nam Hà thu mua sản phẩm. Bên cạnh đó, hiện cũng có nhiều doanh nghiệp trong nước đang kinh doanh các sản phẩm từ gấc như Công ty CP Đông Dương, Công ty CP Gấc Việt, Công ty TNHH Đồng Xanh,…nên thị trường của sản phẩm gấc khá rộng lớn. 

Kỹ sư Nguyễn Thị Huyền Trang cho biết, sau khi kết thúc dự án, với sự đầu tư xây dựng cơ bản khi nhà lưới sản xuất cây giống sẽ là tiền đề quan trọng để Trung tâm Thông tin và ứng dụng KH&CN hình thành một bộ phận có đủ năng lực sản xuất cây giống tại khu vực nhà lưới được dự án đầu tư nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển sản xuất của người dân trong tỉnh cũng như ở các vùng phụ cận, hỗ trợ khâu kết nối giữa người sản xuất gấc và doanh nghiệp kinh doanh gấc.

 Mô hình từ dự án được nhân rộng sẽ là tiền đề phát triển một sản phẩm chủ lực của địa phương. Thông qua sự hỗ trợ chính sách từ Sở KH&CN tỉnh Đắk Nông, UBND tỉnh,…sẽ đẩy mạnh mô hình trồng gấc hàng hóa theo diện rộng từ 30 ha lên đến 300 ha, hướng tới xuất khẩu ra thị trường khó tính như Mỹ, Nhật Bản,…

Tin: Hoàng Anh