Khởi nghiệp trong lĩnh vực phương tiện điện thông minh, Selex Motors đang hướng đến mục tiêu trở thành thương hiệu xe điện hàng đầu Đông Nam Á.
Hệ sinh thái xe máy điện tối ưu
Thành lập vào năm 2018, khác với các doanh nghiệp khác, Selex Motors chọn con đường khó khi tự nghiên cứu và phát triển từ con số 0 một hệ sinh thái toàn diện và tối ưu cho xe máy điện. Đây là con đường gần như "không thể" đối với một doanh nghiệp khởi nghiệp, tuy nhiên theo nhà sáng lập, TS. Nguyễn Hữu Phước Nguyên thì "tuy khó nhưng là cách làm đúng" để có thể giải quyết được căn bản bài toán xe điện, qua đó xây dựng một doanh nghiệp bền vững. Thực tế cho thấy sau hơn 5 năm nghiên cứu - triển khai - sửa sai - phát triển, Selex Motors đã làm được "điều không thể".
TS. Nguyễn Hữu Phước Nguyên cho biết: vào cuối năm 2013 tôi đã chạm được vào Giấc mơ Mỹ. Đó là khi tôi vừa hoàn thành chương trình tiến sĩ ngành Cơ khí ở trường Đại học Michigan của Hoà Kỳ. Tôi đã được nhiều tập đoàn lớn của Mỹ mời làm việc, trong đó có Apple. Tôi đã đứng trước một cơ hội có một cuộc sống mơ ước của hàng triệu người trên thế giới. Nhưng tôi đã từ chối tất cả. Để trở về Việt Nam. Trong sự sửng sốt của mọi người. Anh tôi bảo tôi “Người ta chỉ mơ được sang Mỹ, để rửa bát thuê cũng được. Còn em lại từ chối để trở về làm gì”.
“Vậy mà tôi trở về Việt Nam sau gần 12 năm ở nước ngoài. Vì một giấc mơ mà với cá nhân tôi là lớn hơn và ý nghĩa hơn tất thảy. Đó là giấc mơ được làm việc, được phát huy hết sức mình, và được cống hiến trên mảnh đất quê hương. Là giấc mơ Việt Nam chúng ta sẽ tận dụng được thời cơ, bắt nhịp được với thế giới, và sẽ có những tập đoàn có chiều sâu như Hyundai hay Samsung, để chúng ta có thể thực sự trở thành một cường quốc. Bằng chính trí tuệ, sự chính trực và nội lực của người Việt. Là giấc mơ mà thế hệ chúng tôi, một thế hệ nhờ vào sự hội nhập của Đất nước mà có cơ hội tiếp cận với trình độ thế giới, phải có trách nhiệm và phải bằng mọi cách biến giấc mơ đó thành hiện thực. Trong thâm tâm tôi vẫn tự gọi đó là Giấc mơ Việt Nam”, TS. Nguyễn Hữu Phước Nguyên chia sẻ.
Phát triển từ con số 0 và làm được "điều không thể"
Sau khi về nước, với tâm thế bắt đầu từ con số 0, TS. Nguyễn Hữu Phước Nguyên đã có hơn 3 năm hoà nhập và cống hiến hết mình cho những dự án trọng điểm của Viện Hàng không Vũ trụ Viettel. Năm 2018, TS. Nguyễn Hữu Phước Nguyên đã quyết định nghỉ việc để khởi nghiệp khi nhìn thấy một cơ hội tuyệt vời trong lĩnh vực xe điện. Thế giới đang chuyển dịch sang giao thông thông minh và bền vững, trong đó xe điện là trọng tâm. Trong khi Việt Nam chúng ta là một nước xe máy, với hơn 50 triệu xe máy đang lưu hành, 1 con số đứng thứ 4 trên thế giới. Hàng năm lượng xe này “đốt” khoảng 5 tỷ USD tiền xăng và thải ra một lượng khí CO2 khổng lồ. Trung bình mỗi một chiếc xe máy sẽ cần khoảng 35 cây xanh để trung hoà lại lượng CO2 thải ra hàng năm. Nhưng ở Việt Nam xe điện vẫn đang loay hoay để cất cánh vì chưa có giải pháp phù hợp. TS. Nguyễn Hữu Phước Nguyên đã nhìn thấy đây là một cơ hội lớn hiếm có để chúng ta “đi tắt, đón đầu”, làm chủ một lĩnh vực mới và có thể cạnh tranh sòng phẳng với thế giới.
TS. Nguyễn Hữu Phước Nguyên chia sẻ thêm: “chúng tôi đã khởi đầu vô cùng khiêm tốn trong một căn phòng 10m2 đang chờ đập bỏ ở Đại học Bách khoa Hà Nội. Với một đội ngũ ban đầu chưa tới 10 người, ngày đêm nghiên cứu, phát triển những sản phẩm đầu tiên. Để làm 1 chiếc xe điện thì có nhiều cách, chúng ta có thể nhập sản phẩm về bán hoặc mua công nghệ. Nhưng chúng tôi đã lựa chọn con đường “khó” khi tự nghiên cứu và phát triển từ con số 0 một hệ sinh thái cho xe máy điện. Cho dù biết khả năng thất bại là rất cao, nhưng chúng tôi tin đây là cách làm đúng vì chỉ có làm chủ được khoa học, công nghệ thì chúng tôi mới có thể tạo được những sản phẩm tốt nhất, với những giá trị cạnh tranh khác biệt và một nền tảng tốt để phát triển lâu dài”.
