Bình Dương không chỉ được biết đến là tỉnh công nghiệp mà còn là điểm sáng nông nghiệp công nghệ cao (CNC), với những khu canh tác quy mô, hiện đại bậc nhất cả nước. Tuy nông nghiệp chỉ chiếm 3% GDP của tỉnh, nhưng ngành nông nghiệp, nhất là nông nghiệp CNC được tỉnh hết sức quan tâm dành nguồn lực, thu hút đầu tư...

Chuyển dịch đúng hướng

Năm 1997, tỷ trọng ngành nông nghiệp trong cơ cấu kinh tế của tỉnh là 22,80%, đến năm 2001 giảm còn 16,70% và năm 2020 là 3,15%. Cơ cấu trồng trọt và chăn nuôi chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng các sản phẩm có năng suất và hiệu quả kinh tế cao, các sản phẩm có giá trị xuất khẩu. Các vùng chuyên canh cây trồng, vật nuôi phát triển ổn định và ngày càng định hình theo quy hoạch. Điều này phản ánh sự thành công trong chủ trương chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Triển khai thực hiện các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) nhằm thúc đẩy ứng dụng CNC trong nông nghiệp, Bình Dương đã có những chính sách rất cụ thể nhằm triển khai Quyết định số 575 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt quy hoạch tổng thể khu và vùng nông nghiệp ứng dụng CNC đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Từ năm 2017 đến nay, Bình Dương đã thực hiện cơ cấu lại ngành trồng trọt theo hướng phát triển các mô hình nông nghiệp đô thị, nông nghiệp ứng dụng CNC, xây dựng vùng chuyên canh cây cao su, cây ăn trái đặc sản, rau an toàn, gắn với chế biến và tiêu thụ theo chuỗi giá trị. Theo đó, tỉnh cũng đã có những chính sách ưu đãi nhằm thu hút, khuyến khích thành lập các doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng CNC, hình thành các vùng nông nghiệp ứng dụng CNC, khuyến khích phát triển nông nghiệp theo hướng nông nghiệp đô thị - nông nghiệp ứng dụng CNC... Qua đó, thu nhập và đời sống của người dân nông thôn ngày càng tăng lên, góp phần quan trọng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Đến nay, tổng diện tích ứng dụng CNC trong trồng trọt toàn tỉnh đạt khoảng trên 5.763 ha với các loại cây trồng có giá trị như rau, nấm, cây ăn trái, hoa lan, cây cảnh. Bình Dương hiện đã có 4 khu nông nghiệp ứng dụng CNC tại xã Tân Hiệp và Phước Sang (huyện Phú Giáo), phường Vĩnh Tân (TX.Tân Uyên), xã An Thái (huyện Phú Giáo) và khu Tiến Hùng (huyện Bắc Tân Uyên). Đến nay, Bình Dương đã từng bước tạo thương hiệu, định danh nông sản, xây dựng chuỗi giá trị. Kết quả, chỉ trong năm 2021, tỉnh có 28 sản phẩm OCOP trong đợt 1, trong đó 8 sản phẩm đạt 4 sao và 20 sản phẩm đạt 3 sao.

Điểm đáng ghi nhận trong thời gian qua là nông dân tỉnh đã mạnh dạn đầu tư, tích cực ứng dụng CNC trong sản xuất các loại cây trồng có giá trị như dưa lưới, cây có múi, chuối… Các hộ sản xuất nông nghiệp đã đầu tư thâm canh, thiết kế hệ thống tưới phun tự động, nhỏ giọt, trồng cây theo phương pháp thủy canh, áp dụng quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP đem lại năng suất, chất lượng sản phẩm cao nhất. Tính tới nay, toàn tỉnh có khoảng 80 cơ sở sản xuất được cấp chứng nhận sản xuất theo quy trình VietGAP trong lĩnh vực trồng trọt với tổng diện tích khoảng 500 ha. Qua đó, giá trị bình quân sản xuất nông nghiệp đạt gần 100 triệu đồng/ha/năm, một số mô hình trồng bưởi ứng dụng CNC có thu nhập bình quân trên 1 tỷ đồng/ha.

