Tham dự Hội thảo có đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ; Đại sứ quán Phần Lan tại Việt Nam; đại diện các tổ chức tài chính quốc tế, các Bộ, ngành có liên quan, các viện nghiên cứu, một số nhà đầu tư, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp và doanh nghiệp khởi nghiệp.

Nhiều nguồn vốn hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo

Tại Hội thảo, nhóm chuyên gia trong nước và quốc tế của IPP2 đã giới thiệu các kết quả nghiên cứu chính, chia sẻ kinh nghiệm quốc tế và thảo luận về những khuyến nghị liên quan tới cơ chế tài chính hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo ở Việt Nam. Sau khi tiếp thu ý kiến từ các bên liên quan tại Hội thảo, Tài liệu thảo luận chính sách này sẽ được tiếp tục hoàn thiện để có thể chính thức công bố.

Trong những năm qua, IPP2 đã tiên phong thử nghiệm ở Việt Nam mô hình mới trong hỗ trợ xây dựng chính sách, đào tạo và xây dựng năng lực, hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, góp phần phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo lành mạnh, thúc đẩy hình thành lực lượng doanh nghiệp sáng tạo tăng trưởng nhanh, hướng tới nền kinh tế dựa trên đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững ở Việt Nam. IPP2 đã cung cấp các hỗ trợ tài chính và tư vấn, đào tạo cho 35 nhóm dự án khởi nghiệp và dự án phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp với mục đích thử nghiệm chính sách và nhân rộng mô hình hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo ở Việt Nam.   

Ông Jouko Ahvenainen – Chuyên gia Kinh tế Công nghệ chia sẻ tại Hội nghị

Năm 2017, IPP2 đã tổ chức Nhóm nghiên cứu trẻ trong nước kết hợp với các chuyên gia Phần Lan xây dựng Tài liệu thảo luận chính sách về cơ chế tài chính hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, trên cơ sở nghiên cứu điển hình về kinh nghiệm của IPP2, bối cảnh hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam và các mô hình tài trợ khởi nghiệp trên thế giới, từ đó đúc rút các khuyến nghị chính sách đối với Việt Nam.

Phát biểu tại Hội thảo, ông Marko Saarinen, Tham tán Đại sứ quán Phần Lan cho biết, với những kinh nghiệm quốc tế, Phần Lan đã taọ ra nền tảng để có được sự trao đổi cởi mở, minh bạch để thúc đẩy chương trình hợp tác liên kết với các bên liên quan.

“Chúng tôi đã cung cấp nhiều cơ chế tài chính hỗ trợ cho doanh nghiệp và đã thành công với hàng trăm chương trình hỗ trợ của IPP. Một số chương trình này đã đạt được sự tăng trưởng cao cũng như các dịch vụ đã được cung cấp cho hệ thống khởi nghiệp sáng tạo quốc gia”, ông Marko Saarinen cho hay.

Ông Marko Saarinen cho biết thêm, các hệ thống sinh thái khởi nghiệp sáng tạo có thể cung cấp nhiều công cụ, hợp tác chặt chẽ giữa các bên hỗ trợ và các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, cùng với đó cung cấp các dữ liệu đáng tin cậy… Việt Nam đang trở thành điểm đến hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài. Ngoài ra, quan trọng là phải xây dựng được hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo cũng như tạo môi trường kinh doanh dễ dàng hơn cho các nhà đầu tư tại Việt Nam.

Bà Trần Thu Hương, Vụ Trưởng, Trợ lý Bộ trưởng Bộ KH&CN, Giám đốc IPP2 phát biểu tại Hội thảo

 Chương trình IPP hiện đã đóng góp các chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, hỗ trợ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo như các chương trình công nghệ, chính sách và các trung tâm khởi nghiệp sáng tạo. IPP hiện cũng đang tập trung xây dựng nguồn lực cho các chương trình và các tổ chức đào tạo đại học, các doanh nghiệp, nhà kinh doanh trong lĩnh vực phát triển doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

