Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) cho biết như trên tại Lễ kỷ niệm 20 năm xây dựng và phát triển IRRD diễn ra sáng nay 27/12 tại Hà Nội.

Tham dự Lễ kỷ niệm có bà Lianys Torres Rivera, Đại sứ Cu Ba tại Việt Nam, đại diện đến từ các đơn vị thuộc Bộ KH&CN, các Bộ, ngành, viện, trường, các nhà khoa học và cán bộ thuộc Viện.

Địa chỉ tin cậy trong nghiên cứu khoa học

Báo cáo chào mừng tại Lễ kỷ niệm, ông Lê Tất Khương, Viện trưởng IRRD đã báo cáo tóm tắt quá trình 20 (1997 – 2017) năm xây dựng và phát triển IRRD. Theo đó, năm 1997, sau khi hoàn thành Dự án "Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng Đồng bằng sông Hồng giai đoạn 1996 - 2010", thực hiện cam kết của Chính phủ Việt Nam với Chương trình Phát triển của Liên hợp quốc (UNDP) và Ngân hàng Thế giới (World Bank), Bộ Khoa học Công nghệ và Môi trường đã thành lập Trung tâm Nghiên cứu và hỗ trợ phát triển vùng lãnh thổ Đồng bằng sông Hồng và đến năm 1999, được đổi tên thành Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Vùng. 

Sau 15 năm xây dựng và phát triển, năm 2012, Trung tâm được Bộ trưởng Bộ KH&CN nghệ phê duyệt Đề án đổi mới tổ chức và hoạt động theo hình thức tổ chức KH&CN tự trang trải kinh phí hoạt động thường xuyên. Theo đó, Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Vùng được nâng cấp lên thành Viện Nghiên cứu và Phát triển Vùng. Trong quá trình phát triển,  IRRD đã từng bước ổn định và phát triển về bộ máy tổ chức, đáp ứng yêu cầu của một tổ chức nghiên cứu và chuyển giao công nghệ và đã đạt được những kết quả quan trọng trong nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và hợp tác quốc tế.

Để nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ nghiên cứu, IRRD thực hiện chủ trương gắn nghiên cứu với đào tạo. Hiện nay, IRRD đang có 10 cán bộ là Nghiên cứu sinh và 05 cán bộ là Học viên cao học. Nhiều cán bộ khác cũng thường xuyên được đào tạo thông qua các chương trình hợp tác quốc tế... Đến nay, IRRD đã có trên 70% cán bộ làm công tác nghiên cứu có trình độ sau đại học, đủ khả năng đảm đương các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ. 

Viện trưởng IRRD Lê Tất Khương báo cáo chào mừng tại Lễ kỷ niệm 

Phát biểu tại Lễ kỷ niệm, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cũng nhận định, nhìn lại chặng đường đã qua, có thể khẳng định là IRRD đã trở thành địa chỉ tin cậy trong công tác nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ. Nếu như 10 năm  trước, từ chỗ chỉ có gần 30 cán bộ với 1-2 cán bộ có trình độ thạc sỹ, đến nay, IRRD đã có trên 60 cán bộ, công chức, viên chức và người lao động. Trong đó có 05 cán bộ có trình độ Tiến sỹ, 32 Thạc sỹ và 20 kỹ sư, cử nhân. Đa số cán bộ trên đều được đào tạo cơ bản, có tinh thần trách nhiệm cao, tâm huyết với nghề, yên tâm làm công tác nghiên cứu và chuyển giao công nghệ. Đồng thời, IRRD cũng đã mời được nhiều cán bộ có trình độ khoa học cao, cán bộ quản lý có nhiều kinh nghiệmtham gia Hội đồng tư vấn khoa học và đào tạo cán bộ nghiên cứu trẻ.

IRRD cũng đã đầu tư xây dựng và khai thác phòng thí nghiệm đạt chuẩn IS 17025 trong lĩnh vực phân tích môi trường, phân tích đất, nước, đánh giá chất lượng phân bón, chất lượng nông sản,…Đặc biệt, IRRD là một trong những đơn vị tiên phong đăng kí trở thành tổ chức KH&CN tự trang trải kinh phí hoạt động thường xuyên của Bộ.

Tiếp tục nâng cao năng lực nghiên cứu, chuyển giao công nghệ

Với định hướng xây dựng và phát triển theo mô hình của một Viện nghiên cứu ứng dụng và chuyển giao công nghệ, hoạt động theo hình thức tổ chức KH&CN tự trang trải kinh phí hoạt động thường xuyên, IRRD đã không ngừng đổi mới, sáng tạo, nâng cao năng lực nghiên cứu, chuyển giao công nghệ. Ban lãnh đạo IRRD, Hội đồng tư vấn KH&CN, 07 đơn vị chức năng, 01 phòng phân tích, 01 Trung tâm thử nghiệm, ươm tạo công nghệ Bắc Trung bộ (tại Thạch Thành, Thanh Hoá) và thành lập 01 doanh nghiệp để tiến tới thành lập doanh nghiệp KH&CN.

