Sáng 30/12, tại Hà Nội, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam tổ chức giới thiệu cuốn Kỷ yếu với tiêu đề “Lộ trình nghiên cứu từ lý thuyết không định xứ đến lý thuyết hấp dẫn” của GS.TSKH. Trần Hữu Phát, nhân dịp ông tròn 80 tuổi vào ngày 05/01/2021.

GS.TSKH. Trần Hữu Phát, nguyên Viện trưởng, Chủ tịch Hội đồng Khoa học, công nghệ và đào tạo Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam. Để ghi nhận, đánh giá và tôn vinh những đóng góp của GS.TSKH. Trần Hữu Phát - một trong các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử đối với sự nghiệp khoa học và công nghệ nói chung và lĩnh vực năng lượng nguyên tử nói riêng, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam đã xuất bản Kỷ yếu các công trình nghiên cứu khoa học của GS.TSKH. Trần Hữu Phát.

Tham dự Lễ ra mắt Kỷ yếu có: PGS.TS. Vương Hữu Tấn, nguyên Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam; Viện sỹ, GS.TSKH. Đào Vọng Đức, nguyên Viện trưởng Viện Vật lý, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam; GS.TS. Trần Đức Thiệp, nguyên Giám đốc Trung tâm Vật lý hạt nhân, Viện Vật lý, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam; PGS.TS. Nguyễn Tuấn Khải, Cục trưởng Cục An toàn bức xạ và hạt nhân, Bộ Khoa học và Công nghệ; TS. Hoàng Anh Tuấn, nguyên Cục trưởng Cục Năng lượng nguyên tử, Bộ Khoa học và Công nghệ; các Phó Viện trưởng và nguyên Phó Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam qua các thời kỳ; các vị lãnh đạo các cơ quan, các Viện, các Trung tâm nghiên cứu trực thuộc Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam; các Giáo sư, Tiến sĩ, các cán bộ khoa học thuộc Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, Cục An toàn bức xạ và hạt nhân, Cục Năng lượng nguyên tử, Học viện Kỹ thuật quân sự, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Trường Đại học Điện lực và Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam cùng những người thân trong gia đình GS.TSKH. Trần Hữu Phát.

TS. Trần Chí Thành phát biểu tại buổi Lễ

Cuốn kỷ yếu “Lộ trình nghiên cứu từ lý thuyết không định xứ đến lý thuyết hấp dẫn” tổng hợp những công trình nghiên cứu nổi bật của GS.TSKH. Trần Hữu Phát trong suốt cuộc đời cống hiến cho khoa học. Các công trình này đều đã được đăng trên các tạp chí, ấn phẩm khoa học hang đầu trong nước và quốc tế. Trong 6 lĩnh vực nghiên cứu chuyên sâu về Vật lý lý thuyết, hầu như ở lĩnh vực nào Giáo sư Trần Hữu Phát đều có những công trình nổi bật. Đó là thành quả của quá trình lao động miệt mài với mong muốn cao nhất là được cống hiến trí tuệ của mình cho sự phát triển của khoa học. 

