Phát hiện nhiều sai phạm tại địa phương

Theo Bộ KH&CN, thời gian gần đây xuất hiện nhiều hành vi vi phạm pháp luật về đo lường trong sản xuất, buôn bán, nhập khẩu, sử dụng các phương tiện đo như cân khối lượng, đồng hồ đo điện năng, đồng hồ đo nước sạch, các dụng cụ, thiết bị đo trong y tế như huyết áp kế, nhiệt kế, máy đo điện tim, điện não… gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của người tiêu dùng. Nhiều hành vi vi phạm pháp luật về năng lượng nguyên tử trong việc sử dụng máy x-quang trong y tế, ảnh hưởng tới sức khỏe người dân và xã hội.

Báo cáo của Sở KH&CN các tỉnh, thành phố và khảo sát thực tiễn cho thấy, việc chấp hành quy định của pháp luật về đo lường của các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, sử dụng các loại phương tiện đo như cân khối lượng (cân bàn, cân đĩa, cân đồng hồ lò xo), đồng hồ đo điện năng, đo nước sinh hoạt, thiết bị dùng trong y tế… thuộc phương tiện đo nhóm 2 có nhiều sai phạm.

Số liệu thống kê tại một số tỉnh, thành phố trong năm 2013 ghi nhận được, tại Đắk Lắk, khi tiến hành thanh tra về đo lường đối với 39 cơ sở sử dụng cân khối lượng đã phát hiện 5 cơ sở vi phạm. Tại Lâm Đồng, thanh tra 5 cơ sở kinh doanh điện, phát hiện 4 cơ sở vi phạm khi sử đụng đồng hồ đo điện năng hết thời hạn kiểm định. Tại Nam Định, khi thanh tra 14 cơ sở kinh doanh nước sạch thì cả 14 cơ sở đều vi phạm. Còn tại Bạc Liêu, tiến hành thanh tra 10 cơ sở y tế sử dụng phương tiện đo như huyết áp kế, nhiệt kế, máy điện tim, điện não, phát hiện 7 cơ sở vi phạm. Tại Cao Bằng, khi kiểm tra 80 chiếc huyết áp kế, phát hiện 3 chiếc không đạt yêu cầu về đo lường. Kiểm tra 22.391 đồng hồ đo nước, có tới 15.000 chiếc đã quá thời hạn kiểm định.

Theo báo cáo mới đây của Ban Công tác CT 18 của Bộ KH&CN, công tác quản lý về ATBX các địa phương trên cả nước cho thấy, trong năm 2013 có 36 sở KH&CN đã tiến hành thanh tra đối với 682 cơ sở tiến hành công việc bức xạ, trong đó chủ yếu là các cơ sở x-quang y tế.

Kết quả thanh tra, có 15 Sở KH&CN đã lập biên bản và ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 54 cơ sở. Các địa phương có số cơ sở vi phạm và đã bị lập biên bản cao như TP. Hồ Chí Minh có 12/40 cơ sở, Phú Thọ 8/26 cơ sở, Bình Dương là 6/25 cơ sở.

Nếu so sánh năm 2012 và năm 2013, số đơn vị vi phạm các quy định về ATBX của năm 2012 chỉ là 49/691 cơ sở thì năm 2013 là 54/682 cơ sở. Như vậy số cơ sở vi phạm đã tăng lên trong khi số cơ sở được thanh tra giảm xuống.

Các địa phương phát hiện nhiều cơ sở sử dụng công tơ điện và đồng hồ nước sinh hoạt không đảm bảo chất lượng.

Ngăn chặn kịp thời sai phạm tái diễn

Qua thanh kiểm tra, các địa phương đánh giá được có một số hành vi vi phạm thường tái diễn và cần kịp thời chấn chỉnh như việc chấp hành các quy định về khai báo, xin cấp giấy phép tiến hành công việc bức xạ; quy trình hướng dẫn vận hành an toàn thiết bị, nội quy ATBX tại nơi đặt thiết bị; việc thực hiện các yêu cầu của cơ quan quản lý về an toàn bức xạ, yêu cầu, đề nghị của đoàn thanh tra trước đây, đặc biệt là kết quả kiểm tra ATBX tai cơ sở sử dụng thiết bị. Các hành vi vi phạm này theo Bộ KH&CN ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người bệnh, nhân viên vận hành máy x-quang.

Bộ KH&CN cho rằng, chương trình thanh tra diện rộng năm 2014 này sẽ tạo bước chuyển biến về nhận thức và hành động của các cơ sở sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, sử dụng phương tiện đo nhóm 2 trong việc thực hiện Luật Đo lường, các cơ sở sử dụng thiết bị x-quang y tế trong việc thực hiện Luật năng lượng nguyên tử và các văn bản hướng dẫn thi hành. Thông qua đó, phát hiện, phòng nừa và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật về đo lường đối với các phương tiện đo khối lượng, thiết bị đo điện nước, thiết bị đo trong y tế thuộc danh mục phương tiện đo nhóm 2, về ATBX đối với các cơ sở sử dụng thiết bị x-quang…

Đặc biệt, Chánh Thanh tra Bộ KH&CN ông Trần Minh Dũng cho biết, đợt thanh tra chuyên đề diện rộng năm 2014 có mức xử phạt cao nhất lên tới 500 triệu đồng đối với cá nhân và 1 tỷ đồng đối với tổ chức vi phạm. Việc xử phạt được áp dụng tại Nghị định 107/2013/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử.

Việc kiểm tra các cơ sở X-quang y tế được tiến hành nhiều mảng bởi thiết bị này được quản lý rất chặt chẽ từ việc khai báo, cấp phép… cho tới việc các phòng ốc phải đảm bảo tiêu chuẩn; người vận hành, sử dụng thiết bị phải được đào tạo và có chứng chỉ đào tạo, người sử dụng trực tiếp phải có liều kế cá nhân; phải có bức che chắn, các thiết bị như kính chì, áo chì… để đảm bảo an toàn.

"Nếu phát hiện vi phạm mức xử phạt cao nhất lên tới 500 triệu đồng đối với cá nhân, và 1 tỷ đồng đối với tổ chức vi phạm. Cuộc thanh tra sẽ được tiến hành trên toàn quốc từ tháng 7/2014 đến hết tháng 9/2014. Dự kiến trong quý IV/2014, Bộ KH&CN sẽ tổ chức tổng kết và công bố kết quả Cuộc thanh tra chuyên đề diện rộng năm 2014", ông Dũng cho biết.