Hội nghị KH&CN hạt nhân toàn quốc lần thứ 14 đã có hơn 250 nhà khoa học đến từ 40 tổ chức nghiên cứu trong và ngoài nước đã công bố 178 báo cáo nghiên cứu có hàm lượng khoa học cao, có giá trị ứng dụng thực tiễn mang lại hiệu quả phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, chữa bệnh cứu người.

Thành công của Hội nghị đã mở ra nhiều hướng nghiên cứu mới trong lĩnh vực KH&CN hạt nhân ở tất cả các nội dung: Lò phản ứng, điện hạt nhân và đào tạo nguồn nhân lực; Vật lý hạt nhân, số liệu hạt nhân, máy gia tốc và phân tích hạt nhân; Ghi đo bức xạ, an toàn bức xạ và quan trắc môi trường; Ứng dụng kỹ thuật hạt nhân trong y tế; Ứng dụng kỹ thuật hạt nhân trong công nghiệp, nông nghiệp, ứng dụng công nghệ bức xạ; Hóa phóng xạ, hóa bức xạ và hóa học hạt nhân, quản lý chất thải phóng xạ.

Phát biểu tổng kết Hội nghị, TS.Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam đã gửi lời cảm ơn sâu sắc đến các nhà khoa học, cơ quan, tổ chức có liên quan ở trong nước và quốc tế, các đại biểu tham dự Hội nghị. TS. Trần Chí Thành cũng đã thông tin tới Hội nghị, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Liên bang Nga (từ ngày 30/11 đến 2/12/2021) của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Bộ trưởng Bộ KH&CN Việt Nam đã trao Hồ sơ yêu cầu lập báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án xây dựng Trung tâm Nghiên cứu khoa học công nghệ hạt nhân cho đại diện Tập đoàn Năng lượng nguyên tử quốc gia Liên bang Nga ROSATOM – Phó Tổng giám đốc N.N Spassky. Đây là dự án nhận được sự quan tâm sâu sắc của lãnh đạo cấp cao hai nước, được triển khai trên cơ sở Hiệp định ký kết giữa hai Chính phủ và đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư. Nhiệm vụ đặt ra từ nay đến tháng 3/2022 là ký Hợp đồng FS và triển khai thực hiện Dự án Trung tâm nghiên cứu khoa học công nghệ hạt nhân với lò hạt nhân nghiên cứu mới. Bước tiếp theo, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam sẽ mời các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực hạt nhân và lĩnh vực khác để triển khai thực hiện; sẽ hình thành các nhóm nghiên cứu song hành cùng Dự án. Đây thực sự là bước tiến quan trọng sau 10 năm trải qua rất nhiều khó để thực hiện mới có được kết quả như vậy.

Nhấn mạnh ý nghĩa về mặt khoa học sau hai năm diễn ra Hội nghị KH&CN hạt nhân toàn quốc lần thứ 13, TS. Trần Chí Thành cho biết đã có những tiến bộ vượt bậc trong một số lĩnh vực nghiên cứu như: Lò phản ứng; y học hạt nhân (đặc biệt là sản xuất ra những dược chất mới); mô phỏng phát tán phóng xạ; đất hiếm.

Trong bối cảnh hiện nay với nhiều thách thức mới, TS. Trần Chí Thành bày tỏ tin tưởng và kỳ vọng, thời gian tới sẽ có nhiều hướng nghiên cứu mới và kết quả tốt hơn nữa trong lĩnh vực KH&CN hạt nhân được báo cáo tại Hội nghị KH&CN hạt nhân lần thứ 15 tổ chức vào năm 2023.

Qua thẩm định và phản biện nghiêm túc của Hội đồng khoa học cùng sự đề cử của các tiểu ban nội dung, Hội nghị đã trao 21 giải thưởng cho các nhà khoa học có báo cáo nghiên cứu xuất sắc. Cụ thể:

Có 8 giải thưởng cho các nhà khoa học có báo cáo xuất sắc trình bày tại hội nghị: “Nghiên cứu ảnh hưởng độ bất định của thư viện ENDF/B-VII.1 tới kết quả tính toán của lò ADS sử dụng nhiên liệu CERMET bằng chương trình tính toán sử dụng phương pháp Monte Carlo” (Vũ Thanh Mai – Trường Đại học Khoa học Tự nhiên Hà Nội); “Nghiên cứu sự đảo ngược spin của trạng thái cơ bản trong đồng vị giàu neutron ⁴⁹Cl” (Bùi Duy Linh – Viện Khoa học và Kỹ thuật hạt nhân); “Thuật toán nhận diện đồng vị phóng xạ trên detector nhấp nháy PVT dựa trên nền tảng mạng thần kinh nhân tạo” (Cao Văn Hiệp – Viện Hóa học môi trường Quân sự); “Kết quả bước đầu hóa xạ trị tiền phẫu ung thư thực quản 1/3 giữa – dưới giai đoạn II – III” (Nguyễn Thị Hà – Bệnh viện Trung ương Quân đội 108); “Nghiên cứu điều chế hạt vi cầu thủy tinh Y-90 tại lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt (Nguyễn Thanh Nhàn – Viện Nghiên cứu hạt nhân); “Nghiên cứu thiết kế, chế tạo hệ thiết bị chụp ảnh cắt lớp cấu tạo cấu hình chùm tia hình nón ứng dụng trong công nghiệp” (Bùi Ngọc Hà – Trường Đại học Bách khoa Hà Nội); “Nghiên cứu ảnh hưởng của suất liều, liều hấp thụ và nồng độ H2O2 đến khối lượng phân tử alginate cắt mạch bằng xử lý chiếu xạ tia gamma Co-60” (Nguyễn Văn Bính – Trung tâm chiếu xạ Hà Nội); “Nghiên cứu công nghệ điều chế dysprozi kim loại từ oxit bằng phương pháp khử nhiệt kim” (Nguyễn Trọng Hùng -Viện Công nghệ xạ hiếm).

