Nơi nào thường bị sét đánh?

Nạn nhân xấu số bị "Thiên Lôi" viếng thăm gần nhất trong mùa mưa bão năm nay là anh Lê Văn Diễm, 47 tuổi, ở thôn Long Vĩnh, xã Bình Long (huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi). Buổi chiều định mệnh ngày 15/6, vợ chồng anh Diễm đang gieo sạ lúa tại xứ đồng Mẫu Cát bỗng dưng trời mưa to kèm theo giông sét. Cả 2 vợ chồng anh Diễm đều bị sét đánh. Anh Diễm bị chết tại ruộng khi đang cố vác cuốc chạy về nhà, vợ anh may mắn thoát chết.

Trước đó, ngày 23/5, chị Trần Thị Minh Hương, 32 tuổi đang gặt lúa tại địa bàn xã Phong Chương (huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế) bỗng trời đổ mưa giông. Chị Hương chưa kịp tìm nơi trú ẩn đã bị sét đánh chết ngay trên đồng ruộng. Cạnh đó, anh Lê Phước Thái, 21 tuổi cũng bị thương trong khi thu hoạch lúa. Cũng trong buổi chiều mưa định mệnh ấy, nạn nhân Hồ Chèo (70 tuổi) xã Hương Phong, huyện Hương Trà, Thừa Thiên Huế cũng bị "Thiên Lôi" lấy đi mạng sống khi ông ra thăm đồng.

Theo TS Nguyễn Xuân Anh, tại Việt Nam những vùng như: Cổ Dũng (Hải Dương), Sơn Lộc (Hà Tĩnh) hoặc một số tỉnh thuộc Đồng bằng sông Cửu Long hay có giông sét viếng thăm. Tuy nhiên, rất khó để dự đoán một cách chính xác thời điểm, vị trí sét đánh. Trong mỗi cơn giông thường kéo dài 4 giờ, có thể có 10.000 cú phóng điện, trong đó có 1.000 - 2.000 cú phóng điện xuống đất.

Biến đổi khí hậu làm trái đất nóng lên cũng sẽ làm tăng tần suất, cường độ sét. Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu, do đó nguy cơ sét cũng sẽ cao hơn.

Lý giải về việc nạn nhân bị sét đánh năm nay chủ yếu là nông dân đi làm đồng, TS Xuân Anh cho biết: Sét thường chọn đối tượng cao nhất để đánh, bởi thế, giữa một cánh đồng trơ trụi, con người sẽ ở vị trí cao nhất, dễ bị sét nhằm vào. Để tránh rủi ro theo TS Xuân Anh, các địa phương nên trích kinh phí xây dựng nhà tránh sét cho nông dân trên các cánh đồng hoặc một số chòi có lắp đặt hệ thống chống sét, bố trí rải rác trên cánh đồng, để người nông dân có thể di chuyển đến nhanh nhất. Kể cả những vùng chưa từng bị sét đánh thì chính quyền và người dân cũng không được chủ quan, bởi xác suất rủi ro từ sét không loại trừ nơi nào.
 
Biện pháp đề phòng "Thiên Lôi"

Nghiên cứu của Viện Vật lý Địa cầu cho thấy, sét có thể gây thương tích cho người bằng rất nhiều cách như: Đánh tạt ngang khi nạn nhân đứng cạnh vật bị sét đánh; nạn nhân tiếp xúc với vật bị sét đánh; đánh điện thế bước (khi nạn nhân tiếp xúc với mặt đất ở một vài điểm, sét lan truyền trên mặt đất); sét lan truyền qua đường dây cáp tới các vật như tivi, ổ cắm, điện thoại... Nhưng nguy hiểm nhất vẫn là sét đánh thẳng vào vị trí nạn nhân, cứ 10 người bị sét đánh kiểu này thì đến 8 người chết. Nhẹ nhất là thương vong do điện thế bước. Trong một số trường hợp năng lượng tia sét không tiêu tán ngay tại chỗ mà truyền theo mặt đất có thể khiến nạn nhân đứng trên đường truyền đó bị liệt.

Với những người nông dân gặp mưa giông khi đang ở ngoài đồng, TS Nguyễn Xuân Anh khuyến cáo nên chọn nơi nào có mặt ruộng thấp, từng người ngồi riêng lẻ và càng hạ thấp độ nhô cao càng tốt. Nên tránh xa các vật dẫn điện như kim loại, máy móc, nông cụ, xe máy, xe đạp, hàng rào sắt khi trời giông sét. Cố gắng cho phần tiếp xúc của người với mặt đất càng ít càng tốt. Không nên trú mưa dưới cây to khi trời mưa giông có sét. Tuyệt đối không được nằm xuống đất.

Nếu đang đi trên ôtô hay tàu hoả, không nên thò người ra ngoài và không chạm vào các vỏ bọc kim loại ở những phương tiện trên. Nếu ở trong nhà, nên đứng xa cửa sổ, cửa ra vào, các đồ dùng điện ít nhất là 1m. Tránh những chỗ ẩm ướt như buồng tắm, bể nước, vòi nước và không nên dùng điện thoại.