Tham dự Hội nghị có Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Quốc Khánh; Viện trưởng Viện Chiến lược và chính sách KH&CN Hoàng Minh; Phó Tổng trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng  (TĐC) Nguyễn Hoàng Linh; đại diện các cơ quan ban ngành TW, địa phương và các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Chủ động đề xuất nhiều giải pháp

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Trần Quốc Khánh cho biết, Bộ Chỉ số ĐMST toàn cầu có nội dung rộng, bao gồm nhiều lĩnh vực, mang tính liên ngành, đòi hỏi chuyên môn sâu. Đây là một công việc mới và nhiều thách thức, đòi hỏi các bộ/ngành/địa phương phải thường xuyên phối hợp, trao đổi và cập nhật số liệu mới.
Với vai trò đầu mối theo dõi việc cải thiện chỉ số ĐMST, trong năm 2017, Bộ KH&CN đã thực hiện nhiều hoạt động nhằm hỗ trợ các bộ/ngành/địa phương trong việc tìm hiểu ý nghĩa, phương pháp, cách tính toán và đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện Chỉ số ĐMST như: phối hợp với chuyên gia trong nước và quốc tế của WIPO tổ chức các hội thảo hướng dẫn cho về Chỉ số GII.

Sau gần 01 năm triển khai tìm hiểu phương pháp, cách tính toán và ý nghĩa của các chỉ số ĐMST, việc xây dựng chương trình, kế hoạch hành động và xác định trách nhiệm của từng cơ quan đơn vị đã bước đầu cho thấy nhiều ưu điểm cũng như hạn chế nhất định. Về ưu điểm, các bộ/ngành/địa phương đã ban hành được nhiều chương trình, kế hoạch hành động; các cơ quan đều phân công đơn vị chịu trách nhiệm cải thiện chỉ số này.
“Tuy nhiên, do đây là một vấn đề mới, thời gian chuẩn bị ngắn nên hầu hết các bộ, ngành địa phương chưa xây dựng được các giải pháp chính sách cụ thể để cải thiện chỉ số, phương án tổ chức thực hiện và phối hợp” Thứ trưởng Khánh chia sẻ.

Về công tác tìm hiểu về phương pháp, cách tính toán và ý nghĩa của các chỉ số ĐMST, Thứ trưởng Trần Quốc Khánh cho biết: phần lớn các Bộ, ban ngành đã tích cực chủ động nghiên cứu tìm hiểu, tham gia các hội thảo tập huấn, hướng dẫn do Bộ tổ chức và có nhiều Bộ/ngành/địa phương đã tham dự cũng như chủ động tổ chức các buổi hội thảo.

Tăng 12 bậc về chỉ số ĐMST

Báo cáo tại Hội nghị, Viện trưởng Hoàng Minh cho biết, theo phân công của Chính phủ, Bộ KH&CN đã hướng dẫn các bộ, ngành, UBND cấp tỉnh tìm hiểu phương pháp, cánh tính toán và ý nghĩa của các chỉ số ĐMST; tổ chức thực hiện, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện tại các Bộ, ngành, UBND cấp tỉnh; tổng hợp kết quả thực hiện cải thiện các chỉ số; đề xuất, báo cáo Thủ tướng Chính phủ về chính sách, cơ chế, giải pháp, nhiệm vụ phát sinh để cải thiện các chỉ số được phân công,…Đồng thời, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy mạnh tuyên truyền kết quả xếp hạng chỉ số ĐMST của Việt Nam, năm 2017, Bộ KH&CN đã tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền về chỉ số ĐMST như phối hợp với chuyên gia của WIPO tổ chức Hội thảo về chỉ số ĐMST năm 2017 của Việt Nam với sự tham dự của nhiều bộ/ngành/địa phương, tổ chức các hội thảo hướng dẫn triển khai cho các địa phương cả nước,…

Năm 2017 đánh dấu sự tăng hạng vượt bậc của Việt Nam từ thứ hạng 59 năm 2016 lên thứ 47 (tăng 12 bậc). So với năm 2016, chỉ số đầu vào ĐMST của Việt Nam đã tăng lên 8 bậc, chỉ số đầu ra ĐMST tăng 4 bậc, hiệu suất đầu vào/đầu ra ĐMST của Việt Nam xếp hạng 10. Các chỉ số về năng lực cạnh tranh cũng như môi trường kinh doanh cũng đều có sự tăng trưởng đáng kể.

