Ngày 29/11/2005 Luật Thanh niên được Quốc hội thông qua và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/7/2006. Luật đã quy định về quyền, nghĩa vụ, của thanh niên, trách nhiệm của Nhà nước, gia đình và xã hội đối với thanh niên, tổ chức thanh niên. Có thể nói, việc ban hành Luật thanh niên là quá trình cụ thể hóa Hiến pháp nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội về thanh niên, xác định quyền, nghĩa vụ của thanh niên; trách nhiệm của Nhà nước, các cấp, các ngành, gia đình và xã hội đối với thanh niên và công tác thanh niên, tạo cơ sở pháp lý thúc đẩy việc thực hiện chủ trương xã hội hóa công tác thanh niên, huy động các nguồn lực xã hội trong việc chăm lo giải quyết các nhu cầu chính đáng của thanh niên để thanh niên thực sự phát huy được vai trò “là tương lai của đất nước, là lực lượng xã hội hùng hậu, có tiềm năng to lớn, xung kích trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng khẳng định: Luật thanh niên sau 10 năm triển khai đã tác động tích cực đến công tác thanh niên của Bộ KH&CN trên các mặt như trong học tập trong bảo vệ tổ quốc, bảo vệ sức khỏe, hoạt động văn hóa nghệ thuật vui chơi giải trí và trong tham gia quản lý nhà nước và xã hội. Điều đó đã giúp cho đảm bảo thanh niên thực hiện các quyền và nghĩa vụ của thanh niên trong các công tác, các phong trào xung kích tình nguyện vì cộng đồng của thanh niên Bộ KH&Cn đã được triển khai có nề nếp, phát huy vai trò lãnh đạo của các cấp ủy đảng, sự tham gia tích cực của tổ chức đoàn thanh niên và các tổ chức chính trị xã hội của Bộ. Đồng thời, Thứ trưởng Trần Văn Tùng cũng bày tỏ mong muốn, thanh niên sẽ là lực lượng quan trọng có trí tuệ, có tinh thần và có hoài bão, xung kích trên mọi mặt trận, đi đầu tham gia vào nhiều hoạt động, góp phần hoàn thành các nhiệm vụ chính trị của Bộ KH&CN nói riêng và của ngành nói chung. Đặc biệt, thanh niên sẽ luôn là lực lượng tiên phong trong việc ứng dụng các kết quả nghiên cứu khoa học một cách rộng rãi, mạnh mẽ đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội.

Về phía Đảng Bộ Bộ KH&CN luôn đi cùng thanh niên, hỗ trợ và tạo mọi điều kiện cho thanh niên, chỉ đạo để hoạt động của thanh niên đi đúng hướng, góp phần hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ chính trị của Bộ KH&CN trong thời gian tới. Thứ trưởng Trần Văn Tùng khẳng định.

Báo cáo tại Hội nghị, ông Cao Huy Long – Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ cho biết: Hiện nay, Bộ KH&CN có khoảng gần 300 công chức, viên chức trong độ tuổi thanh niên. Xác định vai trò quan trọng của thanh niên trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, trong công cuộc phát triển nền KH&CN đất nước, trong thời gian qua Bộ KH&CN đã triển khai nhiều hoạt động nhằm đảm bảo thực hiện quyền và nghĩa vụ của thanh niên trong hoạt động nghiên cứu khoa học, ứng dụng và phát triển công nghệ.

Qua 10 năm thực hiện Luật Thanh niên, Bộ KH&CN đã đạt được một số kết quả. Tiêu biểu như trong công tác xây dựng và ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện Luật thanh niên. Bộ đã trình Chính phủ ban hành một số cơ chế, chính sách nhằm phát hiện, thu hút, bồi dưỡng, sử dụng và trọng dụng tài năng khoa học trẻ. Bên cạnh đó, Bộ KH&CN đã phối hợp với Bộ Ngoại giao trình Chính phủ ban hành Nghị quyết số 87/2014/NĐ-CP quy định về thu hút cá nhân hoạt động KH&CN là người Việt Nam ở nước ngoài và chuyên gia nước ngoài tham gia hoạt động KH&CN tại Việt Nam. Bộ KH&CN đã xây dựng và ban hành các văn bản triển khai Luật thanh niên như: Chương trình phát triển thanh niên Bộ KH&CN giai đoạn 2013-2020; Kế hoạch thực hiện Chương trình phát triển thanh niên Bộ KH&CN giai đoạn 2013-2020; Kế hoạch thực hiện Chương trình phát triển thanh niên Bộ KH&CN trong năm 2016 và năm 2017…

Trong công tác tuyên truyền, phổ biến Luật Thanh niên, Bộ KH&CN đã tổ chức công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng các cơ chế, chính sách về thanh niên đến các đơn vị trong Bộ để triển khai đồng bộ và toàn diện, nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức về quan điểm, mục tiêu, những nhiệm vụ chủ yếu, góp phần nâng cao chất lượng của công tác thanh niên, bồi dưỡng, phát huy nhân tố và xây dựng nguồn nhân lực trẻ chất lượng cao đáp ứng yêu cầu thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước.

