Hiện có một thực trạng chung đó là các nhóm khởi nghiệp chỉ tập trung vào hình thành doanh nghiệp, kêu gọi vốn đầu tư mà chưa nghĩ đến việc đăng ký quyền bảo vệ sở hữu trí tuệ, vẫn còn “thờ ơ” với việc đăng ký sở hữu trí tuệ.
Ông Phan Ngân Sơn, Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ chia sẻ thông tin tại hội thảo chuyên đề về sở hữu trí tuệ trong khởi nghiệp sáng tạo, do Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ với phối với các đơn vị liên quan tổ chức ngày 19/12/2018, tại Hà Nội.
Hội thảo nằm trong khuôn khổ Chương trình phát triển tài sản trí tuệ giai đoạn 2016-2020. Mục đích hội thảo nhằm trao đổi kinh nghiệm, thảo luận về vai trò của sở hữu trí tuệ trong khởi nghiệp sáng tạo, đặc biệt là vai trò của sở hữu trí tuệ trong doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, sinh viên và giới trẻ; cùng những hoạt động khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam đã và đang được Bộ KH&CN chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai hiệu quả.
Sở hữu trí tuệ đang ngày càng đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội. Thực tế cho thấy giá trị tài sản trí tuệ có thể lớn hơn rất nhiều so với giá trị các tài sản hữu hình. Việc bảo hộ và khai thác hiệu quả giá trị tài sản trí tuệ góp phần thúc đẩy phát triển nền kinh tế, nâng cao năng lực, vị thế của các doanh nghiệp, tổ chức khoa học giúp tạo ra các sản phẩm có giá trị lớn, có khả năng cạnh tranh cao trên thị trường trong và ngoài nước.
Theo ông Phan Ngân Sơn, tầm quan trọng của sở hữu trí tuệ đối với các dự án khởi nghiệp sáng tạo là rõ ràng. Chỉ một vài thập kỷ trước, phần lớn tài sản của các doanh nghiệp của Mỹ là hữu hình.
Các tài sản vô hình như sở hữu trí tuệ chiếm khoảng 20% tài sản doanh nghiệp. Tuy nhiên, đến năm 2005, tỷ lệ tài sản vô hình và hữu hình của doanh nghiệp về cơ bản đã bị đảo ngược; giá trị thị trường của S&P 500 (chỉ số chứng khoán dựa trên vốn hóa thị trường của 500 công ty giao dịch) là khoảng 80% tài sản vô hình và đến năm 2015, con số này là 87%.
Ở Việt Nam, hoạt động khởi nghiệp sáng tạo đang phát triển ngày một mạnh mẽ. Tuy nhiên, có một thực trạng chung đó là các nhóm khởi nghiệp chỉ tập trung vào hình thành doanh nghiệp, kêu gọi vốn đầu tư mà chưa nghĩ đến việc đăng ký quyền bảo vệ sở hữu trí tuệ hoặc ngại đăng ký vì nhiều lý do.
"Đôi khi điều này xuất phát từ sự thiếu hiểu biết về kiến thức bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ của các doanh nghiệp, vì vậy các doanh nghiệp này thường không nắm được tầm quan trọng của quyền sở hữu trí tuệ và vẫn còn “thờ ơ” với việc đăng ký sở hữu trí tuệ. Do đó, việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho xã hội về sở hữu trí tuệ, đổi mới sáng tạo là hết sức quan trọng, đặc biệt là việc tuyên truyền sâu rộng về vai trò và sự gắn kết giữa đổi mới sáng tạo và sở hữu trí tuệ trong cộng đồng sinh viên và doanh nghiệp khởi nghiệp", ông Sơn nhấn mạnh.
Thực tế cũng cho thấy, chỉ có một số ít trường Đại học có quan tâm về sở hữu trí tuệ đã đưa một số môn về sở hữu trí tuệ, một số chủ đề về sở hữu trí tuệ vào trong quá trình đào tạo. Nhưng để nhận thức rõ ràng, chính xác và hiểu sâu về quyền sở hữu trí tuệ, có thể khai thác và ứng dụng được những quyền đó, xa hơn nữa là có ý thức sáng tạo ra các tài sản trí tuệ và tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ của người khác lại chưa được đầu tư đúng mức. Nếu vướng phải các tranh chấp về sở hữu trí tuệ khi ý tưởng kinh doanh đã lớn mạnh và đã có thành quả thì sẽ có thể gây tổn thất rất lớn cho những người khởi nghiệp. Thậm chí ý tưởng kinh doanh có thể bị phá sản hoàn toàn, đây gọi là những thất bại không đáng có mà những người khởi nghiệp hoàn toàn có thể tránh khỏi nếu chuẩn bị trước.
Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm
Đây là sai lầm không chỉ các nhà khởi nghiệp trẻ mắc phải mà ngay cả một số doanh nghiệp lớn trong rất nhiều lĩnh vực cũng đã mắc phải trước đó. Vì vậy, doanh nghiệp trẻ cần đặc biệt lưu ý đến vấn đề pháp lý trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ để có thể yên tâm phát triển công ty và xây dựng thương hiệu lớn mạnh trên thị trường.
Bộ Khoa học và Công nghệ đã thực hiện một số dự án liên quan tới đào tạo chuyên sâu về sở hữu trí tuệ, trong đó có dự án nâng cao nhận thức về đổi mới sáng tạo và sở hữu trí tuệ trong cộng đồng sinh viên và doanh nghiệp khởi nghiệp. Các dự án này thành công thì vấn đề nhân lực sở hữu trí tuệ sẽ đáp ứng được nhu cầu từ thực tế.
Tại Hội thảo, các đại biểu đã tập trung vào thảo luận các vấn đề liên quan đến: Vai trò của sở hữu trí tuệ trong khởi nghiệp sáng tạo, đặc biệt là vai trò của sở hữu trí tuệ trong doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, sinh viên và giới trẻ; Thực tiễn về hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo tại Việt Nam; Thanh niên, sinh viên Việt Nam với hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; Sở hữu trí tuệ trong hoạt động ươm tạo công nghệ và hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, chia sẻ về một số mô hình đổi mới sáng tạo thành công….
Chương trình phát triển tài sản trí tuệ giai đoạn 2016-2020 đã được Thủ tướng chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 1062/QĐ-TTg ngày 14/6/2016. Chương trình được phê duyệt nhằm đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ về sở hữu trí tuệ cho các viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp; Hỗ trợ khai thác, áp dụng vào thực tiễn các sáng chế/giải pháp hữu ích của Việt Nam; Hỗ trợ bảo hộ, quản lý và phát triển quyền sở hữu trí tuệ cho sản phẩm đặc thù của địa phương, sản phẩm làng nghề mang địa danh; Hỗ trợ doanh nghiệp, tổ chức khoa học và công nghệ xây dựng và triển khai mô hình quản lý và phát triển tài sản trí tuệ; Hỗ trợ đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ ở trong và ngoài nước đối với các sản phẩm quốc gia.
Bài, ảnh: PV
