Tham dự Lễ khởi động Đề án có Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Phan Xuân Dũng, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân, đại diện Bộ Kế hoạch Đầu tư, Bộ Tài chính, đại diện các đơn vị trực thuộc Bộ KH&CN; đại diện các quỹ đầu tư, nhà đầu tư, đội ngũ chuyên gia trong và ngoài nước, cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp (start up), cơ sở ươm tạo, đại diện đại sứ quán Hoa Kỳ và đại diện đại sứ quán Israel tại Việt Nam, một số tổ chức quốc tế liên quan đến ươm tạo và hỗ trợ đầu tư…

Bộ trưởng Nguyễn Quân cho rằng, tại Việt Nam hầu hết người làm quản lý vẫn chưa có khái niệm về ươm tạo doanh nghiệp và doanh nghiệp KH&CN, rất nhiều nhà khoa học chưa dám bước chân vào nền kinh tế thị trường. Họ có sản phẩm khoa học trong tay nhưng vẫn chưa dám thương mại hóa đưa vào cuộc sống. Rất nhiều doanh nghiệp cũng có tinh thần khoa học, đam mê khoa học, nhưng vẫn chưa có điều kiện tiếp cận với các nguồn vốn của chính phủ, nguồn vốn của các nhà đầu tư và ứng dụng những kết quả nghiên cứu của giới khoa học trong nước và nước ngoài. Vì thế, quá trình hình thành hệ thống doanh nghiệp KH&CN ở Việt Nam còn rất chậm và chưa đạt được mong muốn mà Đảng, Nhà nước, cũng như Bộ KH&CN kỳ vọng.

Thực tế mỗi năm, Việt Nam có hàng nghìn kết quả nghiên cứu, sáng chế của các trường đại học, viện nghiên cứu, trung tâm nghiên cứu, tổ chức trong doanh nghiệp, nhóm nghiên cứu trong nước và từ các tổ chức, cá nhân nước ngoài đăng ký tại Việt Nam. Ngoài ra, còn phải kể đến nguồn kết quả nghiên cứu, giải pháp hữu ích đến từ các nhóm đơn lẻ, cá nhân. Tuy nhiên, hiện việc thương mại hóa các kết quả nghiên cứu còn hạn chế.

Do vậy, trên cơ sở khảo sát tình hình thương mại hóa công nghệ theo mô hình Thung lũng Silicon đã hoạt động thành công ở Mỹ, Ấn Độ, Hàn Quốc,… Bộ KH&CN đã giao Cục Phát triển Thị trường và Doanh nghiệp KH&CN và Văn phòng Phối hợp phát triển môi trường KH&CN nghiên cứu, triển khai đề án “Thương mại hóa công nghệ theo mô hình mẫu Thung lũng Silicon tại Việt Nam”. 

Mục tiêu của Đề án là tạo ra một hệ sinh thái gồm các start up được đào tạo để nâng cấp chính sản phẩm của mình, được các cố vấn truyền đạt bí quyết kinh doanh tư vấn trong chương trình thúc đẩy khởi nghiệp (BA) nhằm thu hút vốn đầu tư mạo hiểm để xây dựng hệ thống doanh nghiệp KH&CN thành công. Doanh nghiệp KH&CN thành công là phải có sản phẩm đáp ứng nhu cầu thị trường, mô hình, chiến lược kinh doanh khả thi và có đội ngũ đủ năng lực thực hiện mô hình và chiến lược đó.

Việc triển khai đề án này sẽ tạo môi trường để thu hút chất xám thông qua xây dựng hệ thống BA. Hệ thống này bao gồm các doanh nhân thành đạt, các nhà đầu tư mạo hiểm thành công, các luật sư, các chuyên gia công nghệ,… đến từ Silicon Valley (Mỹ). Ngoài ra, việc triển khai đề án này thành công sẽ tạo môi trường đầu tư thuận lợi, kết hợp hiệu quả nguồn vốn ngân sách để thu hút nguồn vốn đầu tư mạo hiểm tư nhân, đặc biệt từ nước ngoài.

Tại Lễ khởi động đã diễn ra Lễ ký kết giữa Ban Quản lý Đề án với đơn vị tư vấn

Theo mô hình xây dựng, Thung lũng Silicon tại Việt Nam sẽ tạo điều kiện để các start up có khả năng thu hút nguồn vốn đầu tư mạo hiểm cho lĩnh vực công nghệ ngay từ khi còn là ý tưởng. Các start up thành công sẽ tạo ra một chuỗi phản ứng đổi mới và thay đổi nền kinh tế, từ các sản phẩm với giá trị thấp, tiêu tốn nhiều nhân công thành các sản phẩm có hàm lượng công nghệ, giá trị cao. 

Kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học sẽ được đưa ra đánh giá, xem xét mức độ phù hợp đáp ứng nhu cầu của thị trường, xã hội và khả năng thương mại hóa. Các nhà khoa học không chỉ được tư vấn về đề tài chuyên môn, mà còn được đào tạo về kỹ năng quản lý căn bản, kỹ năng thuyết trình, lập kế hoạch kinh doanh,… theo tiêu chuẩn quốc tế. Nhà khoa học không chỉ là những người nghiên cứu mà còn là những doanh nhân, kinh doanh trên chính sản phẩm nghiên cứu của mình, có thể tự quản lý hoặc phát triển công trình nghiên cứu đó một cách độc lập. 

Trong giai đoạn 2013 – 2014, Đề án sẽ thực hiện một chương trình đào tạo hỗ trợ khởi nghiệp cho học viên là các doanh nghiệp khởi nghiệp tiềm năng tại Việt Nam do các chuyên gia có kinh nghiệm đến từ Thung lũng Silicon Hoa Kỳ hướng dẫn thực hiện; tổ chức sự kiện Ngày khởi nghiệp (Demo Day) cho các học viên tốt nghiệp chương trình đào tạo hỗ trợ khởi nghiệp; thành lập quỹ đầu tư xã hội dành cho ươm tạo doanh nghiệp khởi nghiệp tại Việt Nam được đặt tên “Quỹ Khởi nghiệp Việt Nam – Startup Vietnam Foundation”; hỗ trợ gọi vốn đầu tư trong và ngoài nước cho một số doanh nghiệp khởi nghiệp tiềm năng; giới thiệu doanh nghiệp khởi nghiệp tiềm năng của Việt Nam tiếp cận các quỹ đầu tư mạo hiểm, mạng lưới tổ chức đào tạo hỗ trợ khởi nghiệp tại Hoa Kỳ. 

Thung lũng Silicon là trung tâm công nghệ cao của Mỹ. Đồng thời là một thị trường, nơi các công nghệ mới gặp gỡ với nhà đầu tư mạo hiểm và kết hợp lại trở thành những doanh nghiệp khởi nghiệp với mức tăng trưởng nhanh chóng. Nơi đây cũng phản ánh toàn bộ tình hình về đầu tư mạo hiểm cho công nghệ tại Mỹ, là biểu tượng cho một văn hóa của những đổi mới và đầu tư mạo hiểm.

Tại lễ khởi động, một số diễn giả báo cáo về những kinh nghiệm của họ trong việc tạo dựng doanh nghiệp khoa học. Từ những nghiên cứu, từ những hợp đồng đặt hàng của giới doanh nghiệp, giới khoa học và bài học của Silicon Valley cũng như bài học của các doanh nghiệp Israel. 

Tin, ảnh: Mai Chi