Đề tài nằm trong 4 nhóm nhiệm vụ khoa học và công nghệ (KH&CN) cấp quốc gia đột xuất phòng, chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi rút corona Covid-19 đã được Bộ KH&CN phê duyệt.  Theo đó, việc nghiên cứu dịch tễ học và vi rút học sẽ được triến khai trên địa bàn cả nước, trong đó Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương chịu trách nhiệm triển khai ở các tỉnh miền Bắc, Viện Pasteur thành phố Hồ Chí Minh chịu trách nhiệm chung và trực tiếp triển khai ở các tỉnh miền Nam, miền Trung và Tây nguyên.

Đây cũng là lần đầu tiên Bộ KH&CN thực hiện đồng tài trợ, huy động nguồn lực xã hội hóa thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu đột xuất trong bối cảnh dịch Covid-19 có nguy cơ lây lan mạnh, mức độ báo động toàn cầu. 

Ông Trịnh Thanh Hùng, Phó Vụ trưởng Vụ KH&CN và các ngành kinh-tế kỹ thuật, Bộ KH&CN, việc tài trợ này không gắn với quyền lợi trực tiếp của doanh nghiệp, mà giải quyết yêu cầu của xã hội. Ngân sách nhà nước đã sẵn sàng cân đối để xử lý các yêu cầu cấp bách nhằm phòng, chống dịch bệnh do Covid-19, tuy nhiên sự tham gia kịp thời của VINIF trong thời điểm này rất đáng trân trọng. Đây là ví dụ điển hình cho thấy hệ sinh thái cho KH&CN và đổi mới sáng tạo của Việt Nam đã mở rộng, không chỉ là các đơn vị nghiên cứu của Nhà nước, mà cả đơn vị nghiên cứu tư nhân, có sự tham gia tài trợ của các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp phát triển trên nền tảng công nghệ. 

"Từ mô hình hợp tác đồng tài trợ với VINIF, Bộ KH&CN sẽ tiếp tục mở rộng, khuyến khích các hoạt động đồng tài trợ, chung tay vào cuộc của các doanh nghiệp để giải quyết các vấn đề KH&CN, đáp ứng yêu cầu cấp bách của xã hội trong thời gian tới".

Nhiệm vụ nghiên cứu đặc điểm dịch tễ học và vi rút học bệnh viêm đường hô hấp cấp do Covid-19 tại Việt Nam được thực hiện từ tháng 2/2020 đến tháng 1/2021, PGS.TS. Phan Trọng Lân, Viện trưởng Pasteur TP. HCM làm chủ nhiệm đề tài. 

Nhóm nghiên cứu có nhiệm vụ cung cấp bức tranh chung về Covid-19 thông qua điều tra dịch tễ, vi rút ở người nhiễm Covid-19 và người tiếp xúc gần. Các nhà khoa học cũng sẽ xây dựng được quy trình lấy và xét nghiệm Covid-19 ở mẫu bệnh phẩm; xây dựng quy trình lấy mẫu cụ thể cho từng loại bệnh phẩm phù hợp cho xét nghiệm phát hiện RNA của vi rút Covid-19; nhóm nghiên cứu cũng sẽ khảo sát tính ổn định của chủng Covid-19 và ước tính tỷ lệ huyết thanh học kháng Covid-19 ở người lớn tham gia hiến máu. Đặc biệt, việc xây dựng quy trình nuôi cấy và phân lập chủng Covid-19 cũng được chú trọng, góp phần đi sâu nghiên cứu về đặc điểm vi rút, cung cấp vật liệu cho việc nghiên cứu sản xuất vắc xin, thuốc, test kít chẩn đoán v.v.

Các kết quả nghiên cứu rất quan trọng, góp phần trực tiếp vào công tác phát hiện, chẩn đoán, điều trị, xác định được bản đồ dịch tễ học, nguồn lây truyền, yếu tố nguy cơ  của bệnh nhất là nội dung nghiên cứu về nuôi cấy, phân lập virus sẽ là tiền đề cho việc nghiên cứu sản xuất thuốc, vắc xin, sinh phẩm v.v.

Tin, ảnh: Diệu Huyền