Với nguồn chất thải nông nghiệp phong phú như trấu, các nhà khoa học đã tìm được lời giải cho việc giải quyết tình trạng khan hiếm năng lượng, góp phần tích cực vào việc bảo vệ môi trường. Lò đốt gas trấu, biến vỏ trấu thành loại gỗ công nghiệp có thể làm đồ nội, ngoại thất là những sản phẩm nghiên cứu của các nhà khoa học Việt Nam.
Biến vỏ trấu thành gỗ
Ý tưởng biến vỏ trấu thành gỗ chính phẩm được TS Nguyễn Hữu Hùng – Viện Vật lý cùng các nhà khoa học thuộc ATPco bắt tay vào nghiên cứu. Ban đầu, trấu được loại bỏ mày cám, sau đó “nghiền” thành hạt nhỏ bằng phương pháp phân rã với nhiệt độ lớn hơn 200oC, cùng áp suất - gọi là hạt xenlulo. Những hạt này nhỏ, mịn hơn xi măng. Các hạt xenlulo được trộn keo và phụ gia để đưa vào ép 2 lần, loại bỏ hơi nước và đưa vào máy đùn để cho ra đời các loại gỗ định hình theo ý muốn.
Vỏ trấu có đặc điểm 20% là silic, do đó gỗ được làm từ trấu có độ cứng rất cao. Khả năng chịu nhiệt của loại gỗ này đạt 200oC, trong khi gỗ thông thường khả năng chịu nhiệt chỉ là 175oC. Loại gỗ này có khả năng chịu nước cao, do đã loại bỏ được kết cấu lỗ bên trong cùng với loại keo kết dính đặc biệt. Theo TS Hùng, hệ keo chính là “bí kíp” trong công nghệ biến trấu thành gỗ. Đây là loại keo “thân thiện” với môi trường vì không dùng formandehit. Do đó ngoài làm đồ nội thất hoặc có thể làm các kết cấu ngoài trời như mái nhà hay vách ngăn.., loại gỗ này có thể làm nhà nổi cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Năm 2008, đề tài nghiên cứu làm gỗ từ vỏ trấu thành công và đến tháng 6- 2010 thì sản phẩm đầu tiên đã ra đời. Tổng chi phí cho công trình này khoảng 4 tỷ đồng. Hiện nay đã có một dây chuyền đi vào hoạt động với công suất 200 m/ngày. Giá thành của loại gỗ này tương đương các loại gỗ công nghiệp khác và rẻ hơn gỗ tự nhiên. TS Hùng cho biết, xử lý 1 triệu tấn trấu tương đương với trồng mới 1 triệu ha rừng. Các phụ phẩm như vỏ điều, cafe, cói... đều có thể xử lý bằng công nghệ này.
Gas từ trấu
Hàng triệu nông dân có thể được hưởng lợi từ loại bếp gas này. Theo tính toán, năng suất của loại lò đốt gas bằng trấu là 15 tấn một mẻ với thời gian 5 giờ sấy liên tục, tiêu thụ khoảng 42 kg trấu. Giá bán một hệ thống lò như trên khoảng 7 triệu đồng. Rẻ hơn nhiều lần so với lò đốt dầu diezel vì giá nguyên liệu cho một hệ thống có công suất tương tự gấp hơn 10 lần, trong khi đó giá đầu tư mua thiết bị cũng đắt gấp rưỡi.
Lò đốt gas trấu do Viện Cơ điện nông nghiệp và Công nghệ sau thu hoạch (Bộ NN&PTNT) cải tiến, thiết kế từ loại lò tương tự của Viện Nghiên cứu lúa quốc tế (IRRI). TS. Chu Văn Thiện, chủ nhiệm đề tài cho biết, trong thành phần của trấu khi bị đốt ở nhiệt độ nhất định sẽ tạo khí như CH4, chất bốc... những khí này khi đốt cho nhiệt lượng. Ngọn lửa gas trấu cháy tốt, ổn định, không có khói và bụi. Để ngọn lửa gas cháy ổn định, các nhà khoa học còn chế tạo thêm một bộ phận trợ cháy gắn ngay trên đầu thoát gas và cho gas cháy trong bầu gió trước quạt hút của máy sấy.
Loại bếp này đã được sử dụng trong 2 loại lò sấy thông dụng ở đồng bằng sông Cửu Long là loại máy sấy tĩnh (máy sấy vỉ ngang), loại máy sấy tháp (sấy liên tục có đảo ngược). Hiện tại, đã có 6 mẫu lò đốt gas trấu được thiết kế, cải tiến, hoàn thiện phù hợp với từng địa phương ở đồng bằng sông Cửu Long và các tỉnh duyên hải miền Trung./.
Theo Đại đoàn kết
