Hội nghị khoa học và công nghệ (KH&CN) hạt nhân toàn quốc lần thứ 14 đã chính thức khai mạc sáng 09/12 tại Đà Lạt do Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam phối hợp cùng Sở KH&CN Lâm Đồng tổ chức. Hơn 250 nhà khoa học đến từ 40 tổ chức nghiên cứu trong và ngoài nước tham dự Hội nghị.

TS. Phạm Quang Minh, Phó Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam giới thiệu đại biểu và Chương trình làm việc của Hội nghị.

Tham dự và phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Bộ KH&CN Phạm Công Tạc cho biết, hiện nay Việt Nam cũng như các quốc gia trên thế giới đang đối diện với những thách thức lớn về vấn đề năng lượng, ô nhiễm môi trường, dịch bệnh. Ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình sẽ giúp Việt Nam cũng như các nước trên thế giới phát triển kinh tế xã hội, chống chọi với những thách thức lớn hiện nay.

Bà Phạm Thị Nhâm, Phó Giám đốc Sở KH&CN Lâm Đồng cho biế, tỉnh Lâm Đồng là nơi có Viện Nghiên cứu hạt nhân đã có nhiều công trình đóng góp vào lĩnh vực hạt nhân, tại Hội nghị này các nhà khoa học của Viện cũng sẽ có chia sẻ đóng góp chung để lĩnh vực KH&CN hạt nhân trong nước và quốc tế đạt được những kết quả nghiên cứu được ứng dụng trong đời sống.

Ông H.E. Sadykov T. Sirozhevich, Tổng Lãnh sự Liên bang Nga tại TP. Hồ Chí Minh;

TS. Rafael Mariano Grossi, Tổng Giám đốc IAEA khẳng định đây là Hội nghị có ý  nghĩa quan trọng có đóng góp trực tiếp vào những mục tiêu phát triển bền vững của Liên hiệp quốc. IAEA vui mừng đã hỗ trợ Việt Nam trong một số chương trình hợp tác kỹ thuật quốc gia cũng như khu vực. TS. Rafael Mariano Grossi bày tỏ hi vọng Việt Nam sẽ thành công trong việc tối ưu hóa những ứng dụng của công nghệ hạt nhân trong đời sống.

Ông Anthony Wier, đại diện Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho rằng sau thủy điện, năng lượng hạt nhân sẽ là nguồn năng lượng không phát thải. Các lò phản ứng đem lại lợi ích đáng kể như chi phí vận hành thấp so với máy điện truyền thống, tính ứng dụng kết hợp năng lượng sạch, có thể kết nối điện quốc gia, ứng dụng nhiều khía cạnh như khử mặn cho nước, thay thế than, phát triển năng lượng thân thiện môi trường, tạo nguồn điện sạch...

Ngay sau Lễ khai mạc đã diễn ra Phiên toàn thể Hội nghị, mở đầu TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam đã trình bày tổng quan về hiện trạng nghiên cứu và phát triển của Viện và các định hướng nghiên cứu ứng dụng trong giai đoạn tới. TS Thành cho biết, Hội nghị KH&CN hạt nhân toàn quốc lần thứ 13 tổ chức năm 2019, sau hai năm, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam đã thực hiện các bước để triển khai Dự án Trung tâm Nghiên cứu khoa học công nghệ hạt nhân với thiết bị chính là lò phản ứng nghiên cứu mới công suất 10 MWt. Dự án được thực hiện trên cơ sở Hiệp định Liên Chính phủ giữa Việt Nam và Liên bang Nga về xây dựng Trung tâm Nghiên cứu Kkoa học công nghệ hạt nhân trên lãnh thổ Việt Nam, ký ngày 21/11/2011. Trung tâm Nghiên cứu khoa học công nghệ hạt nhân được xây dựng để thay thế lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt, thúc đẩy các ứng dụng hạt nhân, đóng góp vào phát triển kinh tế xã hội.

PGS.TS. Nguyễn Nhị Điền, Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng Khoa học, Công nghệ và Đào tạo, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam thông tin tới hội nghị tình hình thực hiện dự án Trung tâm Nghiên cứu khoa học công nghệ hạt nhân và đề xuất các hướng nghiên cứu và ứng dụng chính của Lò phản ứng nghiên cứu mới. Theo PGS.TS. Nguyễn Nhị Điền, nghiên cứu lò phản ứng có thể ứng dụng trong nhiều lĩnh vực, từ vật lý lò phản ứng, nhiệt phản lực, an toàn bức xạ hạt nhân, hóa phóng xạ, hóa học về nước, hoặc phân tích cơ cấu vật liệu, đặc tính vật liệu, chụp ảnh neutron, ứng dụng dược chất phóng xạ sử dụng trong y học hạt nhân...

GS. Masaki Saito, Nhật Bản cho rằng, lựa chọn điện hạt nhân là một trong lựa chọn đúng đắn nhằm phát triển bền vững trong tương lai của Việt Nam

TS. Võ Văn Thuận, Đại học Duy Tân trình bày tham luận "Bằng chứng thực nghiệm về hiện thực vật lý của photon đơn năng trong giao thoa hai khe bất đối xứng"

TS. Phạm Ngọc Sơn, Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt báo cáo tổng quan ứng dụng chùm nơtron của lò phản ứng nghiên cứu và một số kết quả tại lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt

PGS.TS. Lê Ngọc Hà, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 báo cáo về "Dược chất phóng xạ sử dụng trong y học hạt nhân tại Việt Nam: Hiện nay và triển vọng". PGS.TS. Lê Ngọc Hà nhấn mạnh tầm quan trọng việc sử dụng dược chất phóng xạ trong sử dụng trong y học hạt nhân tại Việt Nam. Dược chất phóng xạ không chỉ hiệu quả trong chẩn đoán điều trị ung thư, còn giúp ứng dụng chẩn đoán điều trị tim mạch tâm thần kinh, bệnh Alzheimer. Nghiên cứu thị trường năm 2018 cho biết dự báo đến năm 2026, thị trường dược chất phóng xạ sẽ nhân lên gấp đôi, cho thấy nhu cầu cao trên thế giới cũng như trong nước.

Do diễn biến phức tạp của dịch bệnh COVID-19, Hội nghị được tổ chức dưới hình thức trực tiếp và trực tuyến.

Hội nghị khoa học và công nghệ hạt nhân toàn quốc lần thứ 14 là một sự kiện khoa học quan trọng không chỉ đối với cộng đồng năng lượng nguyên tử Việt Nam mà còn có ý nghĩa lớn đối với thúc đẩy nghiên cứu khoa học, phát triển ứng dụng năng lượng nguyên tử của đất nước trong bối cảnh Việt Nam đang tích cực thúc đẩy khoa học công nghệ, ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình.

Bảo Chi, Văn Nguyên