Báo cáo với Thủ tướng và đoàn công tác, ông Nguyễn Gia Long, Giám đốc Công ty cho biết công nghệ xử lý rác thải rắn bằng phương pháp khí hóa thiếu oxy tạo ra khí tổng hợp (syngas) làm nhiên liệu chạy máy phát điện (gọi tắt là công nghệ điện rác - WTE) đã được khảo nghiệm thành công. Trong đợt chạy khảo nghiệm này, nhà máy đã xử lý sạch 208 tấn rác thải rắn không phân loại do Công ty Môi trường đô thị Hà Nam cung cấp; phát điện thắp sáng cho toàn bộ hệ thống chiếu sáng của Khu công nghiệp Đồng Văn 2. Đặc điểm của công nghệ điện rác WTE là không cần phân loại rác từ đầu nguồn, không tốn quỹ đất để chôn lấp, không phát thải thứ cấp, dây chuyền khép kín, không ống khói, không gây ô nhiễm không khí. 

Lắng nghe ý kiến cán bộ, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), tỉnh Hà Nam về công nghệ này, Thủ tướng đánh giá cao cá nhân ông Nguyễn Gia Long và tập thể cán bộ, kỹ sư của công ty đã dành nhiều công sức nghiên cứu công trình và bước đầu thực nghiệm thành công, mở ra tương lai đầy hứa hẹn về việc áp dụng rộng rãi.

Thủ tướng nhìn nhận, đây là công trình sáng tạo của trí tuệ Việt Nam, lần đầu tiên áp dụng ở nước ta khi mà hiện nay, xử lý rác thải chủ yếu bằng cách chôn lấp. “Đối với các cán bộ khoa học thì đây là bài học kinh nghiệm tốt giữa lý thuyết và cuộc sống. Đừng để tình trạng chúng ta bỏ ra hàng trăm, hàng ngàn tỷ để nghiên cứu nhưng đề tài đó nằm ở hộc bàn mà chưa đưa vào sản xuất”, Thủ tướng nói.

Khích lệ tinh thần sáng tạo, nghiên cứu gắn liền với thực tiễn, Thủ tướng cho rằng công trình này cũng đặt vấn đề về việc không tạo ra độc quyền, có thể so sánh công nghệ, “cái nào sạch hơn, rẻ hơn, có tính cạnh tranh hơn thì chúng ta hoan nghênh”. “Điều đó mang lại lợi ích cho đất nước, cho xã hội rất lớn, đặc biệt là vấn đề nóng bỏng hiện là xử lý chất thải rắn, kể cả hữu cơ và vô cơ, một bài toán chưa có lời giải ở Việt Nam”.

Các bộ ngành, tỉnh Hà Nam cần tích cực hỗ trợ, tạo mọi điều kiện để công ty tiếp tục hoàn chỉnh công nghệ, vận hành thử nghiệm thành công, đưa công nghệ vào sản xuất thương mại, góp phần giảm ô nhiễm môi trường và phát triển kinh tế. Thủ tướng gợi ý trước mắt tỉnh Hà Nam có thể xem xét, giao cho Công ty xử lý thử nghiệm một phần số lượng rác thải hiện có của tỉnh trong 1 tháng, các bộ, tỉnh Hà Nam có thể cử cán bộ theo dõi thường xuyên để thẩm định hiệu quả thực tế công nghệ này.

Thủ tướng giao Bộ KH-CN tiếp tục hướng dẫn công ty hoàn thành thủ tục để được cấp giấy chứng nhận bản quyền sở hữu trí tuệ công nghệ điện rác và chứng chỉ công bố tiêu chuẩn công nghệ điện rác theo đúng quy định. Bộ TN-MT hướng dẫn công ty lập hồ sơ cấp chứng chỉ công nhận đạt tiêu chuẩn môi trường cho công nghệ điện rác. Bộ Công thương và đặc biệt là EVN thẩm định cụ thể về kỹ thuật, khả năng kết nối lưới điện, sự ổn định. Nếu khả thi về mặt kỹ thuật thì hướng dẫn công ty lập hồ sơ, thủ tục hợp đồng mua bán điện, thủ tục đấu nối thuận lợi vào lưới điện quốc gia theo quy định, hướng dẫn hồ sơ, thủ tục để đưa vào danh mục hàng trong nước đã sản xuất được. Thủ tướng cũng lưu ý xem xét vấn đề giá điện với tinh thần ủng hộ dự án bảo vệ môi trường. Bộ KH-ĐT đánh giá hiệu quả kinh tế, xã hội trong việc ứng dụng công nghệ điện rác, từ đó đề xuất các chính sách hỗ trợ đối với đơn vị nghiên cứu, ứng dụng sản xuất, xử lý chất thải rắn bằng công nghệ này.

Cho rằng còn rất nhiều việc phải làm để từ mô hình thử nghiệm tiến đến sản xuất hàng hóa, Thủ tướng kỳ vọng trong tương lai gần công trình này sẽ thành công trên phạm vi lớn hơn, áp dụng rộng rãi hơn.