Dấu ấn qua những dự án

Cuba là đối tác truyền thống của Việt Nam. Hai nước đã ký Hiệp định khung về hợp tác Khoa học – Kỹ thuật ở cấp Chính phủ năm 1997. Trong thời gian đầu hai Bên chủ yếu tập trung vào việc trao đổi các Đoàn chuyên gia (mỗi năm từ 20 đến 25 Đoàn) và triển khai hợp tác trong các lĩnh vực như nông nghiệp, y tế, thủy sản, du lịch, văn thư lưu trữ và cơ yếu. 

Từ năm 2006, hai Bên bắt đầu triển khai các dự án hợp tác cụ thể, các dự án này chủ yếu nhằm giúp bạn về kinh phí và kỹ thuật. Cụ thể từ năm 2006 - 2010 hai bên đã có 4 dự án hợp tác KH&CN theo Nghị định thư với tổng số tiền Việt Nam cấp cho các dự án này là 3,7 tỷ đồng. 

Những năm gần đây hai Bên đã có một số hoạt động hợp tác, hữu nghị cụ thể như : Bộ KH&CN Việt Nam và Công ty TNHH Fawoo Kidi đã trao tặng con đường ánh sáng hữu nghị nối công viên Hòa Bình, nơi đặt tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh với Quảng trường Cách mạng có tượng đài vị anh hùng dân tộc Cuba Jose Marti tại trung tâm Thủ đô La Habana. Đây là món quà ý nghĩa, thể hiện tình cảm chân thành của nhân dân Việt Nam với nhân dân Cuba anh em.

Ngoài ra, từ năm 2012, hai Bên chú trọng tập trung vào các dự án hợp tác nghiên cứu chung nhằm tận dụng được các thế mạnh về KH&CN của cả hai nước nhằm phục vụ cho các nhu cầu cần thiết của hai quốc gia. Cùng với đó, hai Bên đã thực hiện dự án “chuyển giao công nghệ xây dựng hầm khí sinh học cỡ lớn tại Cuba” giữa Viện Năng lượng, Bộ Công thương Việt Nam và Viện Năng lượng, Môi trường Cuba. Dự án này sau khi hoàn thành đã được phía Cuba đánh giá cao về tầm quan trọng của dự án, góp phần giải quyết vấn đề năng lượng cho các vùng nông thôn tại Cuba.

Hai Bên cũng đã thực hiện Dự án “Nghiên cứu, hợp tác phát triển cây bơ chất lượng cao tại một số vùng sinh thái thích hợp của Việt Nam” do Viện Nghiên cứu và Phát triển vùng  và Viện Cây ăn quả Nhiệt đới Cuba hợp tác triển khai; dự án “Nghiên cứu, hợp tác triển khai dự án “Giải pháp quy hoạch không gian công cộng ven biển cho các đô thị du lịch nhằm tăng cường khả năng tiếp cận và thích ứng với biến đổi khí hậu” do Viện Kiến trúc và Quy hoạch quốc gia và Viện Quy hoạch vật thể Cuba hợp tác triển khai. Dự án mở ra tầm nhìn chiến lược cho Việt Nam trong  việc quy hoạch không gian biển và chống biến đổi khí hậu, đây là một trong những vấn đề rất cấp thiết về quy hoạch đô thị tại Việt Nam nói chung và quy hoạch đô thị du lịch biển nói riêng, nhằm đưa ra những giải pháp chống biến đổi khí hậu và tạo dựng môi trường công cộng cho người dân.

Bên cạnh đó, Bộ KH&CN cũng đã hỗ trợ Cuba đánh giá tình trạng máy chiếu xạ thông qua dự án “Lắp đặt hệ đảo hàng và hệ điều khiển máy chiếu xạ nguồn Cobalt-60” do Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam và Viện Nghiên cứu thực phẩm La Habana phối hợp thực hiện.

Hợp tác đi vào chiều sâu

Tại buổi hội đàm vừa diễn ra tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh cho biết, tiềm năng hợp tác giữa Việt Nam - Cuba trong lĩnh vực KH&CN còn rất lớn. Việt Nam có nhiều thế mạnh về KH&CN trong các ngành nông nghiệp (lúa gạo, cà phê, thủy sản...); viễn thông; điện tử, tin học; xây dựng và vật liệu xây dựng. Đồng thời, Cuba có thế mạnh trong y tế; công nghệ sinh học; công nghệ dược phẩm dược phẩm và quy hoạch du lịch.  

Với thế mạnh về công nghệ của hai nước, hai Bên cần tập trung xây dựng các dự án hợp tác mà hai bên có thế mạnh như: công nghệ sinh học; công nghệ sinh học áp dụng trong y tế; nông nghiệp; công nghệ thông tin,... nhằm phục vụ cho sự phát triển về kinh tế - xã hội của hai nước.

Tại buổi làm việc với Khu Công  nghệ cao Hòa Lạc vừa qua, Thứ trưởng Bộ KH&CN Phạm Đại Dương đã chia sẻ với Đoàn Cuba những kinh nghiệm trong quá trình xây dựng thành công Khu Công nghệ cao Hòa Lạc như: vị trí xây dựng; quy hoạch thông minh; các cơ chế đặc thù; cơ chế ưu đãi đối với nhà đầu tư tại Khu CNC Hòa Lạc; quy hoạch mô hình khép kín từ nghiên cứu, sản xuất đến thương mại hóa sản phẩm,…   

Theo đó, một số lĩnh vực hai Bên dự kiến tập trung hợp tác và triển khai trong thời gian tới gồm:  hỗ trợ, trao đổi hợp tác trong lĩnh vực năng lượng mặt trời, gió, sinh khối và sức nước; chính sách quản lý đổi mới cho các khu công nghệ và công nghiệp; phát triển khoa học nano và công nghệ nano; hỗ trợ, trao đổi kinh nghiệm xây dựng chiến lược, chính sách quản lý trong lĩnh vực KH&CN.

Trong thời gian tới, hai nước tiếp tục chia sẻ kinh nghiệm quản lý, xây dựng các văn bản pháp luật, các cơ chế chính sách và chương trình phát triển KH&CN, đào tạo cán bộ hai nước. Hai Bên sẽ cùng phối hợp nghiên cứu, hợp tác trong các dự án về công nghệ sinh học, y tế, nông nghiệp một cách hiệu quả, đóng góp vào sự phát triển hai nước.

Bài, ảnh: Nhóm phóng viên