Kỳ họp thứ tư của HĐND TPHCM đã đề xuất nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng môi trường đô thị.
Sáng ngày 11/6, Hội đồng Nhân dân (HĐND) Thành phố Hồ Chí Minh khóa IX tổ chức kỳ họp thứ tư chuyên đề về công tác bảo vệ môi trường đô thị, khu dân cư và quản lý chất thải trên địa bàn thành phố.
Phát biểu khai mạc kỳ họp, Chủ tịch HĐND TPHCM Nguyễn Thị Quyết Tâm cho biết mục tiêu, yêu cầu của kỳ họp đặt ra là đánh giá đúng tình hình, kết quả thực hiện, thực thi pháp luật về bảo vệ môi trường, chương trình hành động của Thành ủy đối với nhiệm vụ bảo vệ môi trường, nhất là môi trường đô thị, khu dân cư và tình hình quản lý chất thải của thành phố; xem xét ban hành Nghị quyết của HĐND thành phố về công tác bảo vệ môi trường đô thị của thành phố, khu dân cư và quản lý chất thải của thành phố.
Theo Chủ tịch HĐND TPHCM Nguyễn Thị Quyết Tâm, thời gian qua, tình hình ô nhiễm môi trường trên địa bàn thành phố đã có nhiều chuyển biến tích cực, đạt được những kết quả bước đầu, đã triển khai các đề án, dự án bảo vệ môi trường nhằm kiểm soát, ngăn chặn và đẩy lùi ô nhiễm không khí, nước mặt, nước ngầm, xử lý nước thải, chất thải, tăng diện tích cây xanh, thảm cỏ, công viên, vườn hoa… hoàn thành và đưa vào vận hành các dự án cải thiện môi trường trọng điểm.
Tuy nhiên, theo báo cáo của UBND TPHCM và khảo sát của Thường trực HĐND TP, chất lượng môi trường nhìn chung đáng lo ngại, ô nhiễm ở tất cả các lĩnh vực môi trường chưa được cải thiện đáng kể cả về nước mặt, nước ngầm, nước thải, không khí, tiếng ồn… đặc biệt là bùn thải chưa được xử lý; đều vượt chuẩn cho phép.
Ô nhiễm môi trường còn diễn biến phức tạp, có mặt còn phức tạp hơn. Trong đó, môi trường đô thị, khu dân cư và quản lý chất thải đang là vấn đề tồn tại nhiều hạn chế, bất cập; ý thức bảo vệ môi trường của một bộ phận tổ chức, cá nhân sinh sống, lao động, sản xuất, kinh doanh chưa thực sự tốt.
Vì vậy, Chủ tịch HĐND TPHCM Nguyễn Thị Quyết Tâm đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận sâu nhiều nội dung.
Thứ nhất, đổi mới nội dung công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật, hướng dẫn, tổ chức hành động thiết thực, nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của cá nhân, tổ chức, nhằm thay đổi hành vi tham gia tích cực, hiệu quả trong thực hiện và thực thi pháp luật về bảo vệ mội trường.
Thứ hai, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường đáp ứng yêu cầu cấp bách trong ngắn hạn và tầm nhìn chiến lược hài hòa trong phát triển kinh tế - xã hội bền vững của thành phố.
Thứ ba, về quản lý chất thải rắn sinh hoạt, tập trung đánh giá tình hình, phân tích nguyên nhân, xác định mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đồng bộ để giải quyết hiệu quả các vấn đề…
Cũng theo bà Nguyễn Thị Quyết Tâm, vấn đề ô nhiễm môi trường tại TPHCM hiện nay bắt nguồn từ việc xả rác bừa bãi của người dân cũng như quá trình thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải. Vì vậy, UBND thành phố cần tập trung các giải pháp ở từng khâu cho phù hợp nhằm giảm ô nhiễm môi trường.
Việc phân loại rác tại nguồn phải được triển khai rộng khắp, đồng bộ trong nhân dân; trong đó các cơ quan, đơn vị, trường học phải thực hiện tiên phong.
