Quân chủng Hải quân là một trong những lực lượng được Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng lãnh đạo, chỉ đạo, tập trung ưu tiên xây dựng, tiến thẳng lên chính quy, hiện đại.
Thực hiện mục tiêu trên, Đảng ủy, Bộ tư lệnh Hải quân đã lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, nòng cốt là Viện Kỹ thuật Hải quân (KTHQ) đẩy mạnh công tác nghiên cứu KHCN, đưa các sản phẩm KHCN vào huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ), đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của quân chủng trong tình hình mới.
Để thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ mà Đảng ủy, Bộ tư lệnh Hải quân giao, Viện KTHQ đẩy mạnh công tác nghiên cứu KHCN, coi đây là nhiệm vụ chính trị trung tâm xuyên suốt, quan trọng hàng đầu. Trong đó, viện xác định công tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và áp dụng KHCN tiên tiến, hiện đại vào hoạt động thực tiễn là vấn đề mấu chốt, bản lề quyết định sự thành công của Viện KTHQ trong kỷ nguyên số.
Những năm qua, Viện KTHQ đã chú trọng bồi dưỡng nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ và nghiên cứu viên, nhất là chuyên gia đầu ngành bằng việc hợp tác KHCN với các học viện, nhà trường trong và ngoài quân đội, thông qua các đề tài, dự án đào tạo; gửi cán bộ đi đào tạo, bồi dưỡng trong và ngoài nước. Bên cạnh chú trọng yếu tố đào tạo, bồi dưỡng tại chỗ, viện còn tăng cường đưa cán bộ đi thực tế đơn vị để nắm thực trạng vũ khí trang bị kỹ thuật (VKTBKT) và nhu cầu của các đơn vị, nhà máy trong quân chủng nhằm đề xuất các giải pháp nghiên cứu KHCN; tăng cường hợp tác, đầu tư, trao đổi, học tập kinh nghiệm nghiên cứu KHCN trong nước và quốc tế. Riêng tuyển chọn cán bộ đi đào tạo ở nước ngoài, viện ưu tiên những cán bộ có phẩm chất, năng lực, trình độ với các chuyên ngành khác nhau, trọng tâm là đào tạo về ngoại ngữ, tổng công trình sư, chuyên ngành vũ khí-khí tài đặc chủng hải quân. Viện xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên gia đầu ngành gắn với xây dựng các phòng thí nghiệm phục vụ nghiên cứu KHCN, như trung tâm công nghệ thủy âm, các phòng thí nghiệm: Điện-từ trường, vũ khí đặc chủng, khí tài đặc chủng...
Từ sự đầu tư nguồn nhân lực 5 năm (2015-2020), Viện KTHQ đã nghiên cứu thiết kế, chế tạo thành công một số loại VKTBKT đặc chủng, phù hợp với nghệ thuật quân sự, cách đánh của Hải quân nhân dân Việt Nam, khẳng định khả năng sáng tạo của đội ngũ cán bộ khoa học quân sự. Nổi bật là Dự án nghiên cứu, thiết kế, đóng mới tàu, chế tạo ngư lôi và chế tạo thành công cảm biến để làm chủ công nghệ giám sát một số chuyên ngành cho tàu ngầm Kilo. Cùng với đó, viện cũng thực hiện thành công Dự án hiện đại hóa trang bị kỹ thuật tập trung vào hệ thống động lực, khí tài, cải tiến các dây chuyền kiểm tra, chuẩn bị đạn ngư lôi, tên lửa trên một số lớp tàu hải quân. Trong số đó có những trang bị, vật tư, dây chuyền được thiết kế, chế tạo mới, có tính năng vượt trội và thay thế cho hệ thống của Nga đã cũ, bị hư hỏng; thiết kế chế tạo các hệ thống giám sát động lực và điện trên tàu; thiết kế, chế tạo mới hệ thống tích hợp điều khiển pháo AK230...
Cán bộ Viện Kỹ thuật Hải quân giới thiệu với đoàn công tác Bộ tư lệnh Hải quân về sản phẩm khoa học và công nghệ do viện nghiên cứu, chế tạo
Viện KTHQ cũng đã cải tiến, hiện đại hóa hệ thống phao thủy âm, sửa chữa đồng bộ một số hệ thống cho trực thăng K28. Viện còn tiếp nhận chuyển giao công nghệ, bảo đảm kỹ thuật hệ thống tích hợp chiến đấu trên tàu hải quân. Khi đưa hệ thống tích hợp này vào áp dụng hoạt động thực tiễn trên một số tàu đã khẳng định được những tính năng vượt trội so với các tàu cùng thế hệ và các tàu hiện đại hơn, hỗ trợ có hiệu quả cho người chỉ huy trong tác chiến bảo vệ chủ quyền biển, đảo Tổ quốc.
Những kết quả trong nghiên cứu KHCN và đầu tư xây dựng tiềm lực KHCN trong thời gian qua là cơ sở để Viện KTHQ tiếp tục nỗ lực nghiên cứu, góp phần thực hiện mục tiêu, yêu cầu xây dựng Quân chủng Hải quân đến năm 2025 cơ bản hiện đại và đến năm 2030 hiện đại. Thời gian tới, Viện KTHQ xác định tập trung vào nghiên cứu, cải tiến, hiện đại hóa và tăng hạn sử dụng của VKTBKT hiện có; đồng thời tiếp tục nghiên cứu làm chủ công nghệ thiết kế, chế tạo, đóng mới các lớp tàu, xuồng tốc độ cao; thiết kế, chế tạo hệ thống tích hợp cho các loại tàu chiến đấu; công nghệ chế tạo sensor thủy âm và các loại vũ khí đặc chủng dưới nước, vũ khí thông minh, tích hợp hệ thống chiến đấu hiện đại... Toàn viện chủ động khắc phục khó khăn, tồn tại, nhất là trong việc nghiên cứu, sản xuất vật tư, phụ tùng đặc chủng để thực hiện chủ trương nội địa hóa; nâng cao hiệu quả khai thác, ứng dụng kết quả và sản phẩm của các đề tài nghiên cứu KHCN vào thực tiễn. Để bảo đảm hoàn thành tốt nhiệm vụ, Viện KTHQ cần được trên quan tâm đầu tư nâng cao năng lực, mặt bằng công nghệ; có cơ chế chính sách phù hợp, tạo điều kiện tốt nhất cho cán bộ nghiên cứu thiết kế, tạo ra sản phẩm KHCN chất lượng cao; đồng thời đầu tư xây dựng cơ sở thử nghiệm và xác định cơ chế thử nghiệm tại các đơn vị để đánh giá độ tin cậy của sản phẩm nghiên cứu trước khi sản xuất. Triển khai đồng bộ, toàn diện các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu và sản phẩm KHCN của Viện KTHQ, góp phần nâng cao sức mạnh chiến đấu của Quân chủng Hải quân, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo Tổ quốc trong tình hình mới.
Đại tá DƯƠNG MINH HẢI, Viện trưởng Viện Kỹ thuật Hải quân