Giải pháp hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo

Theo chuyên gia quốc tế ông Jouko Ahvenainen, hiện có nhiều cơ hội mà thị trường tài chính có thể tạo ra trong thời điểm hiện tại, cung cấp các khoản vay như vay cho tài trợ xuất khẩu, hỗ trợ nguồn cung, hỗ trợ giao dịch, các mô hình công cụ chuyển đổi tài chính… Ngoài ra, còn nhiều nguồn tài chính hỗ trợ khác nhau như tài trợ cá nhân, các “nhà đầu tư hàng ngày” – đầu tư thử nghiệm vào các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, các công ty vốn mạo hiểm, công ty quản lý quỹ… đều có thể quan tâm đến giai đoạn đầu của quá trình khởi nghiệp sáng tạo.

Bà Phan Hoàng Lan - Trưởng nhóm nghiên cứu IPP2 cho rằng, trong khởi nghiêp đặc thù nhất là rủi ro, sự khó đoán của việc đầu tư vì trong 10 doanh nghiệp đầu tư thì có 9 sẽ “chết” mà không ai đoán được doanh nghiệp nào sẽ thành công.

 “Những người đầu tư cho khởi nghiệp họ phải rất hiểu về khởi nghiệp và phải có tiền. Vì thế, thông thường rất cần có những chính sách để hỗ trợ, chia sẻ rủi ro cho các nhà đầu tư, trong đó có chính sách về thuế, về đối ứng đầu tư từ nhà nước với tư nhân”, bà Lan thông tin.

Bà Phan Hoàng Lan cũng đưa ra đề xuất, các tổ chức hỗ trợ vốn Nhà nước cho khởi nghiệp sáng tạo nên bắt đầu hỗ trợ thời gian ban đầu, chấp nhận rủi ro. Vì cho đến thời điểm này, các quy định pháp luật về tài chính sẽ rất khó để đầu tư cho khởi nghiệp, nếu không chấp nhận rủi ro. Bên cạnh đó, phải giảm thiểu tối đa thủ tục hành chính cho các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, tập trung vào thay đổi tinh thần hỗ trợ khởi nghiệp bao gồm tài chính và phi tài chính.

1.        Bà Phan Hoàng Lan - Trưởng nhóm nghiên cứu IPP2 khẳng định khởi nghiệp sáng tạo đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nền kinh tế quốc gia

Một số nguyên tắc hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo cũng được Nhóm nghiên cứu IPP đề xuất như các tổ chức hỗ trợ vốn Nhà nước cho khởi nghiệp nên bắt đầu hỗ trợ thời gian ban đầu, chấp nhận rủi ro. Vì cho đến thời điểm này, các quy định pháp luật về tài chính sẽ rất khó để đầu tư cho khởi nghiệp nếu không chấp nhận rủi ro. Bên cạnh đó, phải giảm thiểu tối đa thủ tục hành chính cho các doanh nghiệp khởi nghiệp, tập trung vào thay đổi tinh thần hỗ trợ khởi nghiệp, bao gồm cả tài chính và phi tài chính.

Toàn cảnh Hội thảo

IPP là Chương trình hợp tác phát triển giữa hai Chính phủ Việt Nam và Phần Lan do Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Bộ Ngoại giao Phần Lan đồng chủ trì thực hiện trong giai đoạn 2014 - 2018 với tổng ngân sách 11 triệu Euro. Trong những năm qua, IPP2 đã tiên phong thử nghiệm ở Việt Nam mô hình mới trong hỗ trợ xây dựng chính sách, đào tạo và xây dựng năng lực, hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, góp phần phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo lành mạnh, thúc đẩy hình thành lực lượng doanh nghiệp sáng tạo tăng trưởng nhanh, hướng tới nền kinh tế dựa trên đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững ở Việt Nam. Các hoạt động nổi bật của IPP2 ở Việt Nam đã được giới thiệu tại Sự kiện tổng kết Chương trình - IPP2 Grand Harvest Day được tổ chức tại Hà Nội, ngày 6 tháng 7 năm 2018 vừa qua.

Bài, ảnh: Minh Châu