Cùng với trồng trọt, ngành chăn nuôi của tỉnh cũng đã duy trì phát triển ổn định, cơ cấu ngành chuyển đổi mạnh mẽ từ chăn nuôi quy mô nông hộ sang quy mô trang trại ứng dụng CNC. Quy mô giá trị sản xuất ngành chăn nuôi tăng dần từ 219 tỷ đồng năm 1997, lên 24.189 tỷ đồng năm 2021 (tăng 23.970 tỷ đồng so với năm 1997), chiếm tỷ trọng 56,2% giá trị sản xuất ngành nông nghiệp. Tổng đàn heo trên địa bàn tỉnh hiện có khoảng 912.000 con, trong đó chăn nuôi ứng dụng CNC chiếm trên 60%; tổng đàn gia cầm có khoảng 13,9 triệu con, chăn nuôi ứng dụng CNC chiếm trên 70%. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh đã có nhiều công ty, trang trại chăn nuôi tư nhân là điểm sáng trong việc áp dụng chăn nuôi CNC, như: Công ty Cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam, Công ty TNHH Emivest Feedmill Việt Nam, Hệ thống trại chăn nuôi Vĩnh Tân, Công ty Cổ phần 3F Việt…

Xây dựng nền nông nghiệp hiện đại

Đánh giá về thực trạng nông nghiệp CNC ở Bình Dương, PGS.TS Ngô Thị Phương Lan, Hiệu trưởng trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia TP.Hồ Chí Minh, cho biết dù tỷ trọng giảm nhưng nông nghiệp Bình Dương vẫn được chú trọng phát triển, tốc độ tăng trưởng ổn định, giai đoạn 1997-2020, bình quân tăng 2,93%/năm. Quy mô giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản theo giá hiện hành tăng dần, từ 1.424 tỷ đồng năm 1997 tăng lên 23.949 tỷ đồng năm 2021 (tăng gấp 16,81 lần năm 1997). Hiệu quả của mô hình nông nghiệp CNC đã có sự lan tỏa trên địa bàn tỉnh, góp phần tạo thêm việc làm cho lao động nông thôn, gắn kết chặt chẽ giữa công nghiệp chế biến với nông nghiệp, tạo nền tảng cho nông nghiệp hội nhập.

Bước sang giai đoạn mới, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch cơ cấu lại ngành nông nghiệp giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Mục tiêu chung của kế hoạch là phát triển nông nghiệp với nhiều thành phần kinh tế; xây dựng nền nông nghiệp ứng dụng CNC, ứng phó tốt với biến đổi khí hậu; tiếp tục đẩy mạnh sự chuyển đổi cơ cấu nội bộ ngành nông nghiệp theo hướng nông nghiệp đô thị, nông nghiệp ứng dụng CNC, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sinh thái. Tập trung phát triển các loại cây trồng, vật nuôi chủ lực theo hướng sản xuất hàng hóa lớn đạt năng suất chất lượng cao, an toàn, hiệu quả và có khả năng cạnh tranh, tăng giá trị và lợi nhuận trên một đơn vị diện tích đất nông nghiệp; gắn sản xuất với thị trường tiêu thụ, công nghiệp chế biến và quá trình đô thị hóa.

Thời gian tới, tỉnh tiếp tục tập trung thực hiện tái cơ cấu theo hướng phát triển nông nghiệp đô thị, nông nghiệp ứng dụng CNC, sản xuất quy mô lớn gắn với lợi thế và thị trường. Cùng với đó, tiếp tục tập huấn, tuyên truyền các chính sách phát triển nông nghiệp đô thị, nông nghiệp ứng dụng CNC; xây dựng thương hiệu nông sản, chuỗi liên kết, truy xuất nguồn gốc xuất xứ để đẩy mạnh tiêu thụ các mặt hàng có lợi thế. Đồng thời, tăng cường nghiên cứu ứng dụng các thành tựu của cách mạng công nghiệp 4.0, chuyển giao các mô hình sản xuất áp dụng các tiến bộ kỹ thuật mới, đẩy mạnh xúc tiến thương mại, dự báo thị trường và liên kết “4 nhà” để tiêu thụ nông sản cho nông dân. (còn tiếp)

Tại hội thảo khoa học “Công nghệ và đổi mới sáng tạo: Sức bật của nông nghiệp công nghệ cao” vừa tổ chức tại Trung tâm Hội nghị và Triển lãm tỉnh, PGS.TS Huỳnh Thành Đạt, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, đánh giá cao các thành quả hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của tỉnh, đặc biệt là những thành tựu to lớn trong lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng CNC. Bình Dương có 4 khu nông nghiệp CNC, nhiều nhất cả nước. Bộ trưởng tin tưởng Bình Dương sẽ đạt được nhiều thành tựu hơn nữa trong phát triển nông nghiệp CNC.