Trong thời gian qua, IRRD đã triển khai hơn 20 nhiệm vụ KH&CN cấp quốc gia, 85 nhiệm vụ cấp Bộ, 25 nhiệm vụ cấp cơ sở và khai thác được trên 70 nhiệm vụ theo đơn đặt hàng và tham gia tuyển chọn từ các địa phương. Phần lớn các nhiệm vụ là những vấn đề bức xúc của thực tiễn sản xuất và đời sống. Thông qua các hoạt động nghiên cứu, chuyển giao công nghệ IRRD đã xác định được nhiều giải pháp; xây dựng và chuyển giao thành công nhiều quy trình kỹ thuật vào thực tiễn sản xuất, trong đó nổi bật  như nghiên cứu đánh giá chính sách đối với các dân tộc thiểu số thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn ở nước ta.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh tặng Bằng khen cho IRRD đã có nhiều thành tích đóng góp trong sự nghiệp phát triển KH&CN

 Ngoài nghiên cứu thành công các giải pháp xử lý ô nhiễm môi trường sau bão lũ, ô nhiễm môi trường làng nghề chế biến dong riềng, hàng năm, IRRD còn  triển khai nhiều hợp đồng đánh giá tác động môi trường, lập hồ sơ xin cấp phép xả nước thải vào nguồn nước và khai thác nước ngầm của các doanh nghiệp đóng trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, Hòa Bình, Ninh Bình...  Viện đã tham ra tư vấn quy hoạch phát triển kinh tế xã hội, quy hoạch phát triển KH&CN, quy hoạch sử dụng đất đai cấp huyện, quy hoạch vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa cho nhiều địa phương trong phạm vi cả nước như Lai Châu, Điện Biên, Yên Bái, Tuyên Quang, Thái Nguyên, Thừa Thiên Huế, Cần Thơ,  Hải Phòng,... Hiện nay, IRRD đang triển khai quy hoạch vùng sản xuất cam hàng hóa cho huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái trên quy mô 2.700 ha. 

Trong thời gian tới, IRRD tiếp tục phát huy các thành quả đã đạt được, không ngừng đổi mới, sáng tạo trong nghiên cứu khoa học và ứng dụng, chuyển giao công nghệ, phấn đấu trở thành một cơ sở nghiên cứu và chuyển giao có khả năng cạnh tranh, đáp ứng linh hoạt nhu cầu đa dạng của nền kinh tế của các Vùng và của cả nước. Để đạt được mục tiêu đó, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh chỉ đạo IRRD cần chú ý 4 trọng tâm như:

Một là, khẩn trương rà soát chức năng, nhiệm vụ, kiện toàn cơ cấu tổ chức; xây dựng định hướng phát triển phù hợp với yêu cầu đổi mới sáng tạo của thực tiễn trong giai đoạn mới; đặc biệt phải đổi mới cơ chế hoạt động để Viện hoạt động theo hình thức tổ chức KH&CN tự trang trải kinh phí hoạt động thường xuyên. IRRD phải phấn đấu luôn là một điển hình tốt về nghiên cứu khoa học, ứng dụng và chuyển giao công nghệ.

Toàn cảnh Lễ kỷ niệm

Hai là, đẩy mạnh các nghiên cứu khoa học, gắn kết chặt chẽ giữa nghiên cứu khoa học với chuyển giao công nghệ. Các nghiên cứu phải thiết thực, gắn với thực tiễn, giải quyết các vấn đề mà ngành và địa phương, các vùng đang đặt ra.

Ba là, tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động hợp tác quốc tế trong nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, tăng cường trao đổi, giao lưu, học hỏi kinh nghiệm của các nước tiên tiến thông qua các hội nghị, hội thảo khoa học để tranh thủ sự hỗ trợ của các nhà khoa học quốc tế tham gia hỗ trợ nghiên cứu, giải quyết các vấn đề của Việt Nam.

Bốn là, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, kỹ thuật phục vụ hoạt động nghiên cứu và chuyển giao của IRRD. Đồng thời là hình thành phòng thí nghiệm tiên tiến, hiện đại, hoàn thành đầu tư Trung tâm thử nghiệm và ươm tạo công nghệ tại vùng Bắc Trung Bộ xứng đáng là điểm đến tin cậy cho những người đam mê ứng dụng công nghệ mới.

Bài, ảnh: Hoàng Anh -  Văn Nguyên