Đây là thông tin được đưa ra tại buổi họp báo “Công bố công nghệ thu phí tự động không dừng và kiểm soát tải trọng xe trên Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh khu vực qua Tây Nguyên” do Bộ Giao thông vận tải tổ chức diễn ra sáng 10/3 tại Hà Nội.

Công nghệ ETC được thí điểm áp dụng tại 3 trạm thu phí gồm trạm Hoàng Mai, trạm Km604+700 Quốc lộ (QL) 1 và trạm Km1813+650 đường Hồ Chí Minh. Đây là công nghệ nhận dạng sóng vô tuyến điện từ RFID tiêu chuẩn ISO/IEC 18000-6C sẽ được áp dụng cho hệ thống thu phí điện tử không dừng, đây là xu hướng phát triển chung của giao thông vận tải thế giới. Công nghệ thu phí này do Mỹ phát triển, có rất nhiều ưu điểm so với các công nghệ khác như: chi phí đầu tư thấp, tốc độ nhận diện phương tiện nhanh, kết quả thu phí chính xác lên tới 99,99%, dễ được chủ phương tiện chấp thuận do thao tác đơn giản, phát triển khách hàng nhanh do thẻ RFID được cấp miễn phí…, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế của nước ta. Đây là biện pháp hiệu quả để giải quyết bài toán hiện đại hóa hệ thống giao thông đường bộ ở Việt Nam.

Bên cạnh hệ thống thu phí không dừng sử dụng công nghệ RFID, Bộ Giao thông vận tải cũng yêu cầu nghiên cứu để áp dụng công nghệ cân động thay thế cho hệ thống cân tĩnh đang sử dụng trong việc kiểm soát tải trọng xe. Việc sử dụng hệ thống cân tĩnh cần một lực lượng cán bộ không nhỏ duy trì thường xuyên bất kể ngày đêm gây lãng phí tiền của và hiệu quả chưa cao trong quá trình kiểm soát tải trọng xe. 

Khi công nghệ thu phí điện tử và kiểm soát tải trọng xe được áp dụng cho các tuyến đường bộ, hệ thống sẽ phát huy được các lợi ích về kinh tế - xã hội như: tiết kiệm được khoản chi phí cho các công tác in vé, tiết kiệm nhiên liệu cho các phương tiện, tiết kiệm thời gian lưu thông của các phương tiện do không phải dừng lại để trả tiền, giảm chi phí sửa chữa cầu đường, tiết kiệm chi phí cho các trạm cân lưu động và nhân lực cho các trạm thu phí thủ công. Bên cạnh đó là giảm thiểu khí thải độc hại, tăng tuổi thọ động cơ phương tiện, giúp cho các cơ quan chức năng quản lý hiệu quả các phương tiện.

Nhằm triển khai hệ thống thu phí tự động không dừng và kiểm soát tải trọng xe đồng bộ trên toàn quốc, trước mắt Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo thực hiện 03 trạm thí điểm, từ đó hoàn thành giai đoạn 1 của Dự án với số lượng 35 trạm áp dụng cho Quốc lộ 1 đoạn từ Thanh Hóa đến Cần Thơ và đường Hồ Chí Minh đoạn qua khu vực Tây Nguyên, các giai đoạn tiếp theo sẽ lần lượt áp dụng cho tất cả các tuyến có mật độ giao thông cao, tiến tới áp dụng cho các tuyến đường bộ trên toàn quốc, bao gồm cả cao tốc.

Để sử dụng dịch vụ thu phí tự động này, chủ phương tiện sẽ được dán thẻ định danh E-tag (cấp miễn phí) lên kính trước của xe và kèm theo một tài khoản thu phí để giao dịch, tài khoản này có thể dễ dàng nạp tiền bằng nhiều kênh khác nhau như: nạp trực tiếp, qua mạng internet, qua ngân hàng, qua thẻ cào, gửi tin nhắn bằng điện thoại… Khi xe đã được dán thẻ E-tag chạy vào làn thu phí, hệ thống nhận diện xe bằng công nghệ laser sẽ kích hoạt camera chụp biển số, hệ thống Antena sẽ phát tín hiệu để đọc thẻ E-tag. Hình ảnh và thông tin được chuyển về trung tâm dữ liệu để xử lý và kiểm tra số dư tài khoản thu phí của xe. Nếu tài khoản thu phí của xe đủ điều kiện để qua trạm, barrier sẽ được mở tự động để xe đi qua, đồng thời một tin nhắn SMS sẽ được gửi về số điện thoại đã đăng ký của chủ phương tiện thông báo xe vừa qua trạm. Trường hợp tài khoản thu phí của xe không đủ tiền hoặc xe không dán thẻ E-Tag, hệ thống sẽ tự động chuyển sang chế độ thu một dừng (MTC). Ngay sau đó, xe đi qua hệ thống cân tự động, thông tin về tải trọng của phương tiện quá tải sẽ được hiển thị ngay trên bảng điện tử VMS đặt bên lề đường. 

Hiện nay, Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV) cùng với Công ty cổ phần Tasco đã xây dựng xong hệ thống phần mềm cho toàn bộ nghiệp vụ thanh toán, hệ thống đã được kiểm tra và sẵn sàng cho việc triển khai thực tế. Là đơn vị được giao làm đầu mối triển khai dự án thu phí tự động không dừng kết hợp cân tải trọng xe thử nghiệm tại 03 trạm thí điểm, ngay từ tháng 10/2014, Công ty cổ phần Tasco đã tập trung mọi nguồn lực để thực hiện và hiện đã xây dựng thành công hệ thống thu phí tự động không dừng tại trạm thu phí Quảng Bình, chuẩn bị sẵn sàng cho việc vận hành thử nghiệm trong tháng 3/2015 và tiến tới áp dụng chính thức cho giai đoạn 1 trên Quốc lộ 1 và Quốc lộ 14 trong năm 2015, 2016, từ đó áp dụng cho các tuyến đường bộ, bao gồm cả cao tốc trên cả nước. 

Bảo Chi