Phóng viên (PV): Viện NCCC về Toán đã tiến hành khảo sát về tình hình toán học Việt Nam hiện nay, kết quả đó ra sao, thưa giáo sư?

GS Ngô Bảo Châu: Hội Toán học Việt Nam đã làm các báo cáo rất chi tiết về Việt Nam hiện có bao nhiêu giảng viên về toán học, bao nhiêu người có bằng tiến sĩ, kết quả nghiên cứu khoa học như thế nào, thống kê từ trước đến nay có bao nhiêu bài toán khoa học. Các thống kê đã giúp đánh giá trình độ nghiên cứu khoa học của toán học Việt Nam. Khảo sát đó cho thấy nhu cầu bức thiết về vấn đề nâng cao trình độ nghiên cứu khoa học của các giảng viên trong các trường đại học của Việt Nam.

PV: Viện NCCC về Toán còn gặp những khó khăn gì về cơ chế hay nguồn nhân lực khi đã chính thức đi vào hoạt động không?

GS Ngô Bảo Châu: Với sự ủng hộ nhiệt tình của Chính phủ, đặc biệt là Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân, Bộ GD – ĐT, những khó khăn cơ bản về mặt cơ chế đã được giải quyết. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành, Viện còn gặp nhiều khó khăn khác. Trách nhiệm bây giờ thuộc về ban lãnh đạo của Viện và cá nhân tôi trong việc thúc đẩy các tiền tố tích cực gặp nhau, tạo ra một sức sống mới cho toán học Việt Nam.

Tuy có sự ủng hộ tích cực của Chính phủ, cộng đồng khoa học Việt Nam và quốc tế nhưng để tạo ra được những điều tốt, tích cực thực sự cho khoa học là điều không dễ. Để cuốn hút các nhà khoa học Việt Nam đang công tác ở nước ngoài hay trong nước tham gia chương trình như nghỉ dạy trong vòng ba tháng, theo một chương trình khoa học của Viện, là điều có thể làm được nhưng đòi hỏi sự bố trí, tổ chức, làm việc tích cực của lãnh đạo Viện và các nhà khoa học.

PV: Những hoạt động nào sẽ diễn ra trong thời gian tới, thưa giáo sư?

GS Ngô Bảo Châu: Viện NCCC về Toán hiện nhận được sự hỗ trợ của hội đồng khoa học Viện, gồm 15 nhà toán học, chúng tôi sẽ cùng nhau tổ chức những hoạt động khoa học thực sự có ý nghĩa. Sau buổi lễ ra mắt, Viện sẽ có một nhóm làm việc về toán tối ưu do GS Tăng Quốc Khánh chủ trì trong vòng hai tháng. Đó là một toán ứng dụng rất có ý nghĩa trong cuộc sống.

Từ tháng 6 đến tháng 8, chương trình về ứng dụng toán học do GS Hồ Tùng Bảo (làm việc ở Nhật Bản), GS Nguyễn Xuân Long (làm việc ở Mỹ) sẽ diễn ra. Cuối năm sẽ là những chương trình về toán cơ bản lý thuyết số… do các GS trường ĐH Khoa học Tự nhiên chủ trì.

PV: Sự hợp tác giữa Viện NCCC về Toán và quốc tế sẽ dựa trên nguyên tắc nào?

GS Ngô Bảo Châu: Các nhà khoa học chủ động gửi người tham gia chương trình sẽ bố trí thời gian và giải phóng công việc để có thể đến Viện làm việc.

Viện đảm bảo điều kiện cơ sở vật chất, đưa ra khung chung. Công việc cụ thể sẽ có quá trình đàm phán và được xây dựng riêng, chọn lọc.

PV: Để Viện hoạt động hiệu quả, không thể thiếu nguồn tài chính ổn định. Hiện nay, Viện nhận được sự ủng hộ như thế nào?

GS Ngô Bảo Châu: Bên cạnh sự ủng hộ mạnh mẽ của Chính phủ, hiện đã có một vài doanh nghiệp ủng hộ những việc tương đối cụ thể. Ủng hộ lớn nhất là của ông Đào Hồng Tuyển (Chủ tịch tập đoàn Tuần Châu) đã tặng biệt thự ở Hạ Long cho Viện nghiên cứu cao cấp về Toán, để các nhà khoa học trong thời gian làm việc có thể đến nghỉ và hội thảo ở đó.

Cũng có khá nhiều người ủng hộ, nhiều doanh nghiệp ủng hộ giấu tên. Ngoài ra, sau này có một số chương trình làm việc ứng dụng về tài chính hay về sử dụng thông tin, sẽ có một số hợp đồng nghiên cứu khoa học sẽ được thực hiện.

PV: Kế hoạch thu hút tri thức trẻ về làm việc trong Viện sẽ như thế nào?

GS Ngô Bảo Châu: Viện đã có kế hoạch và sẽ liên lạc với các nhà toán học trẻ nhưng sẽ thực hiện dần dần. Các bạn trẻ sẽ về khi có một kế hoạch làm việc cụ thể.

PV: Xin cảm ơn giáo sư!