Để phục vụ tính toán chỉ số ĐMST 2018, Bộ KH&CN đã thực hiện rà soát hiện trạng dữ liệu, xác định các chỉ số còn thiếu dữ liệu hoặc có dữ liệu chưa cập nhật để đề nghị các Bộ, cơ quan có liên quan thu thập và bổ sung dữ liệu. Tháng 11/2017, Bộ KH&CN đã làm việc, trao đổi với chuyên gia của Tổ chức WIPO để hỗ trợ kết nối với các chuyên gia của tổ chức quốc tế khác nhằm làm rõ phương pháp, cách thức thu thập dữ liệu để bổ sung cho các chỉ số còn thiếu.

Về việc cung cấp thông tin để các tổ chức quốc tế có căn cứ xác thực trong đánh giá xếp hạng, bên cạnh các chỉ số đã có sẵn và được cập nhật hàng năm, ngay trong tháng 2/2017, Bộ KH&CN đã khẩn trương rà soát số liệu, thông tin của các chỉ số ĐMST năm 2016, phối hợp với một số bộ và chỉ đạo các đơn vị liên quan thuộc Bộ KH&CN khẩn trương thu thập các số liệu để đối chiếu, phục vụ cho việc đánh giá, xếp hạng chỉ số ĐMST của Việt Nam năm 2017. Chính việc cập nhật số liệu này đã góp phần giúp công tác đánh giá, xếp hạng chỉ số ĐMST của Việt Nam năm 2017 được đầy đủ và phản ánh thực trạng hơn. “Tuy nhiên, chỉ số ĐMST đánh giá ở cấp quốc gia, ngoại trừ các chỉ số thống kê quốc gia được cơ quan thống kê thực hiện, chưa có phương pháp thu thập thông tin để đánh giá, xếp hạng ở cấp địa phương nên vai trò của các địa phương trong việc cung cấp thông tin, số liệu còn chưa rõ ràng” Viện trưởng Hoàng Minh cho hay.

Các đại biểu tham dự Hội nghị đã đưa ra nhiều giải pháp nhằm cải thiện chỉ số ĐMST

Về 07 chỉ số được phân công theo dõi và cải thiện thuộc lĩnh vực tiêu chuẩn, đo lường và chất lượng, Phó Tổng cục trưởng TĐC Nguyễn Hoàng Linh cho biết, hiện các chỉ số tiếp tục tăng so với các năm qua. Điều này thể hiện qua việc đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động hệ thống quản lý theo ISO 9001, ISO 14001; đẩy mạnh triển khai Chương trình năng suất chất lượng; xây dựng và thực hiện các Chương trình triển khai ISO 14001 gắn với phát triển kinh tế - xã hội với bảo vệ môi trường,…

Bên cạnh đó, Phó Tổng cục trưởng đề xuất các giải pháp cải thiện các chỉ số (trong lĩnh vực KH&CN) như: khuyến khích khối doanh nghiệp tư nhân đầu tư cho KH&CN; sử dụng các biện pháp tuyên truyền, tôn vinh và các ưu đãi đầu tư cho doanh nghiệp nghiên cứu và phát triển công nghệ; cải tiến những thủ tục hành chính giúp hậu thuẫn tốt hơn cho các doanh nghiệp và nhà khoa học thương mại hóa các sản phẩm công nghệ,…
Cũng trong khuôn khổ Hội nghị, các đại biểu đã cùng nghe tham luận đến từ các Sở KH&CN địa phương, đại diện các Bộ ngành được phân công phụ trách hoặc phối hợp theo dõi các chỉ số ĐMST; tình hình thực hiện và cải thiện chỉ các chỉ số; đề xuất các giải pháp tháo gỡ khó khăn nhằm tiếp tục cải thiện chỉ số ĐMST theo Nghị quyết số 19-2017/NQ-CP.

Kết luận tại Hội nghị, Thứ trưởng Trần Quốc Khánh đề nghị các Bộ, ban ngành được giao nhiệm vụ chủ trì các chỉ số ĐMST cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ hơn nữa với các địa phương về cách thức triển khai thực hiện, đồng thời kêu gọisự vào cuộc quyết liệt hơn nữa của UBND các tỉnh, thành phố. Ngoài ra, các Bộ ngành chủ trì các chỉ số cần rà soát lại các chỉ số và cập nhật các chỉ số còn thiếu để giúp Việt Nam tăng hạng trên bảng xếp hạng GII trong năm 2018./.

Bài, ảnh: Ngũ Phạm