Thương mại điện tử (TMĐT) là xu hướng tất yếu toàn cầu, mang lại cả cơ hội lẫn thách thức cho các quốc gia và doanh nghiệp. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế, Việt Nam cần nhanh chóng xây dựng khung pháp lý hoàn chỉnh, ngăn chặn xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) trên nền tảng TMĐT.
Ngày 22/11/2024 tại Hà Nội, Cục SHTT (Bộ Khoa học và Công nghệ) phối hợp với Cơ quan Sáng chế Nhật Bản (JPO) tổ chức Hội thảo “Bảo hộ và thực thi quyền đối với nhãn hiệu trên nền tảng TMĐT”.
Hội thảo nhằm giới thiệu những vấn đề mới trong bối cảnh sự phát triển nhanh chóng của các nền tảng TMĐT hiện nay và sự ra đời, phát triển của internet đã tạo ra những tác động to lớn đối với mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội. Internet đặt nền tảng cho sự hình thành nền kinh tế trực tuyến, mà ở đó, các chủ thể thương mại giao dịch với nhau không cần gặp trực tiếp. TMĐT là dòng lưu chuyển thông tin và hàng hóa, dịch vụ tới khắp nơi, có thể xuyên biên giới, chỉ với kết nối internet, mở ra khả năng giảm chi phí giao dịch, gia tăng tiếp cận thị trường và thúc đẩy tiến bộ công nghệ..
Tại Hội thảo, ông Nguyễn Phương Minh, Trưởng phòng Thanh tra và Giải quyết khiếu nại, Cục SHTT cho biết, theo Báo cáo Chỉ số TMĐT Việt Nam 2024 của Hiệp hội TMĐT Việt Nam, tốc độ tăng trưởng TMĐT năm 2023 ước tính vượt 25% so với năm trước, đạt giá trị 25 tỷ USD. Xuất khẩu trực tuyến tới người tiêu dùng ở nước ngoài tăng mạnh, dự kiến sẽ trở thành xu hướng mới trong lĩnh vực TMĐT tại Việt Nam. TMĐT đang lan tỏa sâu rộng vào các ngành như giáo dục, y tế và môi trường, với quy mô bán lẻ trực tuyến hàng hóa đạt 17,3 tỷ USD. Việt Nam hiện thuộc nhóm quốc gia phát triển nhanh nhất ở Đông Á và nằm trong top 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng TMĐT nhanh nhất thế giới.
Sự phát triển nhanh chóng của TMĐT làm nổi bật tính chất phi biên giới, đặt ra nhiều vấn đề cần giải quyết, đặc biệt là việc bảo hộ quyền SHTT và quyền sở hữu công nghiệp đối với nhãn hiệu. Trong không gian mạng, nhãn hiệu đóng vai trò quan trọng hơn bao giờ hết, với chức năng chỉ dẫn nguồn gốc hàng hóa, dịch vụ và bảo vệ uy tín của doanh nghiệp.
Đối với các doanh nghiệp kinh doanh trên nền tảng TMĐT, nhãn hiệu có vai trò quan trọng hơn so với kinh doanh truyền thống. Để đưa sản phẩm lên sàn TMĐT, doanh nghiệp cần cung cấp bằng chứng về việc nhãn hiệu đã được cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đăng ký. Điều này không chỉ đảm bảo quyền SHTT mà còn giúp bảo vệ lợi ích của doanh nghiệp trong môi trường cạnh tranh số ngày càng gay gắt.
Phát biểu tại Hội thảo, ông Trần Lê Hồng, Phó Cục trưởng Cục SHTT nhấn mạnh: Trong nền kinh tế đổi mới sáng tạo toàn cầu ngày nay, internet đã trở thành một công cụ mang tính cách mạng, khi trao quyền cho người tiêu dùng và doanh nghiệp với những lợi ích của việc kết nối ở mọi cấp độ, trên cơ sở đó TMĐT cũng được định hình và phát triển, tạo động lực mới cho sự phát triển của kinh tế quốc gia và thế giới.
