Mở đầu Hội nghị, TS. In Cheol Lim - Phó Chủ tịch điều hành KAERI, TS. Trần Chí Thành - Viện trưởng, Viện NLNT Việt Nam và GS. TS. Jozef Misak - Viện Nghiên cứu hạt nhân Cộng hòa Séc đã trao đổi về lịch sử hoạt động, các kết quả nghiên cứu hiện tại và định hướng phát triển của ngành năng lượng và công nghệ hạt nhân của các nước Hàn Quốc, Việt Nam và Cộng hòa Séc. 

TS. In Cheol Lim, Phó Chủ tịch điều hành KAERI cho biết, Hàn Quốc từng là một quốc gia rất nghèo trên thế giới và hiện nay đã trở thành một đất nước công nghiệp, nhờ nguồn cung năng lượng, chủ yếu là năng lượng hạt nhân ổn định. KAERI được thành lập năm 1959, là Viện nghiên cứu đầu tiên do Chính phủ tài trợ, ngày nay trở thành một trong những viện nghiên cứu hàng đầu về KH&CN hạt nhân của Hàn Quốc.

TS. In Cheol Lim đánh giá cao những nỗ lực nhất quán của Việt Nam nhằm nâng cao vai trò của công nghệ hạt nhân đối với phát triển bền vững và giải quyết vấn đề năng lượng. Ông chia sẻ, KAERI hiện tạo ra một bước nhảy vọt mới bằng cách đưa ra tầm nhìn trở thành một trung tâm công nghệ hạt nhân vì một thế giới tốt đẹp hơn. KAERI là đối tác thân thiết của Việt Nam trong nhiều lĩnh vực R&D trong thời gian qua. Đây là thời điểm để hai bên tích cực hợp tác, đặc biệt là tìm ra những lĩnh vực hợp tác mới, đem lại lợi ích và làm sâu sắc thêm mối quan hệ giữa hai bên.

Trong bài trình bày về tình hình R&D của Viện NLNT Việt Nam và dự án Lò phản ứng nghiên cứu mới (RR) tại Việt Nam, TS. Trần Chí Thành đã thông tin về hiện trạng Trung tâm KH&CN hạt nhân (CNST). CNST với Lò phản ứng nghiên cứu mới (RR) công suất 10 MWt, trong đó việc tăng cường nguồn nhân lực là một trong những nhiệm vụ quan trọng của dự án này.

TS. Trần Chí Thành - Viện trưởng Viện NLNT Việt Nam trình bày tại Hội nghị.

Định hướng nghiên cứu của Lò phản ứng nghiên cứu mới (RR) công suất 10 MWt tập trung vào các lĩnh vực: Nghiên cứu cơ bản, kỹ thuật lò phản ứng, an toàn bức xạ và hạt nhân, kỹ thuật xử lý chất thải bức xạ, đào tạo nhân lực hạt nhân, khoa học vật liệu chiếu xạ, khoa học sinh học, đồng vị phóng xạ, điện tử và máy tính… 

Tiếp theo Phiên toàn thể, các diễn giả khách mời đã trình bày những tiến bộ công nghệ và các cơ sở hạ tầng trên thế giới đang và sẽ phát triển. Cụ thể, TS. Dohee Hahn - Điều phối viên công nghệ SMR, IAEA đã trình bày về tình hình phát triển và những hoạt động của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) liên quan đến các lò phản ứng mô đun nhỏ (SMR) trên phạm vi toàn cầu. GS.TS. Hiroyoshi Sakurai (RIKEN) giới thiệu về cơ sở hạ tầng cũng như những thiết bị tiên tiến tại Viện hóa lý RIKEN (Nhật Bản) đang được sử dụng để nghiên cứu vật lý hạt nhân các đồng vị không bền. TS. Jeong Kong Lee (KAERI, Hàn Quốc) trình bày về tình trạng phát triển của lò nghiên cứu Ki-Lang tại Viện KAERI.