GS. Trần Hữu Phát là một tấm gương làm việc không mệt mỏi, gắn bó suốt cuộc đời của mình với nghiên cứu khoa học về Vật lý lý thuyết. Ngay từ khi còn là sinh viên Toán cơ, Đại học Tổng hợp Hà Nội, ông đã say sưa và đam mê nghiên cứu. Năm 1959 ông tốt nghiệp đại học, năm 1960 ông đã tham gia seminar Vật lý lý thuyết đầu tiên tại Việt Nam do GS.TS. Nguyễn Hoàng Phương khởi xướng và lãnh đạo. Năm 1971 ông được cừ đi nghiên cứu sinh tại Đại học Tổng hợp Ba Lan. Tại đây, ông nhận học vị Tiến sĩ năm 1973 và học vị Tiến sĩ khoa học năm 1976. Trở về nước, mặc dù trải qua nhiều cương vị, chức trách nhiệm vụ khác nhau nhưng giảng viên khoa Vật lý, Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội giữ các chức vụ: Viện trưởng Viện năng lượng nguyên tử quân đội, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhưng niềm đam mê nghiên cứu khoa học của Giáo sư Trần Hữu Phát chưa bao giờ vơi cạn. Dù bận rộn với công tác quản lý nhưng ông vẫn miệt mài nghiên cứu và đạt được nhiều thành công. Hiện nay, mặc dù tuổi đã cao nhưng GS.TSKH. Trần Hữu Phát vẫn giữ vai trò là Chủ tịch Hội đồng KH&CN và Đào tạo của Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam. Và đào tạo các nhà khoa học trẻ cũng là lĩnh vực ông luôn luôn chú trọng. Giáo sư đã đào tạo được 11 nghiên cứu sinh và là thầy hướng dẫn của nhiều thạc sĩ và sinh viên đại học. Trong 11 nghiên cứu sinh, hiện có 4 người là Phó Giáo sư. Có lẽ điều tiếc nuối nhất trong cuộc đời của Giáo sư Trần Hữu Phát là quỹ thời gian không còn nhiều nhưng ông hầu như không ngừng làm việc, không ngừng cống hiến.

Đại diện lãnh đạo các đơn vị tặng hoa chúc mừng GS.TSKH. Trần Hữu Phát

Là tổ chức sự nghiệp khoa học và công nghệ (KH&CN) hạng đặc biệt, trực thuộc Bộ KH&CN, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam có chức năng nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu  ứng dụng và triển khai các hoạt động ứng dụng các  kết quả nghiên cứu trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử, hỗ trợ kỹ thuật cùng công tác quản lý nhà nước về năng lượng nguyên tử, an toàn bức xạ và hạt nhân, tổ chức đào tạo và dịch vụ trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử theo quy định của pháp luật. Hơn 40 năm qua, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam đã có một hành trình vượt qua muôn vàn gian khó nhưng cũng rất đáng tự hào. Trong hành trình đó có sự đóng góp công sức và trí tuệ của nhiều nhà khoa học hang đầu cả nước về lĩnh vực năng lượng nguyên tử. Họ đã làm việc và cống hiến quên mình để viết nên bề dày truyền thống của Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam.

Hàng chục năm qua, những kết quả nghiên cứu vủa Viện đã được ứng dụng vào mọi mặt của đời sống đóng góp vào sự phát triển chung của đất nước. Trong hành trình đó của Viện có sự đóng góp tâm và tài của nhiều nhà khoa học. Giáo sư Trần Hữu Phát một trong những chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học về vật lý nguyên tử. Ông đã tham gia đặt nền móng cho sự phát triển của Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam nói riêng và ngành năng lượng nguyên tử của đất nước nói chung.

Bằng sự làm việc nhiệt tâm, cống hiến vô tư của các nhà khoa học như GS.TSKH. Trần Hữu Phát đã cùng tạo nên một Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam có bề dày truyền thống và phát triển vững vàng như hôm nay.

Toàn cảnh Lễ ra mắt

Tại lễ ra mắt, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam cho biết, Giáo sư Trần Hữu Phát là một nhà nghiên cứu khoa học xuất sắc trong lĩnh vực điện hạt nhân và đã có rất nhiều công bố quốc tế. Giáo sư luôn tâm huyết, đưa kiến thức và kinh nghiệm của mình để thúc đẩy nghiên cứu và ứng dụng trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử của Việt Nam. Thay mặt lãnh đạo Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, cán bộ viên chức và người lao động của Viện, TS. Trần Chí Thành gửi lời chúc sức khỏe đến Giáo sư và mong Giáo sư tiếp tục có những đóng góp sự phát triển khoa học và đào tạo cán bộ của Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam

Bài, ảnh: Lê Hà