Trao giải thưởng cho các nhà khoa học có báo cáo xuất sắc

Có 8 giải thưởng được trao cho các nhà khoa học trẻ có báo cáo ấn tượng: “So sánh hiệu năng dự đoán hệ số pha hơi dòng chảy sôi dưới bão hòa trong kênh dẫn đứng của mô hình dựa trên mạng nơ-ron nhân tạo và các công thức tương quan thực nghiệm” (Nguyễn Ngọc Đạt – Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội); “Đối xứng trao đổi lõi và hiệu ứng khúc xạ trong tán xạ hạt nhân - hạt nhân” (Nguyễn Tri Toàn Phúc – Trường Đại học Khoa học Tự nhiên TP.Hồ Chí Minh); “Tổng quan bố trí thí nghiệm trong nghiên cứu cấu trúc hạt nhân ⁷H thông qua phản ứng trao đổi ²H(⁸He,³He)⁷H tại Dubna” (Mai Quỳnh Anh – Viện Nghiên cứu hạt nhân); “Phát triển cảm biến gamma nhỏ gọn sử dụng quang trở CDS” (Lê Viết Huy – Trường Đại học Osaka, Nhật Bản); “Mô phỏng hệ thống xạ phẫu Leksell Gamma Knife để tính toán phân bố liều trong PHANTOM nước sử dụng chương trình PHITS (Bùi Tiến Hưng – Trường Đại học Bách khoa Hà Nội); “Nghiên cứu về cơ chế lão hóa do bức xạ ở bê tông kết cấu trong các cơ sở hạt nhân bằng cách sử dụng bức xạ ion trên các vật liệu mô hình” (Lưu Vũ Nhựt – Trung tâm Đánh giá không phá hủy); “Ảnh hưởng của bức xạ chùm tia điện tử đến độ đồng đều liều và chất lượng xoài cát Hòa Lộc” (Nguyễn Thị Lý – Trung tâm Nghiên cứu và triển khai công nghệ bức xạ); “Tính toán, thiết kế và chế tạo hệ thống khuấy lắng dạng hộp sử dụng trong quá trình chiết dung môi phân chia đất hiếm ở quy mô phòng thí nghiệm” (Nguyễn Văn Tùng – Viện Công nghệ xạ hiếm).

 Trao giải thưởng cho các nhà khoa học trẻ có báo cáo ấn tượng

Có 5 giải thưởng dành cho các nhà khoa học có báo cáo tốt nhất trên Posters: “Tính toán hoạt độ phóng xạ tích lũy trong vành phản xạ graphite của lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt” (Trần Quốc Dưỡng, Bùi Phương Nam – Viện Nghiên cứu hạt nhân); “Đánh giá liều hiệu dụng chiếu ngoài gây bởi phóng xạ có trong vật liệu xây dựng sử dụng Resrad-build và phương pháp bán thực nghiệm (Nguyễn Thị Thanh Nga – Viện Nghiên cứu hạt nhân); “Phép đo bề dày của tấm vật liệu sử dụng kỹ thuật truyền qua của các tia X năng lượng thấp” (Huỳnh Đình Chương – Đại học Khoa học Tự nhiên Tp.Hồ Chí Minh); “Nghiên cứu phân tích vi lượng đất hiếm trong chế phẩm thức ăn chăn nuôi bằng phương pháp ICP-MS” (Nguyễn Thị Kim Dung, Đỗ Tâm Nhân – Trung tâm Đào tạo hạt nhân); “Năng lượng ngưỡng của hợp kim 3 thành phần V-Cr-Ti” (Hoàng Sỹ Minh Phương – Viện Nghiên cứu hạt nhân).

Trao giải thưởng dành cho các nhà khoa học có báo cáo tốt nhất trên Poster

Hội nghị KH&CN hạt nhân toàn quốc được tổ chức hai năm một lần, là sự kiện khoa học quan trọng, có ý nghĩa lớn đối với thúc đẩy nghiên cứu khoa học, phát triển ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình.

Bài, ảnh: Bảo Chi, Văn Nguyên