Đánh giá cao vai trò của Khoa học và Công nghệ (KH&CN) trong sự phát triển nền kinh tế, những năm qua, nhà nước đã có nhiều chính sách, nhằm thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ, đặc biệt là việc phát triển các cơ sở ươm tạo doanh nghiệp KH&CN. Tuy nhiên, việc phát triển doanh nghiệp KH&CN vẫn chưa đạt được kết quả như mong muốn.
Dự án “Hỗ trợ xây dựng chính sách đổi mới và phát triển các cơ sở ươm tạo doanh nghiệp” (BIPP), đặc biệt với sự hình thành của quỹ Innofund sử dụng vốn không hoàn lại của Chính phủ Bỉ do Bộ KH&CN chủ trì được kỳ vọng sẽ đóng góp vào chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, hỗ trợ Việt Nam tiếp tục tăng trưởng kinh tế và sớm trở thành nước công nghiệp hóa nhờ lực lượng các doanh nghiệp KH&CN mạnh. Đồng thời góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa Vương quốc Bỉ và Việt Nam.
Xung quanh vấn đề này, phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Peter, chuyên gia cố vấn dự án BIPP.
Theo ông, tại sao việc thực hiện dự án hỗ trợ xây dựng chính sách đổi mới và phát triển các cơ sở ươm tạo doanh nghiệp lại quan trọng đối với Việt Nam nói chung và công đồng doanh nghiệp nói riêng?
Ông Peter: Tôi nghĩ rằng Việt Nam đã trải qua một chặng đường dài 15 năm qua và mọi thứ không đứng yên khi cả thế giới không ngừng tiến lên phía trước, và cách duy nhất giúp họ tiến lên phía trước và không ngừng phát triển là họ phải đổi mới sáng tạo không ngừng và đạt được các tiến bộ thông qua các sản phẩm cũng như thương mại hóa chúng.
Hiện nay ở Việt Nam có rất nhiều quỹ giúp các doanh nghiệp, đặc biệt là trong ngành công nghệ. Vậy vai trò của quỹ InnoFund trong việc thúc đẩy ươm tạo doanh nghiệp ở Việt Nam là gì?
Ông Peter: Quỹ của chúng tôi ra đời với mục đích là một dự án thử nghiệm, hiện nay Quỹ này đã hoạt động được 4 năm, nhưng vẫn cần được hoàn thiện để có thể tự duy trì trong tương lai và có khả năng duy trì hoạt động. Có nhiều quỹ đang hoạt động và nỗ lực để đạt được mục tiêu đó, như Quỹ InnoFund ở Châu Âu và Trung Quốc và Việt Nam đã cùng nhau hoạt động để duy trì. Do đó, dự án thử nghiệm của chúng tôi đề ra các chính sách nhằm hỗ trợ duy trì hoạt động của các quỹ như thế này.
Ông nghĩ gì về triển vọng của quỹ InnoFund?
Ông Peter: Triển vọng, tất nhiên là đầy hy vọng, chúng tôi đang chuẩn bị cho ý tưởng vào tháng tới, đó là lần đầu tiên kêu gọi các đề xuất trong khuôn khổ của hai hình thức dự án. Với hai dự án này, chúng tôi hy vọng sẽ nhận được rất nhiều bản đề xuất và từ đó chúng tôi có thể thiết lập một quỹ có thể tự duy trì và có một mô hình có thể hoạt động trong tương lai bởi vì sẽ có rất nhiều ý tưởng đổi mới sáng tạo thất bại. Do đó, bạn sẽ không không bao giờ đạt được 100% thành công nhưng bạn vẫn phải thử nghiệm và chúng tôi nghĩ rằng Việt Nam rất giỏi trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo.
Ông có thể chia sẻ kinh nghiệm có được trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo qua các cơ sở ươm tạo doanh nghiệp tại Úc?
Ông Peter: Vâng, thực tế có rất nhiều cơ sở như vậy, nơi cuối cùng tôi làm việc là tại một cơ sở của bạn tôi, bạn tôi là một chuyên gia in ấn trong vòng 80 năm qua trong lĩnh vực báo chí và truyền thông, in ấn đã có nhiều ảnh hưởng. Bạn có máy in la-ze cho máy tính nhưng để in báo thì cần máy in nén, do đó ông đã có một hệ thống công nghệ có thể in báo bằng máy in la-ze. Chúng ta đang nói về một máy in có thể in khoảng 200 mét/ một phút, do đó chúng tôi đã mua nó, chúng tôi đã đóng gói và đưa đến các nhà đầu tư mạo hiểm và chúng tôi đã khởi nghiệp, và lợi ích ở đây là nếu bạn đang tìm kiếm những cách phát triển “xanh” cho một dự án, ví dụ như máy in la-ze, bạn chỉ cần một tờ giấy có độ dày một nửa so với máy in nén và nó có thể tiết kiệm cả một gia tài. Nhưng đó chỉ là một ví dụ.
Ở Việt Nam, có rất nhiều ý tưởng mới nhưng bạn phải làm với tinh thần đổi mới sáng tạo. Trong vòng 100 năm qua, có thể chỉ có 20 ý tưởng là thực sự mới, do đó điều bạn tìm kiếm không phải là cái gì thực sự mới mà là cách cải tiến công nghệ để có thể sử dụng chúng theo nhiều cách khác nhau.
Vậy làm thế nào các ứng viên có thể biết về quỹ này?
Ông Peter: Tôi có một bài báo được đăng trên thời báo Kinh tế Việt Nam, một bản cứng trên tờ eEdition số ra lần thứ 8 và chúng tôi sẽ tổ chức hai buổi hội thảo ở miền Bắc và miền Nam cho những bên quan tâm và chúng tôi hy vọng nhận được hỗ trợ của báo chí và truyền thông. Tôi nghĩ rằng mọi người không nên đánh giá thấp tầm quan trọng của truyền thông trong lĩnh vực này. Ví dụ như Sáng kiến Đổi mới sáng tạo của Úc được Bộ khoa học Úc tài trợ và được tờ báo Australian đồng tài trợ và họ tổ chức các giải thưởng thường niên cho các dự án đổi mới sáng tạo với mức giải thưởng thường niên lên đến 65.000 đôla. Do đó, hợp tác với truyền thông để truyền bá thông điệp đến với những người có ý tưởng, nếu không những người đó có thể sẽ tìm đến những quỹ khác và bắt đầu khởi nghiệp.
Tuyết Hoàn