Tăng cường năng lực thông qua đổi mới sáng tạo

Mới đây, tại Hà Nội đã diễn ra Lễ Khởi động Dự án “Đổi mới sáng tạo hướng tới người thu nhập thấp” (VIIP) do Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì Dự án. Dự án do Ngân hàng Thế giới hỗ trợ Chính phủ Việt Nam với tổng vốn đầu tư 55 triệu đô la, được thực hiện trong thời gian 5 năm (2013-2018) với mục tiêu hỗ trợ các Viện nghiên cứu, doanh nghiệp trong việc hoàn thiện, tiếp nhận, nâng cấp, phát triển, mở rộng quy mô và thương mại hóa công nghệ đổi mới nhằm tạo ra sản phẩm, dịch vụ phục vụ người thu nhập thấp, góp phần cải thiện đời sống của người thu nhập thấp trong những lĩnh vực như: Y dược cổ truyền, Công nghệ thông tin & truyền thông và Nông nghiệp, thủy sản. Mục tiêu chủ yếu của dự án là hỗ trợ các Viện nghiên cứu, doanh nghiệp trong việc hoàn thiện, tiếp nhận, nâng cấp, phát triển, mở rộng quy mô và thương mại hóa công nghệ đổi mới nhằm tạo ra sản phẩm, dịch vụ phục vụ người thu nhập thấp, góp phần cải thiện đời sống của người thu nhập thấp. 

Mục tiêu này sẽ đạt được bằng cách tăng cường năng lực của Việt Nam trong việc thực hiện đổi mới sáng tạo, bao gồm tăng cường khả năng đổi mới và nâng cấp công nghệ để từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp, các Viện nghiên cứu, tổ chức, cá nhân có ý tưởng sáng tạo. 

Dự án không chỉ là mô hình hỗ trợ nhà khoa học, cá nhân sáng tạo, các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) hoàn thiện, nâng cấp các giải pháp đổi mới công nghệ; hỗ trợ khuyến khích doanh nghiệp Việt Nam mạnh dạn ứng dụng, nâng cấp, mở rộng quy mô thương mại hóa công nghệ nhằm tạo ra ngày càng nhiều sản phẩm và dịch vụ phục vụ nhu cầu cơ bản của nhóm người thu nhập thấp mà còn là một mô hình thí điểm của Ngân hàng Thế giới hỗ trợ Chính Phủ Việt Nam xây dựng chiến lược dài hạn cho việc phát triển KH&CN  và nâng cao năng lực của các cơ quan tổ chức quản lý và nghiên cứu KH&CN tại Việt Nam. 

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tu Bùi Quang Vinh cho biết, doanh nghiệp Việt Nam đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, ngày càng thể hiện vai trò quan trọng trong tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động và trở thành động lực phát triển của nền kinh tế. Một trong những thách thức lớn đặt ra cho quá trình phát triển của doanh nghiệp nói riêng và của đất nước nói chung là trình độ công nghệ và năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp còn rất thấp. Những năm gần đây cũng đã chứng minh rằng những doanh nghiệp có công nghệ tốt, sức cạnh tranh cao vẫn duy trì được khả năng tăng trưởng, các doanh nghiệp vẫn gặp nhiều khó khăn, thậm chí ngừng sản xuất và phá sản. Do vậy, Nhà nước đã đưa ra nhiều chính sách, giải pháp nhằm thúc đẩy các doanh nghiệp đổi mới, ứng dụng công nghệ nhưng chưa thực sự đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp và xã hội. Việc đưa Dự án vào triển khai thực hiện tại thời điểm này mang nhiều ý nghĩa và giúp giải quyết các tồn tại hiện nay.

Đại diện WB tại Việt Nam, bà Keiko Sato, Quản lý danh mục đầu tư chia sẻ, Dự án VIIP là cột mốc vô cùng quan trọng với cam kết của WB với Việt Nam khi Việt Nam đã chuyển từ nước có thu nhập thấp sang thu nhập trung bình. Với mong muốn và nỗ lực thực hiện thành công Dự án, WB và Chính phủ Việt Nam hợp tác chặt chẽ cùng với các cơ quan đối tác của Dự án nhằm đạt được các mục tiêu Dự án đề ra, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và thực hiện thành công các mục tiêu xóa đói giảm nghèo của Việt Nam.

Hỗ trợ phát triển thiết bị, ứng dụng CNTT cho người nghèo

Tháng 9/2013, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Ngân hàng Thế giới đã ký kết Hiệp định tín dụng với khoản vay ưu đãi trị giá 55 triệu đô la Mỹ dành cho Dự án nhằm tăng cường năng lực cho Chính phủ Việt Nam trong việc xây dựng và triển khai chương trình đổi mới sáng tạo, tăng cường sự tham gia của các viện nghiên cứu, trường đại học, cá nhân, doanh nghiệp Việt Nam thực hiện các giải pháp đổi mới công nghệ hướng tới nhóm người nghèo, người thu nhập thấp.

Khoản tín dụng này sẽ dành cho Dự án sáng tạo và đổi mới hướng tới người thu nhập thấp nhằm giúp phát triển và cung cấp những sản phẩm chất lượng cao và giải pháp công nghệ giá rẻ vì lợi ích của những người nghèo nhất và cải thiện chất lượng cuộc sống của người nghèo thông qua hỗ trợ sáng tạo cho người có thu nhập thấp.

Dự án nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống của người nghèo thông qua hỗ trợ sáng tạo cho người có thu nhập thấp

Dự án tập trung vào 3 lĩnh vực ưu tiên có tác động quan trọng đối với cộng đồng gồm: Phát triển dược liệu và y học cổ truyền; ứng dụng CNTT-TT; nông nghiệp, thủy sản. Riêng trong lĩnh vực CNTT-TT, những dự án sẽ ưu tiên hỗ trợ gồm: tăng cường sự sẵn có, tính liên tục và năng lực tiếp cận thông tin và sản xuất nội dung thông tin nhằm phục vụ lợi ích và nhu cầu của nhóm dân cư thu nhập thấp (chẳng hạn thương mại điện tử, truyền thông số,...); thiết kế, sản xuất những sản phẩm, thiết bị, đồ dùng công nghệ truyền tin thích ứng, phổ cập và gần gũi đem lại lợi ích cho nhóm dân cư thu nhập thấp (ví dụ như máy tính giá rẻ,..). Những dự án sử dụng công nghệ có sẵn, có khả năng triển khai mở rộng với chi phí phù hợp với người thu nhập thấp, sẵn sàng thương mại hóa tại Việt Nam trong 2 - 3 năm... có thể được cấp phát tới 700.000 USD.

Theo bà Victoria Kwakwa, Giám đốc WB tại Việt Nam: Dự án này hỗ trợ mục tiêu kép trong tăng cường năng suất thông qua sử dụng hiệu quả công nghệ và tiếp tục giảm nghèo. WB hy vọng, những công nghệ sáng tạo này sẽ thay đổi, cải thiện cuộc sống của những người có thu nhập thấp ở Việt Nam.

Dự án được triển khai sẽ giúp cho các kết quả nghiên cứu khoa học và công nghệ được tiếp nhận, chuyển giao, ứng dụng và thương mại hóa, tạo ra ngày càng nhiều sản phẩm, dịch vụ và của cải phục vụ cho xã hội. Dự án sẽ góp phần nâng cao năng lực cho cơ quan, tổ chức, các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp, cá nhân, nhóm cá nhân trong việc đẩy mạnh ứng dụng và thương mại hóa công nghệ trên phạm vi cả nước. 

Bài, ảnh: Diệu Huyền