Đặc biệt, sau 10 năm triển khai thi hành Luật Thanh niên đã có những tác động tích cực đến tình hình thanh niên và công tác thanh niên tại Bộ KH&CN. Theo đó, trong học tập và hoạt động KH&CN, Bộ KH&CN đã lựa chọn, cử nhiều lượt công chức là thanh niên đi học tập, đào tạo, bồi dưỡng trong và ngoài nước theo các lĩnh vực chuyên môn, hội nhập quốc tế, chính trị, quản lý hành chính nhà nước, ngoại ngữ, tin học. Huy động và tạo mọi điều kiện tối đa cho công chức là thanh niên tham gia tích cực vào các hoạt động nghiên cứu KH&CN, tạo lập môi trường để thanh niên ngành KH&CN cập nhật thông tin khoa học kỹ thuật, trao đổi kinh nghiệm nâng cao trình độ, kiến thức về khoa học kĩ thuật, xây dựng nhiều cơ chế, chính sách để đổi mới quản lý, phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động KH&CN.

Toàn cảnh Hội nghị

Trong công tác bảo vệ Tổ quốc, Bộ KH&CN đẩy mạnh việc quán triệt Chỉ thị số 03/CT-TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện hiệu quả việc “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; Tuyên truyền, phổ biến các Nghị quyết, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; Tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật đối với thanh niên được tăng cường; Tăng cường công tác giáo dục, đạo đức, lối sống, lịch sử và truyền thống dân tộc, niềm tự hào và ý thức tự tôn dân tộc, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc và tiếp thu có tinh hoa văn hóa của nhân loại; Pháp huy vai trò xung kích của thanh niên trong giữ vững an ninh quốc gia, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Bên cạnh đó, công tác bảo vệ sức khỏe, hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao cũng được Bộ KH&CN chú trọng thực hiện với nhiều hoạt động thiết thực nhằm nâng cao sức khỏe, đời sống văn hóa, tinh thần cho cán bộ, công chức là thanh niên.

Để phát huy vai trò của lực lượng thanh niên trong tham gia quản lý nhà nước và xã hội, Bộ KH&CN đã có những chính sách quan trọng trong quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bổ nhiệm nhằm tạo mọi điều kiện thuận lợi cho thanh niên có cơ hội, điều kiện phát huy năng lực, tham gia tích cực vào quản lý nhà nước và xã hội.

Trong hoạt động hợp tác quốc tế và các hoạt động xã hội khác cũng được Bộ KH&CN quan tâm, triển khai. Bộ KH&CN đã tổ chức các chương trình giao lưu thanh niên của một số nước như Lào, Trung Quốc,..thường xuyên cử cán bộ, công chức là thanh niên đi công tác, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, trao đổi kinh nghiệm với nước ngoài.

Trong thời gian tới, việc sửa đổi, bổ sung Luật Thanh niên là cần thiết để tạo mọi điều kiện thuận lợi cho thanh niên phát huy vai trò xung kích trên mọi mặt trận, Bộ KH&CN cũng đề xuất một số kiến nghị tập trung vào một số vấn đề cụ thể như:

Sửa đổi, bổ sung và làm rõ quyền và nghĩa vụ đặc thù của thanh niên trong Luật thanh niên; tập trung làm rõ các nội dung về quyền phát triển của thanh niên, quyền và nghĩa vụ của thanh niên trong giáo dục, đào tạo, trong lĩnh vực kinh tế và trong chăm lo cuộc sống của thanh niên; Sửa đổi, bổ sung các nội dung hợp tác quốc tế về thanh niên và công tác thanh niên theo hướng xác định rõ các hoạt động đối ngoại của các cơ quan quản lý nhà nước về thanh niên; Sửa đổi, bổ sung các quy định về chăm sóc sức khỏe, sức khỏe sinh sản, …

Bổ sung quy định trách nhiệm của nhà trường và gia đình đối với thanh niên để làm  rõ vai trò của nhà trường và gia đình trong chăm lo, đào tạo, bồi dưỡng, thanh niên; Bổ sung quy định Nhà nước có trách nhiệm bảo đảm nguồn lực để triển khai thực hiện các chương trình, mục tiêu quốc gia nhằm phát triển thanh niên; Bổ sung hình thức tôn vinh, biểu dương, khen thưởng, gương điển hình trong thanh niên; Bổ sung quy định về việc thành lập Quỹ Hỗ trợ thanh niên nghiên cứu khoa học trong các cơ sở giáo dục, đào tạo; hỗ trợ sinh veien, giảng viên trẻ, cán bộ khoa học trẻ tham gia nghiên cứu khoa học thông qua các quỹ học bổ, quỹ nghiên cứu khoa học của các tổ chức, cá nhân ở trong và ngoài nước.

Tin, ảnh: Đăng Minh