Ngày 16/3, tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Lê Đình Tiến và Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Năng lượng nguyên tử Liên bang Nga (ROSATOM) Nicolay Spassky đã ký Hiệp định liên Chính phủ giữa nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam và Liên bang Nga về việc vận chuyển vào Liên bang Nga các thanh nhiên liệu đã qua sử dụng của lò phản ứng nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt.
Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân và Đại sứ Liên bang Nga tại Việt Nam Andrey G. Kovtun đã chứng kiến lễ ký kết.
Việc ký Hiệp định này giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ Liên bang Nga là cần thiết để tạo cơ sở pháp lý cho hợp tác giữa các cơ quan có liên quan của Liên bang Nga và Việt Nam trong việc đưa vào Liên bang Nga các thanh nhiên liệu hạt nhân độ giàu cao (HEU) đã qua sử dụng của lò phản ứng nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt. Đây là sự kiện quan trọng thể hiện cam kết của Việt Nam trong việc thực hiện Tuyên bố chung của Hội nghị Thượng đỉnh Anh ninh hạt nhân lần thứ 2 tại Seoul năm 2012.
Toàn cảnh buổi lễ ký kết (Ảnh: HH)
Phát biểu tại lễ ký kết, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân khẳng định, với quan điểm nhất quán là sử dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình, bảo đảm an toàn, an ninh và không phổ biến vũ khí hạt nhân, Việt Nam đã và đang tích cực xây dựng khuôn khổ pháp lý, hạ tầng kỹ thuật, nhân lực và tham gia các điều ước, sáng kiến quốc tế có liên quan để triển khai thực hiện có hiệu quả những cam kết của mình.
Hiệp định này cùng với các Hiệp định về xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và xây dựng Trung tâm KH&CN hạt nhân đã tái khẳng định sự hợp tác mang tầm chiến lược giữa Việt Nam và Liên bang Nga trong lĩnh vực sử dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình, bảo đảm an toàn, an ninh và không phổ biến vũ khí hạt nhân.
“Các Hiệp định này sẽ tạo điều kiện thúc đẩy sự hợp tác và giúp đỡ của Liên bang Nga trong xây dựng và phát triển ngành năng lượng nguyên tử non trẻ của Việt Nam, cũng như trong việc thực hiện các cam kết về bảo đảm an toàn, an ninh và không phổ biến vũ khí hạt nhân”, Bộ trưởng Nguyễn Quân nhấn mạnh.
Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Đình Tiến và Phó Tổng Giám đốc ROSATOM N.N. Spassky ký Hiệp định liên Chính phủ giữa nước CHXHCN Việt Nam và Liên bang Nga về việc vận chuyển vào Liên bang Nga các thanh nhiên liệu đã qua sử dụng của lò phản ứng nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt (Ảnh: HH)
Việt Nam đã tham gia Chương trình chuyển đổi nhiên liệu của lò Đà Lạt từ loại nhiên liệu HEU xuống loại nhiên liệu có độ giàu thấp (LEU) từ năm 2007. Đây là sáng kiến của IAEA, Hoa Kỳ và Nga nhằm quản lý các nhiên liệu hạt nhân HEU sử dụng trong các lò phản ứng nghiên cứu trên thế giới do Hoa Kỳ hoặc Nga chế tạo, không để các nhiên liệu này bị sử dụng vào mục đích phi hòa bình.
Tháng 9/2007, Việt Nam đã hoàn thành giai đoạn 1 của Chương trình này với việc chuyển trả về Nga 35 thanh nhiên liệu HEU chưa qua sử dụng của lò Đà Lạt và nhận lại 36 thanh nhiên liệu LEU chưa qua sử dụng do Nga chế tạo.
Tháng 12/2010, Việt Nam đã thực hiện giai đoạn 2 của Chương trình này với việc tiếp nhận và vận chuyển 66 thanh nhiên liệu LEU về lò Đà Lạt nhằm thay thế toàn bộ số nhiên liệu HEU đang sử dụng trong lò.
Trong năm 2011, việc khởi động vật lý và khởi động năng lượng lò Đà Lạt với nhiên liệu độ giàu thấp đã được thực hiện thành công.
Dự kiến, các thanh nhiên liệu HEU đã qua sử dụng sẽ được vận chuyển về Liên bang Nga vào khoảng tháng 5 năm.
Phương Nga – Ngũ Hiệp
.jpg)
