Đây là hội thảo lớn nhất về lĩnh vực này tại Việt Nam, quy tụ nhiều nhà khoa học hàng đầu thế giới. Theo GS Yaghi, hội thảo này không chỉ tạo cơ hội để các nhà khoa học, sinh viên Việt Nam tiếp xúc với các nhà khoa học hàng đầu thế giới mà còn là dịp để thông báo với cộng đồng khoa học thế giới về sự ra đời của Trung tâm MANAR Việt Nam – một mô hình hợp tác nghiên cứu mới giữa ĐHQG TP.HCM và UCLA.

GS Omar Yaghi – nhà khoa học được thế giới công nhận
GS. Omar Yaghi sinh tại Amman, Jordan năm 1965, nhận bằng tiến sỹ năm 1990 tại Đại học Illinois-Urbana, hiện là Giám đốc Mentoring toàn cầu hay còn gọi là Trung tâm MANAR-USA thuộc UCLA.
Đối với nền khoa học thế giới, GS Omar Yaghi nổi tiếng với việc lập nên các chương trình nghiên cứu vật liệu cấu trúc khung có tiềm năng ứng dụng phong phú trong các lĩnh vực chuyển hóa năng lượng mặt trời thành điện năng, lưu trữ và tách các khí, xúc tác.
Đặc biệt, GS Omar Yaghi đã phát minh và tổng hợp các vật liệu MOF và ZIF, qua đó mở ra các hướng nghiên cứu mới trong khoa học và công nghệ vật liệu. Chỉ trong vòng 10 năm gần đây, nhóm GS Omar Yaghi đã công bố 134 bài báo trong các tạp chí khoa học. Hướng nghiên cứu của GS Omar Yaghi được xếp trong số 10 phát minh công nghệ xanh (Green Technology) của thế giới năm 2008. Theo xếp hạng của Thomson Reuters dựa trên chỉ số trích dẫn, GS Omar Yaghi là nhà hóa học đứng thứ hai trong 100 nhà hóa học hàng đầu thế giới của thập kỷ 2001-2010.
Không chỉ là một nhà khoa học lớn, GS Omar Yaghi còn là người đề xướng và thành lập các trung tâm nghiên cứu, đem lại cơ hội học tập và nghiên cứu cho thế hệ trẻ nhiều nước trên thế giới trong đó có Việt Nam. Hiện GS Omar Yaghi đang hợp tác rất hiệu quả với các trung tâm nghiên cứu tại Bắc Mỹ, Hà Lan, Đức, Pháp, Nhật Bản, Hàn Quốc, Quatar. Các trung tâm này cùng tạo nên một hệ thống MANAR toàn cầu. Trung tâm MANAR Việt Nam ra đời sẽ là thành viên trong hệ thống MANAR toàn cầu và có cơ hội hợp tác với các trung tâm trong hệ thống này.

Khả năng ứng dụng của vật liệu MOF
Vật liệu MOF (Metal Organic Frameworks) là vật liệu có độ xốp cao được tạo thành khi các ligand carboxylat hữu cơ gắn kết với các cluster kim loại tạo ra cấu trúc khung không gian ba chiều với những lỗ xốp có kích thước ổn định. Một trong những đặc điểm nổi bật của loại vật liệu này là bề mặt riêng cực lớn, tới hàng ngàn mét vuông cho 1g. Nói khác đi chỉ 1g vật liệu MOF đã có diện tích bề mặt tương đương cả một sân bóng đá. Các vật liệu MOF có độ xốp rất cao và do đó có khả năng lưu giữ các khí mà người ta không muốn xả thẳng ra môi trường như carbonic, hoặc lưu giữ các loại khí làm nhiên liệu cho xe ôtô. Từ đó người ta nghĩ ngay tới việc dùng các bình chứa có vật liệu MOF bên trong để tăng đáng kể tới hàng chục lần khả năng lưu trữ các loại khí này so với các loại bình không có vật liệu MOF. Chính bởi lý do đó MOF được xem như những vật liệu của tương lai có khả năng tạo nên những thay đổi mang tính cách mạng đối với những lĩnh vực quan trọng như năng lượng, bảo vệ môi trường, y tế.
Gần đây GS Omar Yaghi lại đi tiên phong trong nghiên cứu một loại vật liệu hoàn toàn mới – ECO (Evolving Components). Đây là một loại vật liệu tương lai có tiềm năng rất lớn trong ứng dụng vào bảo vệ môi trường, chuyển hóa năng lượng mặt trời thành điện năng, tách khí cacbonic ra khỏi hỗn hợp khí, …. Hướng nghiên cứu này GS Omar Yaghi muốn dành riêng cho các nhà khoa học và sinh viên Việt Nam trên con đường chinh phục đỉnh cao khoa học thế giới.

Cơ hội cho các nhà khoa học Việt Nam
Với sự giúp đỡ nhiệt tình của GS Omar Yaghi, từ năm 2008 các nhóm nghiên cứu vật liệu MOF đầu tiên của Việt Nam đã hình thành tại Trường Đại học Bách khoa và Đại học Khoa học Tự nhiên thuộc ĐHQG TP.HCM. Những đề tài nghiên cứu đã được triển khai thành công mà kết quả là các bài báo quốc tế, báo cáo tại hội thảo khoa học, những thạc sỹ, cử nhân, kỹ sư đầu tiên tốt nghiệp về lĩnh vực MOF.
Sau những thành quả ban đầu, ngày 16/3/2011, các nhà khoa học hàng đầu về vật liệu mới của ĐHQG TP.HCM và Đại học UCLA đã thống nhất quyết định thành lập Trung tâm MANAR Việt Nam với mục tiêu trở thành trung tâm nghiên cứu xuất sắc được cộng đồng khoa học quốc tế thừa nhận. Hợp tác với nhóm GS Omar Yaghi và các nhà khoa học hàng đầu thế giới, Trung tâm sẽ thực hiện các nghiên cứu đỉnh cao, nhanh chóng tiếp cận và nắm vững các công nghệ mũi nhọn của thế giới có khả năng giải quyết những vấn đề nóng bỏng toàn cầu như bảo vệ môi trường, tạo ra các nguồn năng lượng sạch. Đồng thời đào tạo những nhà khoa học có khả năng sáng tạo trong nghiên cứu cơ bản và ứng dụng, có thể làm việc trong môi trường cạnh tranh trong và ngoài nước. Trung tâm sẽ hợp tác với các tập đoàn công nghiệp để thực hiện các nghiên cứu theo đặt hàng và chuyển giao công nghệ.
Chúng ta đang đứng trước cơ hội rất lớn để có thể tiếp cận nền khoa học đỉnh cao của thế giới và vươn tới những bí quyết (know-how) của nền công nghệ xanh nhờ hợp tác với UCLA và nhóm GS Omar Yaghi. Tuy nhiên cơ hội ấy cũng đi kèm với các thách thức vô cùng khắc nghiệt mà nếu vượt qua, chúng ta có thể nhanh chóng hòa nhập vào nền khoa học tiên tiến của thế giới, đồng thời góp phần giải quyết một số vấn đề nan giải của Việt Nam và thế giới. 

Ban Khoa học và Công nghệ

(Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh)