Sau 20 năm triển khai đổi mới hệ thống thông tin liên lạc (TTLL) quân sự với mục tiêu từng bước chuyển đổi công nghệ sao cho đáp ứng với yêu cầu nâng cao hiệu quả công tác chỉ huy điều hành và khả năng tác chiến của quân đội ta, ngành TTLL đã thực sự trưởng thành, phát triển vững chắc. Binh chủng TTLL đã chủ động tham mưu hiệu quả với Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, chỉ đạo và tổ chức xây dựng ngành tiến lên hiện đại, bảo đảm khai thác tốt và làm chủ trang bị khí tài thông tin tiên tiến, công nghệ cao.
Xuất phát từ thực trạng khí tài trang bị thông tin công nghệ cũ, chất lượng xuống cấp, mất đồng bộ, dẫn đến việc đáp ứng nhiệm vụ bảo đảm TTLL phục vụ lãnh đạo, chỉ huy các cấp gặp nhiều khó khăn. Nhu cầu đổi mới, hiện đại hóa hệ thống TTLL quân sự trở nên cấp bách, đòi hỏi sự quan tâm đầu tư, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và quân đội.
Chủ trương đổi mới, hiện đại hóa hệ thống TTLL quân sự của Bộ Quốc phòng đã được Binh chủng TTLL tổ chức quán triệt, triển khai một cách đồng bộ, trên 3 nội dung: Trình độ tổ chức TTLL tiên tiến; công nghệ, trang thiết bị hiện đại và khả năng làm chủ khai thác khí tài thành thạo. Trong 3 nội dung đó, công nghệ, trang thiết bị đóng vai trò quan trọng nhất, nó chi phối đến hiệu quả của công tác tổ chức TTLL và hỗ trợ cho quá trình khai thác sử dụng. Việc tham mưu với Bộ Quốc phòng lựa chọn công nghệ số hóa trang bị TTLL quân sự là một chủ trương đúng đắn ngay từ ban đầu của Binh chủng TTLL, tạo tiền đề cho việc tiếp cận với sự phát triển công nghệ viễn thông của thế giới, cho việc hội nhập viễn thông trong nước và ứng dụng các dịch vụ phục vụ mục đích quân sự. Ngay từ những ngày đầu, việc làm chủ công nghệ mạng chuyển mạch số tích hợp đa dịch vụ (ISDN) hệ thống của tổng đài TTLL quân sự đã tạo nên niềm tin của toàn quân với Binh chủng TTLL. Rồi tiếp đến quá trình xây dựng hệ thống truyền dẫn vi ba số, hệ thống truyền dẫn cáp quang phân cấp số đồng bộ (SDH), hệ thống truyền số liệu không đồng bộ (ATM), hệ thống truyền số liệu chuyển mạch nhãn đa giao thức (MPLS), hệ thống truyền hình giao ban trực tuyến, hệ thống trung kế vô tuyến điện (radio trunking), hệ thống TTLL vệ tinh (VINASAT), hệ thống thông tin vô tuyến điện tiên tiến… đã thực sự góp phần tạo nên hạ tầng TTLL vững chắc, cung cấp nhiều dịch vụ TTLL hiện đại như truyền thoại, truyền số liệu, truyền ảnh, truyền hình... cho hệ thống TTLL quân sự.
Để thực sự làm chủ trang bị khí tài TTLL công nghệ cao trong quá trình phát triển, đặc biệt với mục tiêu từng bước giảm phụ thuộc vào nhà sản xuất, Binh chủng TTLL đã nghiên cứu xây dựng một quy trình ứng dụng theo các bước: Trước hết là tìm hiểu công nghệ của nhà sản xuất, trao đổi, tư vấn nhằm tạo ứng dụng phù hợp điều kiện thực tế, tổ chức huấn luyện lắp đặt, khai thác, chuyển giao công nghệ, quy trình bảo quản, bảo dưỡng. Rồi đến tự lắp đặt, tổ chức sản xuất và đưa vào hoạt động. Trong quá trình tự lắp đặt, cân chỉnh các chỉ tiêu kỹ thuật của trang bị, tổ chức vận hành hệ thống chính là quá trình tích lũy kiến thức để tiến đến xây dựng quy trình thay thế bảng mạch của các thiết bị khi hư hỏng. Đặc biệt kỹ năng xử lý của cán bộ, kỹ thuật viên khi các bảng mạch bị lỗi phần mềm, xử lý các bảng mạch hay hư hỏng do bị tác động khách quan như nhiễm sét, chập điện, ẩm ướt... Rồi tiến đến làm chủ nghiên cứu sửa chữa các bảng mạch theo phương pháp nạp lại phần mềm hoặc thay thế khối cụm linh kiện.
Các khí tài TTLL tiên tiến do Binh chủng TTLL sản xuất. Ảnh: Hương Hồng Thu
Quá trình xây dựng ngành TTLL quân sự tiến lên hiện đại, đòi hỏi phải triển khai nhiều biện pháp đồng bộ, nhưng một trong những biện pháp quan trọng là bảo đảm khai thác tốt và làm chủ trang bị khí tài TTLL tiên tiến, công nghệ cao. Nhiệm vụ này yêu cầu phải tổ chức đồng thời trên nhiều mặt công tác, như đổi mới phương pháp đào tạo đội ngũ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật, tăng cường huấn luyện chuyên sâu về chuyên môn. Chủ trương xây dựng binh chủng học tập là một trong nhiều biện pháp hiệu quả được tổ chức thực hiện trong thời gian qua. Điển hình là sự trưởng thành, lớn mạnh của Trường Sĩ quan Thông tin mới được Chính phủ nâng cấp lên thành trường đại học. Việc phối hợp hoạt động giữa Binh chủng TTLL với Tập đoàn Viễn thông Quân đội trên các lĩnh vực tổ chức thông tin, nghiên cứu sản xuất trang bị... cũng tạo ra nhiều yếu tố thuận lợi cho sự phát triển thông tin quân sự tiến lên hiện đại.
Trên cơ sở những kết quả đã đạt được trong những năm qua, Binh chủng TTLL xác định tiếp tục thực hiện tốt chủ trương của Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng là xây dựng binh chủng tiến lên hiện đại, nhằm nâng cao hiệu quả công tác chỉ huy điều hành và khả năng tác chiến của quân đội ta, đáp ứng nhiệm vụ SSCĐ, bảo vệ vùng trời, vùng biển, biên giới, hải đảo của Tổ quốc.
Đại tá LÊ BÁ TẤN*
(*) Phó tư lệnh, Tham mưu trưởng Binh chủng Thông tin liên lạc.