Liên quan đến vấn đề bảo vệ môi trường đô thị, ông Lê Văn Khoa, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: “Đối với vấn đề quét dọn rác thải, UBND thành phố đang thực hiện phân cấp cho sở, ngành và quận, huyện. Thành phố đang thí điểm phân công cho các quận 1, 3, 5 thực hiện việc quét dọn cầu, đường ở địa phương trong vòng 1 năm để triển khai toàn diện trong thời gian tới. Thời gian qua, công tác phân loại rác tại nguồn mới chỉ được thực hiện thí điểm ở các địa phương. Thành phố phấn đấu từ nay đến năm 2020 sẽ thực hiện phân loại 50% lượng rác thải và sẽ có những chính sách khuyến khích người dân thực hiện phân loại rác tại nguồn”.
Ông Lê Văn Khoa cho biết thêm rằng tỷ lệ chôn lấp rác thải hiện nay trên địa bàn thành phố là 76%. Thời gian tới, thành phố sẽ thực hiện các giải pháp cũng như kêu gọi đầu tư công nghệ xử lý hiện đại, phấn đấu đến năm 2020 tỷ lệ chôn lấp rác còn 60% và đến năm 2025 còn 25%.
Tại kỳ họp, nhiều đại biểu cũng đề xuất cơ chế khuyến khích sử dụng nguồn nước thải đã qua xử lý để tưới cây, vệ sinh đường phố và vệ sinh máy móc, thiết bị công nghiệp; cần quan tâm vấn đề sử dụng túi ni lông khó phân hủy vì đây là nguồn thải gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, khuyến khích tiểu thương, người tiêu dùng hạn chế sử dụng túi ni lông khó phân hủy và có cơ chế hỗ trợ những doanh nghiệp đầu tư sản xuất túi ni lông thân thiện môi trường.
Bên cạnh đó, các đại biểu cũng đề xuất chế tài xử lý những hộ dân không thực hiện phân loại rác tại nguồn, không sử dụng dịch vụ thu gom rác, xử lý những đơn vị thu gom sử dụng các phương tiện thô sơ làm ô nhiễm môi trường và xử phạt nghiêm những hành vi vứt rác bừa bãi nhằm tạo nguồn thu để xử lý những bãi rác tự phát trên địa bàn thành phố.
Bí thư Thành uỷ Nguyễn Thiện Nhân tham quan mô hình công nghệ mới về vận chuyển thu gom rác sáng 11/6. (Ảnh: Tuổi trẻ)
Theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh, mỗi ngày trên địa bàn thành phố thải ra môi trường hơn 8.300 tấn chất thải rắn. Nguồn thải này đang được Công ty Môi trường đô thị Thành phố Hồ Chí Minh và hơn 1.000 đơn vị thu gom rác dân lập thu gom, xử lý ở 2 khu liên hợp xử lý chất thải.
Hầu hết khối lượng chất thải rắn đô thị được thu gom, xử lý bằng nhiều hình thức. Tuy nhiên tại một số khu vực vẫn còn hiện tượng vứt bỏ chất thải rắn không đúng quy định ở khu vực công cộng, khu đất trống hoặc vứt rác bừa bãi xuống kênh, rạch gây ô nhiễm môi trường.
Bên cạnh đó, tại thành phố, nguồn nước thải hằng ngày khoảng 1,7 triệu m3 gồm nước thải sinh hoạt và nước thải sản xuất. Với lưu lượng xả thải quá lớn trong khi việc xử lý chưa đáp ứng yêu cầu thì xả thải sinh hoạt là nguồn ô nhiễm chính cho kênh, rạch trên địa bàn thành phố.
Chất lượng môi trường nước, chất lượng môi trường không khí tại Thành phố Hồ Chí Minh cũng đang trong tình trạng ô nhiễm, chưa được cải thiện đáng kể so với yêu cầu. Thành phố đang triển khai quan trắc chất lượng nước mặt tại 26 vị trí trên hệ thống sông Sài Gòn – Đồng Nai và 15 vị trí đối với các kênh, rạch nội thành, hệ thống quan trắc chất lượng không khí được đặt tại 20 vị trí.
Hiện kết quả quan trắc chất lượng nước mặt và chất lượng môi trường không khí được công bố định kỳ hàng tháng đến người dân thông qua các bảng điện tử đang được sử dụng để thông báo thông tin về giao thông từ tháng 4-2017 và trên trang web của các cơ quan quản lý Nhà nước liên quan.
