“Chúng tôi quan sát từ dữ liệu thu được những dấu diệu rõ rệt về một loại hạt mới, ở mức độ ý nghĩa thống kê 5 sigma, với khối lượng đâu đó trong khoảng 126 GeV. Kỳ công của LHC và ATLAS cùng nỗ lực to lớn từ rất nhiều người đã đưa chúng ta đến với bước tiến đầy hứng khởi này,” theo lời Fabiola Gianotti, người phát ngôn của nhóm thí nghiệm ATLAS, “nhưng vẫn cần thêm một chút thời gian để chuẩn bị đưa những kết quả này thành công bố chính thức”.

“Những kết quả vẫn còn sơ bộ, nhưng mức ý nghĩa 5 sigma trong khoảng 125 GeV mà chúng tôi được thấy quả là điều kịch tính. Đây thực sự là một hạt mới. Chúng tôi biết đó phải là một loại hạt boson, và là hạt boson nặng nhất mà chúng ta được biết đến,” nhận định từ Joe Incandela, người phát ngôn của nhóm thí nghiệm CMS. “Ý nghĩa của khám phá này là rất đáng kể và đây cũng chính là lý do khiến chúng ta phải nghiên cứu và kiểm định lại thật kỹ càng.”

“Khó để không phấn khích trước những kết quả này,” nhận định từ Sergio Bertoluci, Giám đốc Nghiên cứu của CERN. “Năm ngoái chúng ta khẳng định rằng trong năm 2012 hoặc là chúng ta sẽ tìm ra một hạt giống như hạt Higgs, hoặc là phủ nhận sự tồn tại của Mô hình Chuẩn Higgs. Với tất cả những sự cẩn trọng cần thiết, tôi có thể thấy rằng chúng ta đang ở một bước ngoặt mới: việc quan sát thấy hạt mới này là căn cứ cho một chặng đường mới trong tương lai hướng tới một sự hiểu biết chi tiết hơn cho những gì mà chúng ta hiện đang thấy qua các dữ liệu.”

Những kết quả được trình bày ngày 4/7 được coi là sơ bộ. Chúng dựa trên những dữ liệu được thu thập trong năm 2011 và 2012, trong đó các dữ liệu của năm 2012 vẫn đang được phân tích. Những phân tích được trình bày trong ngày 4/7 sẽ được công bố vào cuối tháng 7. Một đánh giá toàn diện hơn sẽ được công bố vào cuối năm, sau khi có thêm những dữ liệu mới.

Bước tiếp theo cho các nhà khoa học là xác định bản chất chính xác của hạt mới cũng như ý nghĩa của nó đối với hiểu biết của con người về vũ trụ. Liệu những đặc tính của nó có giống như kỳ vọng lâu nay về hạt Higgs – thứ còn đang thiếu để minh chứng cho lý thuyết Mô hình Chuẩn của vật lý hạt? Hay nó là thứ gì đó mới mẻ hơn? Mô hình Chuẩn mô tả các hạt cơ bản mà tất cả chúng ta và mọi thứ khác trong vũ trụ được cấu thành, cùng những lực tương tác giữa mọi đối tượng với nhau. Tuy nhiên, mọi thứ vật chất mà chúng ta đã biết, chỉ chiếm khoảng hơn 4% trong vũ trụ và hạt Higgs có thể là cầu nối đầu tiên để chúng ta hiểu được 96% còn lại mà hiện vẫn còn đang mơ hồ.

“Chúng ta đã đạt được một mốc mới trong tiến trình tìm hiểu tự nhiên,” khẳng định từ Rolf Heuer, Tổng Giám đốc CERN. “Việc tìm thấy một loại hạt phù hợp với các định dạng về hạt Higgs sẽ mở ra chặng đường mới với những nghiên cứu chi tiết hơn, những bộ dữ liệu lớn hơn, nhằm xác định các đặc tính của loại hạt mới, và vén màn những bí ẩn khác trong vũ trụ của chúng ta.”

Việc xác định các đặc tính của hạt mới sẽ cần nhiều thời gian và dữ liệu. Nhưng dù kết quả thu được là gì, con người đã đạt được một bước tiến mới trong hiểu biết về cấu trúc cơ bản của vật chất. Phát biểu tại khán phòng của CERN nhà vật lý Peter Higgs đã chúc mừng các nhà nghiên cứu cho khám phá của họ. “Đối với tôi, thật khó tin rằng điều này xảy ra trong quãng đời của mình”, ông nói.