Ứng dụng kĩ thuật chiết xuất

Hiện nay, trên thế giới đã áp dụng thành công Công nghệ trích ly sử dụng Carbonic (CO2 ) siêu tới hạn trong sản xuất các sản phẩm tinh dầu và hương liệu tự nhiên, các sản phẩm chất béo giàu hàm lượng DHA và EPA để ứng dụng trong các ngành công nghiệp thực phẩm, dược phẩm và mỹ phẩm.

Tại Việt Nam, công nghệ này đã được sử dụng trong việc chiết xuất tinh dầu tràm và tràm hương nhưng chưa từng được ứng dụng trong kỹ thuật chiết xuất dầu gấc mặc dù cho đến hiện nay đã có nhiều đơn vị sản xuất dầu Gấc bằng phương pháp trích ép nhưng sản phẩm chỉ đáp ứng được một phân khúc nhỏ trong thị trường thực phẩm chức năng. Hàm lượng các hoạt chất có hoạt tính sinh học trong dầu gấc theo phương pháp sản xuất hiện nay ở nước ta còn quá thấp để áp dụng vào trong các công thức phối chế đặc trị trong các thực phẩm, dược phẩm khác, hoặc ứng dụng trực tiếp vào sản phẩm mỹ phẩm cao cấp.

TS. Phan Tại Huân cho biết, trích ly bằng phương pháp Carbonic siêu tới hạn là một trong những kĩ thuật trích ly tiên tiến hiện nay trên thế giới đã được thương mại hóa cho các sản phẩm tự nhiên có hoạt tính sinh học cao. Kỹ thuật này sử dụng Carbonic ở áp suất cao và nhiệt độ vừa phải để trích ly nên các hợp chất có hoạt tính sinh học cao sẽ không bị phân hủy. Sự thay đổi áp suất và nhiệt độ sẽ làm thay đổi tính chọn lọc các chất hòa tan nhờ đó có thể phân đoạn sản phẩm ly trích ở các nồng độ cao thấp khác nhau. Carbonic sau khi trích sẽ hoàn toàn tách ra ở dạng khí sau khi giảm áp nên sản phẩm có thể được coi là 100% sạch không dung môi độc hại, đem lại giá trị sử dụng và giá trị thương mại rất cao cho sản phẩm trích ly. Chình vì vậy, chiết xuất bằng Carbonic siêu tới hạn là một kỹ thuật thích hợp để trích phân đoạn dầu gấc.

Ưu điểm vượt trội

Theo nhóm nghiên cứu, công nghệ này cho phép thu hồi dầu gấc có hàm lượng các chất vi lượng chất cao hơn gấp nhiều lần so với công nghệ truyền thống (ép hoặc trích ly bằng dung môi). Đặc biệt, hàm lượng vitamin E thu được có thể đạt tới 3000-6000ppm so với khoảng 400 ppm của công nghệ truyền thống; hàm lượng β-caroten có thể đạt tới 20000 ppm so với khoảng 3500 ppm; hàm lượng lycopen thu được đạt tới 4000ppm so với 3800ppm. Ngoài ra, công nghệ mới này còn cho phép thu được sản phẩm có độ tinh sạch cao.

Trong quá trình nghiên cứu, nhóm đề tài đã xây dựng được quy trình xử lý nguyên liệu thích hợp và xác định được chế độ công nghệ tối ưu (áp suất, nhiệt độ, tốc độ dòng v.v) đảm bảo cho dầu gấc thu được có hàm lượng các chất vi lượng cao nhất. Các chất vi lượng có trong dầu gấc có tác dụng chống oxy hóa cao, tăng khả năng miễn dịch, sức đề kháng cho cơ thể… Vì vậy, dầu gấc được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp sản xuất mỹ phẩm, thực phẩm chức năng.

TS. Phan Tại Huân nhấn mạnh, sản phẩm của đề tài đã tạo ra một chế phẩm dầu gấc giàu các chất chống oxi hóa không chứa dung môi hữu cơ độc hại. Đây không chỉ là một định hướng cho các nhà sản xuất vận dụng công nghệ tiên tiến để nâng cao giá trị nguồn thực phẩm, dược phẩm trong nước mà còn góp phần quảng bá về trái gấc với công nghệ trích ly sạch xanh nhằm thu hút các nhà đầu tư nước ngoài.

Công nghệ chiết xuất dầu gấc bằng CO2 siêu tới hạn được nhóm nghiên cứu tạo ra cho phép nâng cao hiệu suất của việc thu hồi dầu gấc và hoàn toàn có thể ứng dụng với quy mô công nghiệp đảm bảo được hiệu quả kinh tế. Hiện tại, nhóm nghiên cứu đang hoàn thiện các chế độ công nghệ của kỹ thuật trích ly này và sẵn sàng chờ đợi các doanh nghiệp ứng dụng với quy mô công nghiệp. Việc ứng dụng công nghệ này trong công nghiệp với qui mô lớn hơn sẽ mở ra một hướng mới trong việc đa dạng hóa sản phẩm nông nghiệp tạo điều kiện cho phát triển cây gấc cho một số vùng nông thôn Việt Nam.

Ánh Tuyết