Áp dụng hiệu quả các tiến bộ khoa học

Tổng diện tích đất trồng lúa hiện nay của Thái Bình gần 84,66 nghìn ha. Để phát triển sản xuất lúa gạo theo hướng hiện đại, hiệu quả và bền vững, Thái Bình đã chú trọng đầu tư, nâng cấp hạ tầng hệ thống sản xuất giống, hệ thống thủy lợi, đê điều, đẩy mạnh cơ giới hóa trong sản xuất. Cơ cấu giống lúa và thời vụ gieo cấy có nhiều thay đổi tích cực. Toàn tỉnh đã ứng dụng có hiệu quả các tiến bộ khoa học và công nghệ đồng bộ ở tất cả các khâu của quá trình sản xuất lúa gạo. Đặc biệt trong khâu canh tác, phân bón, phòng trừ dịch bệnh, công nghệ chế biến, công nghệ sau thu hoạch vào sản xuất và bảo quản giống...

Tỉnh đã tăng cường hợp tác với các cơ quan khoa học trong và ngoài nước để khảo nghiệm, tuyển chọn, đưa vào sản xuất những giống lúa mới ngắn ngày cho năng suất và chất lượng cao, phù hợp với điều kiện sinh thái của tỉnh. Đặc biệt, trong 6 năm qua, các giống lúa TBR1, CNR36, BC15, TBR36, TBR45, D.ưu 527, Thái Xuyên111 và TBR225 được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận 8 giống lúa quốc gia. Các giống lúa này chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu sản xuất của toàn tỉnh và đã làm thay đổi mùa vụ, mang lại hiệu quả cao trong sản xuất. Liên tục trong nhiều năm gần đây năng suất lúa bình quân của tỉnh đạt 12-13 tấn/ha/năm, sản lượng ổn định trên 1 triệu tấn/năm.

Ngoài ra, Thái Bình đã xây dựng nhà máy chế biến hạt giống theo công nghệ của Đan Mạch và đầu tư xây dựng phòng thử nghiệm chất lượng giống cây trồng VILAS-110 được cấp chứng chỉ đạt tiêu chuẩn quốc tế ISO/IEC 17025:2001. Trên cơ sở những kết quả đó, Thái Bình trở thành tỉnh luôn chủ động được giống lúa cho việc sản xuất đại trà với chất lượng tốt, đáp ứng kịp thời quá trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng của tỉnh. Bên cạnh đó, tỉnh còn đẩy mạnh việc ứng dụng có hiệu quả các quy trình quản lý cây trồng tổng hợp (ICM), quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), quy trình gieo thẳng bằng công cụ xạ hàng cải tiến, quy trình sản xuất sạch, các loại phân NPK chuyên dụng và phân sinh học...

Đồng chí Vũ Mạnh Hiền Giám đốc Sở KH&CN Thái Bình cùng đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra tiến độ đề tài tuyển chọn giống lúa mới của Tổng công ty Giống cây trồng Thái Bình

Thông qua việc đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ KH&CN, Thái Bình từng bước hình thành những vùng sản xuất tập trung với quy mô vài chục đến hàng trăm ha, có hiệu quả kinh tế cao, giá trị thu hoạch từ lúa luôn đạt 80-90 triệu đồng/ha/năm. Hàng năm, Thái Bình dư thừa khoảng 400 nghìn tấn lúa phục vụ cho tiêu dùng và xuất khẩu. Tổng giá trị sản xuất lúa của tỉnh chiếm tỷ trọng khoảng 7% GDP của tỉnh.

Sản xuất lúa gạo theo hướng bền vững

Bên cạnh những thành tựu đạt được, việc sản xuất lúa gạo ở Thái Bình không tránh khỏi một số khó khăn, bất cập, cụ thể như: Công tác quy hoạch vùng sản xuất lúa tập trung còn hạn chế, đặc biệt đối với diện tích lúa chất lượng cao. Bộ giống lúa tuy khá phong phú nhưng diện tích và chất lượng giống chưa ổn định. Chưa xây dựng được thương hiệu riêng cho sản phẩm lúa gạo Thái Bình. Người sản xuất còn thiếu thông tin về thị trường tiêu thụ. Các doanh nghiệp đầu tư và ký hợp đồng thu mua nông sản với nông dân còn ít. Công tác dự báo thị trường và khâu nối chuỗi từ sản xuất đến tiêu thụ còn nhiều bất cập, chưa đồng bộ. Khả năng cơ giới hóa ở các khâu từ gieo cấy đến thu hoạch, chế biến còn hạn chế dẫn đến chi phí sản xuất lớn, khả năng cạnh tranh giảm.

Để lúa gạo thực sự trở thành sản phẩm chủ lực, trong thời gian tới Thái Bình tiếp tục tập trung vào phát triển sản xuất theo hướng sản xuất hàng hóa bền vững. Phấn đấu đến năm 2015, diện tích trồng lúa toàn tỉnh đạt 80 nghìn ha và luôn ổn định. Đẩy mạnh thâm canh, ổn định năng suất lúa đạt 13 tấn/ha/năm trở lên, sản lượng lúa đạt trên 1 triệu tấn/năm. Mở rộng diện tích trồng các giống lúa chất lượng cao chiếm 40% diện tích gieo cấy. Tiếp tục xây dựng cánh đồng mẫu lớn để hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung, quy mô lớn, hiệu quả cao tăng tính cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế.

Để hoàn thành các mục tiêu đó, Thái Bình sẽ tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp về quy hoạch; cơ chế, chính sách; thông tin, tuyên truyền... Trong đó, KH&CN được coi là giải pháp đột phá. Tiếp tục nghiên cứu, ứng dụng các tiến bộ KH&CN, công nghệ cao vào chọn lọc, tạo và nhân nhanh các giống lúa mới có năng suất, chất lượng cao, chống chịu sâu bệnh tốt, phù hợp với điều kiện sinh thái của tỉnh. Quan tâm đặc biệt đến các giống được tạo ra bằng ưu thế lai, công nghệ gen, các giống lúa chịu mặn... ứng dụng các tiến bộ KH&CN, nhất là công nghệ sinh học để phòng trừ dịch bệnh hại lúa. Tiếp thu, ứng dụng quy trình công nghệ tổng hợp, tự động hóa quá trình trồng trọt, thu hoạch các loại cây trồng, quy trình công nghệ thâm canh, quản lý cây trồng tổng hợp, quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), áp dụng sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP.

Tỉnh luôn xác định việc nghiên cứu các giải pháp KH&CN là nhằm bảo vệ sinh thái, đa dạng sinh học tại các vùng biển, rừng ngập mặn, cửa sông, ven biển... Xây dựng và công nhận một số doanh nghiệp, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Nghiên cứu xây dựng quy hoạch vùng, khu ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao, trên cơ sở phối kết hợp với quy hoạch xây dựng nông thôn mới, quy hoạch thủy lợi, giao thông và vùng sản xuất lúa hàng hóa. Đây cũng sẽ là nơi hỗ trợ, đẩy mạnh các hoạt động thử nghiệm, trình diễn công nghệ cao, đào tạo nguồn nhân lực, sản xuất lúa thương phẩm ứng dụng công nghệ cao nhằm tạo ra các loại sản phẩm lúa chất lượng cao, từng bước xây dựng thương hiệu gạo Thái Bình.