Đây là kết quả của đề tài “Nghiên cứu chế tạo chế phẩm probiotic dạng bào tử Bacillus tái tổ hợp để phòng chống virus gây bệnh đốm trắng ở tôm”, mã số KC.04.09/11-15, do PGS. TS. Phan Tuấn Nghĩa, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc Gia Hà Nội làm chủ nhiệm. Thông tin trên được đưa ra tại buổi họp Hội đồng đánh giá nghiệm thu cấp Nhà nước do Ban Chủ nhiệm Chương trình khoa học và công nghệ (KH&CN) trọng điểm cấp nhà nước giai đoạn 2011-2015 Nghiên cứu ứng dụng và phát triển công nghệ sinh học (KC.04/11-15) và Văn phòng Các chương trình trọng điểm cấp nhà nước (Bộ KH&CN) tổ chức ngày 26/11 tại Hà Nội.

Đề tài được thực hiện từ ngày 01/10/2012 - 01/09/2015, với mục tiêu chế tạo thành công dưới dạng vaccine và thử nghiệm ở quy mô pilot chế phẩm probiotic bào tử Bacillus subtilis biểu hiện kháng nguyên của virus gây bệnh đốm trắng ở tôm (tôm sú và tôm thẻ chân trắng). Cụ thể, xây dựng được quy trình sản xuất bào tử Bacillus subtilis biểu hiện kháng nguyên VP28 của virus gây bệnh đốm trắng ở tôm; báo cáo số liệu khoa học đánh giá tỷ lệ bào tử Bacillus subtilis biểu hiện kháng nguyên VP28 trong các điều kiện môi trường khác nhau và đánh giá khả năng kích thích đáp ứng miễn dịch ở tôm sú và tôm thẻ chân trắng.

Sản phẩm của đề tài. Ảnh: Hạnh Nguyên

PGS. TS. Phan Tuấn Nghĩa, Chủ nhiệm đề tài cho biết, sau quá trình triển khai thực hiện, đến nay, đề tài đã xây dựng được các quy trình gồm: sản xuất bào tử Bacillus subtilis biểu hiện kháng nguyên VP28 của virus gây bệnh đốm trắng ở tôm; quy trình sử dụng bào tử Bacillus subtilis biểu hiện VP28 để gây đáp ứng miễn dịch đảm bảo ngăn ngừa bệnh đốm trắng ở tôm trên mức 70%. Đồng thời đã sản xuất được ở quy mô pilot 20kg nồng độ lớn hơn hoặc tương đương 5x109/gram probiotic bào tử Bacillus subtilis biểu hiện VP28 dạng CotB-VP28 và 10 kg chế phẩm Probiotic bào tử Bacillus subtilis biểu hiện VP28 có khả năng kích thích đáp ứng miễn dịch và bảo vệ 70% tôm không nhiễm bệnh đốm trắng; 1 bài báo đăng trên tạp chí quốc tế danh mục ISI, 4 bài báo trên tạp chí chuyên ngành, 3 báo cáo tại hội nghị quốc tế.

Đề tài đã đào tạo được 1 tiến sĩ, 7 cử nhân có chất lượng cao về lĩnh vực công nghệ sinh học. Đây cũng là một đóng góp nổi bật của đề tài cho việc đào tạo đội ngũ cán bộ về lĩnh vực công nghệ sinh học phân tử và công nghệ sinh học hiện đại ở trong nước.

Đặc biệt, Giải pháp hữu ích “Quy trình tạo bào tử Bacillus subtilis biểu hiện protein dung hợp CotB-VP28 để phòng ngừa bệnh đốm trắng ở tôm và bào tử được tạo ra từ quy trình này” do nhóm nghiên cứu đăng ký đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH&CN) chấp nhận đơn hợp lệ.

Tại buổi nghiệm thu, các thành viên của Hội đồng đều đánh giá cao những kết quả đạt được của nhóm nghiên cứu. Với những kết quả đạt được, Hội đồng nghiệm thu đã nhất trí thông qua và đánh giá đề tài xếp loại xuất sắc. Đồng thời kiến nghị đề tài cần được tiếp tục đầu tư nghiên cứu hoàn thiện sản phẩm, sản xuất thử nghiệm trước khi đưa ra thị trường.

Hạnh Nguyên