Vừa qua, tại Hà Nội, Hội đồng nghiệm thu cấp Nhà nước đã tiến hành nghiệm thu đề tài “Nghiên cứu giải mã genome một số giống lúa địa phương tại Việt Nam” do TS. Khuất Hữu Trung – Viện Di truyền Nông nghiệp làm chủ nhiệm.
Đây là một trong những đề tài theo chương trình nhiệm vụ hợp tác quốc tế về Khoa học và Công nghệ (KH&CN) theo Nghị định thư nhằm giải mã genome một số giống lúa bản địa của Việt Nam có năng suất cao, chất lượng tốt, có khả năng chống chịu với các điều kiện bất lợi sinh học phục vụ công tác chọn tạo giống.
TS Khuất Hữu Trung cho biết: Với sự giúp đỡ của các nhà khoa học Anh lần đầu tiên tại Việt Nam đã giải mã thành công hệ gen đầy đủ của một loại thực vật rất quan trọng là cây lúa, ở ra hướng nghiên cứu mới về ứng dụng khai thác trình tự genome phục vụ công tác nghiên cứu và chọn tạo giống lúa.
Đây cũng là lần đầu tiên xây dựng được trình duyệt genome và bản đồ các SNPs (Single Nucleotide Polymorphisms) của các giống lúa bản địa của Việt Nam để công bố Quốc tế và trong nước giúp các Viện, Trường và các cơ sở nghiên cứu khai thác, nghiên cứu về ứng dụng bioinformatics trong bảo tồn nguồn gen quý, phân loại học, chọn tạo giống lúa có năng suất, chất lượng cao, có khả năng chống chịu các loại sâu bệnh và điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
Bên cạnh đó, đề tài đã tiếp cận với phương pháp giải mã genome tiên tiến, các thiết bị hiện đại nhất của thế giới để có thể chủ động tạo lập cơ sở dữ liệu trình tự genome lúa, lập bản đồ vật lý, xác định chính xác vị trí gen trên nhiễm sắc thể, khai thác các nguồn gen lúa bản địa của Việt Nam, phân loại các gen chức năng,…
Cơ sở dữ liệu của các giống lúa đã giải mã là nguồn vật liệu vô cùng quý giá để tầm soát các gen chức năng (kháng rầy nâu, đạo ôn, bạc lá,…), định vị chính xác các gen đích trên bản đồ, thiết kế các market chức năng là những market liên kết chặt chẽ với các gen đích giúp chọn lọc các thể mang gen đích một các chính xác phục vụ công tác lại tạo giống.
Trên cơ sở kết quả đã đạt được, nhóm thực hiện đề tài mong muốn tiếp tục được thực hiện tiếp pha II của đề tài: “Giải mã và khai thác đa dạng di truyền nguồn gen lúa bản địa của Việt Nam phục vụ các chương trình nghiên cứu và chọn tạo giống lúa” nhằm xây dựng được cơ sở dữ liệu genome với sự đa dạng tối đa bên cạnh cơ sở dữ liệu về hình thái và ngân hàng gen hạt các giống lúa bản địa của Việt Nam để phục vụ nghiên cứu, chọn tạo giống lúa; tạo số lượng trình tự genome đủ lớn đáp ứng điều kiện để các nhà chọn giống Việt Nam có thể chủ đồ lập bản đồ SNPs….
Đề tài đã được Hội đồng nghiệm thu đánh giá đạt loại khá
Tin, ảnh: Ánh Tuyết