Ông Phan Hồng Sơn, Giám đốc điều hành Quỹ cho biết, Quỹ đã bước đầu xây dựng được phương thức quản lý hoạt động khoa học theo chuẩn mực quốc tế, góp phần nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học cơ bản của Việt Nam gần hơn với trình độ nghiên cứu ở các nước phát triển. Việc xây dựng phương thức quản lý đã tạo được môi trường lành mạnh, là một bước tiến mang tính đột phá trong quản lý nghiên cứu khoa học.

Đổi mới để thành công

Trong một thời gian ngắn, Quỹ đã thiết lập được phương thức quản lý tiên tiến đối với hoạt động nghiên cứu khoa học nhằm đảm bảo chất lượng nghiên cứu cơ bản (NCCB) ở nước ta phù hợp các tiêu chuẩn chung của quốc tế. Cụ thể, Quỹ đã áp dụng các chuẩn mực quốc tế trong đánh giá chất lượng nghiên cứu khoa học, xây dựng các tiêu chí đánh giá năng lực và kết quả nghiên cứu, sử dụng các chuyên gia và hội đồng khoa học có năng lực khoa học xuất sắc, công tâm và khách quan. Kết quả các đề tài NCCB do Quỹ tài trợ được yêu cầu công bố quốc tế. Quy trình quản lý được thực hiện hoàn toàn nghiêm túc và khách quan theo Quy chế do Quỹ ban hành. Các nhà khoa học không phân biệt lứa tuổi và chức vụ hành chính đều có cơ hội bình đẳng trong việc tiếp cận nguồn vốn tài trợ từ Quỹ cho hoạt động sáng tạo của mình.

Phương thức quản lý hoạt động như trên đã thực sự tạo được bầu không khí học thuật lành mạnh và nghiêm túc trong các cơ sở nghiên cứu của Việt Nam, đồng thời nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ của đông đảo các nhà khoa học trên cả nước, đặc biệt là các nhà khoa học trẻ.

Thứ trưởng Bộ KH - CN Lê Đình Tiến cho rằng, đổi mới của Quỹ trong thời gian qua là hướng đi đúng đắn, góp phần rút gần khoảng cách giữa các nhà khoa học và các nhà quản lý, giúp 2 lực lượng này phối hợp nhịp nhàng hơn tạo nên một cơ chế làm việc minh bạch, công bằng và có hiệu quả hơn

Làm tốt vai trò “bà đỡ”

Năm 2009, Quỹ đã bắt đầu tài trợ cho các nghiên cứu cơ bản trong khoa học tự nhiên. Tính đến cuối năm 2010, Quỹ đã được một kết quả ấn tượng. Sau 2 năm triển khai các chương trình tài trợ thì hiện nay đã có 480 số đề tài nghiên cứu cơ bản trong khoa học tự nhiên đang được tiến hành thực hiện; 48 doanh nghiệp đang được Qũy hỗ trợ kinh phí; tổng số kinh phí đã được duyệt tài trợ là 412 tỷ đồng và hiện có 3.000 nhà khoa học  nhận được nguồn tài trợ cho các công trình nghiên cứu từ Quỹ.

PGS.TS Nguyễn Văn Minh, thành viên hội đồng xét duyệt đề tài nghiên cứu ngành vật lý chia sẻ, Quỹ đã tạo được sự công bằng, bình đẳng của những người làm khoa học, làm thay đổi cách nhìn của các nhà khoa học với các nhà quản lý trong hoạt động khoa học.

Còn PSG.TS Nguyễn Văn Hiệu, Phó Viện trưởng Phòng thí nghiệm công nghệ vi hệ thống và cảm biến, trường Đại học Bách Khoa Hà Nội cũng cho rằng, nhờ có sự tài trợ rất hiệu quả của Quỹ mà các nhà khoa học đã yên tâm nghiên cứu. Số bài báo được công bố trên các Tạp uy tín trên thế giới tăng lên rất nhiều. Năm 2009 là 30 bài và dự kiến trong năm 2010 số này sẽ tăng gấp đôi.

Thành công ban đầu của Quỹ đã khẳng định bước đi đúng đắn, nhưng theo Thứ trưởng Lê Đình Tiến thì đây mới là giai đoạn hoạt động mang tính thử nghiệm, thăm dò. Những kết quả Quỹ đạt được trong thời gian qua chưa thật sự nhiều, nhưng bước đầu đã khẳng định được vai trò của bà đỡ của các nghiên cứu khoa học trên mọi lĩnh vực nghiên cứu khoa học.

Phương Hoàn