GS.TS. Hiroyoshi Sakurai - Trung tâm Nishina RIKEN, Nhật Bản trình bày tại Hội nghị. 

Cũng trong Phiên toàn thể, các bài nghiên cứu chuyên sâu cũng được trình bày. TS. Raghunath Sahoo - Chủ tịch Ban Hợp tác Ấn Độ ALICE/STAR, IITI, đã trình bày về các thí nghiệm trong dự án ALICE ở LHC để nghiên cứu vật lý năng lượng cao. TS. Sergey E. Yakush (IPMech RAS, Nga) giới thiệu các mô hình tính toán số của tương tác nước - vật liệu nóng chảy trong các sự cố nổ hơi. GS.TS. Péter Lévai (Hungary) trình bày về sự cần thiết và những cơ hội trong quản lý số liệu vật lý hạt nhân. TS. Jin-Young Lee giới thiệu về công nghệ thu hồi đất hiếm mới của Viện Khoa học địa chất và Khoáng sản Hàn Quốc (KIGAM). Việt Nam cũng có hai bài tham luận trong Phiên toàn thể này của TS. Nguyễn Kiên Cường - Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt về quản lý nguyên liệu, vùng hoạt và nâng cao sản xuất đồng vị phóng xạ trên lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt và GS. TS. Mai Trọng Khoa - Bệnh viện Bạch Mai về tình hình sử dụng dược chất phóng xạ trong lâm sàng của Việt Nam ở hiện tại và tương lai.

Trong khuôn khổ Phiên toàn thể của Hội nghị đã diễn ra tọa đàm bàn tròn giữa Viện NLNT Việt Nam và Viện Liên hiệp nghiên cứu hạt nhân Dubna (JINR) về kết quả nghiên cứu và triển vọng hợp tác giữa hai bên với các chuyên gia đầu ngành như TS. Sergey N. Nedelko - Tổng Thư ký khoa học JINR trình bày về Hiện trạng và triển vọng của tổ hợp cơ sở hạ tầng nghiên cứu lớn đa ngành tại Dubna. TS. Valery N. Shvetsov - Phòng thí nghiệm Vật lý nơtron Frank trình bày về lĩnh vực: Vật lý nơtron tại các nguồn xung của JINR…

Trong khuôn khổ Hội nghị VINANST-15 đã diễn ra Hội thảo IAEA với chủ đề: Tác động kinh tế, xã hội của chương trình hợp tác vùng (RCA) và những sáng kiến đổi mới ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương với sự tham gia của các diễn giả như TS. Jane Gerardo-Abaya, Giám đốc bộ phận châu Á - Thái Bình Dương, Vụ Hợp tác kỹ thuật, trao đổi về: Các sáng kiến mang tính chiến lược của IAEA trong bối cảnh lợi ích kinh tế - xã hội của chương trình hợp tác kỹ thuật của IAEA; GS.TS. Lê Huy Hàm, Viện Di truyền nông nghiệp Việt Nam trình bày về vấn đề: Đánh giá tác động kinh tế - xã hội của các dự án RCA trong lựa chọn giống đột biến; GS.TS. Soehartati Gondhowiardjo, RSCM, Indonesia sẽ trình bày về: Đánh giá tác động kinh tế và xã hội của các dự án RCA trong lĩnh vực xạ trị; TS. Ilham Mukriz Zainal Abidin, Cơ quan hạt nhân Malaysia, trình bày về đánh giá tác động kinh tế và xã hội của các dự án RCA trong lĩnh vực kiểm tra không phá hủy.

Hội nghị VINANST-15 là nơi trao đổi nghiên cứu kinh nghiệm làm việc của các nhà khoa học Việt Nam và quốc tế về lĩnh vực công nghệ hạt nhân và những ứng dụng của lĩnh vực này trong đời sống xã hội.

Bài, ảnh: Bảo Chi - Văn Nguyên