Trong hơn 4 năm qua, Selex Motors đã trải qua rất nhiều khó khăn tưởng chừng như không thể vượt qua. Đầu tiên là thiếu vốn. Khởi nghiệp vốn dĩ đã mạo hiểm, khó gọi vốn. Nhưng khởi nghiệp trong lĩnh vực của chúng tôi thì lại càng khó hơn. Trong gần 1 năm đầu chúng tôi đã phải dựa vào tiền tiết kiệm và vay mượn người thân. Với số vốn ít ỏi, chúng tôi đã tạo ra những sản phẩm mẫu đầu tiên, từ đó đã tạo nên những niềm tin ban đầu để có thể huy động vốn từ những nhà đầu tư thiên thần.
Đến năm 2019, Selex Motors đã phát triển được một mẫu xe máy điện tương đối hoàn chỉnh, trong đó Selex Motors đã làm chủ được công nghệ điều khiển động cơ và công nghệ pin, và đã đăng ký thành công bằng sáng chế đầu tiên. Selex Motors bắt đầu được các quỹ đầu tư và tập đoàn nước ngoài quan tâm. Thì đại dịch Covid 19 ập đến, đóng băng hết mọi thứ. Selex Motors đứng trước thách thức sống còn. Nhân sự mất niềm tin nghỉ gần 1 nửa, chỉ còn hơn 10 người. Tuy nhiên, với tinh thần vượt khó, chúng tôi đã linh hoạt phát triển và sản xuất máy rửa tay tự động để vừa giúp chống dịch vừa có thêm nguồn tài chính để duy trì. Đồng thời chúng tôi đã chuyển dịch hướng sản phẩm sang phát triển giải pháp xe máy điện cho giao vận – một lĩnh vực hiếm hoi vẫn phát triển trong thời dịch. Nhờ sự linh hoạt này, chúng tôi đã không chỉ sống sót qua đại dịch, mà còn ký kết hợp tác được với những đối tác lớn và huy động được đầu tư từ các quỹ đầu tư uy tín của nước ngoài, trong đó có Ngân hàng Phát triển châu Á ADB.
Đến nay, Selex Motors đã phát triển thành công hệ sinh thái xe máy điện tối ưu cho giao vận đầu tiên ở Đông Nam Á với những giá trị khác biệt. Đây là những sản phẩm của trí tuệ Việt, do công ty làm chủ toàn bộ thiết kế, công nghệ và sản xuất, với 10 bằng sáng chế + 5 kiểu dáng công nghiệp và 4 nhãn hiệu đã được cấp và trong quá trình xét duyệt. Chúng tôi cũng đã thiết kế và xây dựng nhà máy sản xuất của riêng mình để sản xuất xe máy điện và pack pin lithium-ion, với hơn 70% thành phần được sản xuất trong nước. Công ty hiện đã bắt đầu bàn giao những lô hàng đầu tiên cho khách hàng và sẽ tập trung mở rộng thị trường trong nước trong thời gian tới và hướng tới xuất khẩu trong tương lai không xa.
Để có được thành công như ngày hôm nay, TS. Nguyễn Hữu Phước Nguyên cho rằng ngoài khả năng thích ứng với hoàn cảnh thì sự kết nối với hệ sinh thái khởi nghiệp là vô cùng qua trọng. Khởi nghiệp là khó khăn nhưng không nhất thiết là phải đơn độc.
Trong gần 5 năm qua, một trong những trăn trở lớn nhất của tôi là làm sao giữ được Selex Motors là một công ty Việt Nam. Đã không ít nhà đầu tư nước ngoài đã đặt điều kiện là Selex phải đăng ký ở nước ngoài thì mới đầu tư vì nơi đó có thủ tục tài chính thuận lợi hơn. Tôi đã dũng cảm từ chối vì tôi muốn xây dựng một công ty Việt Nam và cho Việt Nam trước hết. Nhưng tôi biết có không ít startup đã phải chấp nhận, và đã dấn đến việc “chảy máu startup”. Nếu được, tôi xin kiến nghị với Thủ tướng có chỉ đạo để chúng ta hoàn thiện môi trường đầu tư để các nhà đầu tư nước ngoài có thể yên tâm đầu tư vào startup của Việt Nam, mà không cần phải đăng ký ở nước ngoài nữa. Cá nhân tôi thực sự tin tưởng Việt Nam chúng ta có đủ tiềm năng và vị thế để trở thành môi trường đầu tư cho startup hấp dẫn nhất khu vực. Startup nước khác sẽ phải đến đăng ký ở Việt Nam chứ không phải ngược lại.
“Chặng đường trước mắt chúng tôi còn dài và chông gai. Nhưng chưa bao giờ chúng tôi tin tưởng vào tương lai hơn bây giờ. Bởi vì chúng tôi tin tưởng vào trí tuệ Việt, tin tưởng rằng Giấc mơ Việt Nam không phải là của 1 cá nhân, mà là của cả một thế hệ đang ngày đêm lao động, sáng tạo vì một Việt Nam bền vững, hùng cường”, TS. Nguyễn Hữu Phước Nguyên chia sẻ.
Bài, ảnh: Nhóm phóng viên