Khi nói đến TMĐT, SHTT là yếu tố cấu thành bị bỏ quên nhiều nhất mặc dù nó mang lại giá trị cao. TMĐT như bất kỳ nền tảng thương mại nào khác thường liên quan đến việc bán hàng hóa và dịch vụ dựa trên quyền SHTT. Cụ thể, quyền SHTT đảm bảo sự cạnh tranh lành mạnh, đồng thời đây là loại tài sản có giá trị cao được tích hợp vào sản phẩm, dịch vụ lưu thông trong TMĐT. Vì vậy, Hội thảo hướng đến giải quyết các thách thức mới nổi trong lĩnh vực SHTT liên quan đến TMĐT, cụ thể là thực tiễn hoạt động bảo hộ, bảo vệ và quản lý quyền đối với nhãn hiệu trên nền tảng TMĐT của Việt Nam và Nhật Bản, ông Trần Lê Hồng cho biết.
Ông Trần Lê Hồng, Phó Cục trưởng Cục SHTT phát biểu tại Hội thảo.
Cũng tại Hội thảo, Bà Hirota Kaori, Phó Giám đốc Bộ phận Nghiên cứu chống hàng giả, Văn phòng hỗ trợ thương mại nước ngoài, Ban Hợp tác quốc tế JPO nhấn mạnh: Thông qua Hội thảo, hai bên đã nêu thực tiễn hoạt động quản lý và thực thi quyền đối với nhãn hiệu của Nhật Bản và Việt Nam hiện nay, cũng như những nỗ lực của Nhật Bản trong thực thi quyền đối với nhãn hiệu trên nền tảng TMĐT. Đồng thời tăng cường mạng lưới giữa JPO và cộng đồng SHTT tại Việt Nam, cũng như chia sẻ thông tin và kiến thức về SHTT giữa hai quốc gia, qua đó thúc đẩy sự hiểu biết và hợp tác trong lĩnh vực này.
Bà Hirota Kaori, Phó Giám đốc Bộ phận Nghiên cứu chống hàng giả, Văn phòng hỗ trợ thương mại nước ngoài, Ban Hợp tác quốc tế JPO phát biểu tại Hội thảo.
Tại Hội thảo, các chuyên gia trong và ngoài nước đã thảo luận, chia sẻ về chủ đề: Sự phát triển của TMĐT và các yếu tố tác động đến hành vi xâm phạm quyền đối với nhãn hiệu trong môi trường số; nhãn hiệu và thực thi quyền đối với nhãn hiệu tại Nhật Bản; chính sách và quy định pháp luật về TMĐT của Việt Nam; những khó khăn và thách thức trong thực thi quyền đối với nhãn hiệu trên nền tảng TMĐT tại Việt Nam thông qua các vụ việc thực tế; những nỗ lực của Nhật Bản trong thực thi quyền đối với nhãn hiệu trên nền tảng TMĐT.
Hai bên trao đổi quy định pháp luật, thực tiễn về kiểm soát và xử lý hành vi xâm phạm quyền đối với nhãn hiệu trên nền tảng TMĐT ở Việt Nam; những khó khăn, thách thức trong thực thi quyền đối với nhãn hiệu trên nền tảng TMĐT tại Việt Nam - thông qua các vụ việc thực tế. Trên cơ sở đó, những giải pháp được đề xuất sẽ thúc đẩy sự phát triển của TMĐT và bảo vệ tốt hơn quyền SHTT của các tổ chức, cá nhân nói chung, quyền đối với nhãn hiệu nói riêng trên nền tảng thương mại số.
Trên cơ sở đó, những giải pháp được đề xuất sẽ thúc đẩy sự phát triển của TMĐT và bảo vệ tốt hơn quyền SHTT của các tổ chức, cá nhân nói chung, quyền đối với nhãn hiệu nói riêng trên nền tảng thương mại số.
Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm.
Tin, ảnh: Kim Bách