Nhân kỷ niệm 79 năm Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2024), trong bối cảnh đất nước đang trên đà chuyển đổi số mạnh mẽ, bài phát biểu của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm về tầm nhìn chiến lược về chuyển đổi số càng có ý nghĩa sâu sắc.
Bài phát biểu đã khẳng định vai trò quyết định của chuyển đổi số trong phát triển lực lượng sản xuất, hoàn thiện quan hệ sản xuất và đưa đất nước ta bước vào một kỷ nguyên mới.
Tầm nhìn chiến lược về chuyển đổi số trong phát triển đất nước
Trong bài viết, Tổng Bí thư đã chỉ ra rằng, nhận thức về tầm quan trọng của phát triển lực lượng sản xuất và cải tạo quan hệ sản xuất luôn là một trong những tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt của Đảng ngay từ những ngày đầu thành lập. Xuyên suốt quá trình lịch sử, Đảng đã không ngừng đổi mới và sáng tạo để đưa đất nước vượt qua những thách thức, nắm bắt cơ hội và phát triển. Việc đặt vấn đề chuyển đổi số lên hàng đầu trong bối cảnh hiện nay thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng, nhằm đưa đất nước hòa nhập sâu rộng vào nền kinh tế số của thế giới.
Cách mạng tháng Tám năm 1945 đánh dấu sự khởi đầu cho một giai đoạn mới trong việc xây dựng chủ nghĩa xã hội tại Việt Nam. Đảng đã thực hiện chính sách “người cày có ruộng” nhằm trao ruộng đất cho nông dân và cải tạo quan hệ sản xuất để xây dựng phương thức sản xuất xã hội chủ nghĩa. Trong giai đoạn 1954-1975, miền Bắc tập trung vào xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật chủ nghĩa xã hội và củng cố quan hệ sản xuất mới, đạt nhiều thành tựu quan trọng.
Sau năm 1975, khi đất nước hoàn toàn thống nhất, Đại hội IV của Đảng đã đề ra đường lối đổi mới toàn diện, tập trung vào đổi mới kinh tế và chuyển sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Đặc biệt, Nghị quyết số 10-NQ/TW ngày 5/4/1988 về đổi mới quan hệ sản xuất trong nông nghiệp đã giúp Việt Nam vượt qua khủng hoảng, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp và tạo động lực cho quá trình đổi mới và hội nhập quốc tế.
Chuyển đổi số đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế số
Bước vào thế kỷ 21, Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu đáng kể trong phát triển kinh tế xã hội với tốc độ tăng trưởng GDP bình quân đạt 5,7-5,9%/năm, và quy mô nền kinh tế dự kiến đạt 500 tỷ USD vào năm 2025. Tuy nhiên, đất nước cũng đối mặt với những thách thức mới, đặc biệt trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và nhu cầu chuyển đổi số để đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế số.
Tổng Bí thư khẳng định, chuyển đổi số không chỉ là việc ứng dụng công nghệ số mà còn là quá trình xác lập phương thức sản xuất mới - phương thức sản xuất số, trong đó dữ liệu trở thành tài nguyên quan trọng. Chuyển đổi số cần được thực hiện toàn diện và đồng bộ, gắn với việc xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và phát huy sức mạnh của lực lượng sản xuất hiện đại.
Để thực hiện thành công cuộc cách mạng chuyển đổi số, Tổng Bí thư đã đưa ra một số nhiệm vụ trọng tâm. Trước tiên, hoàn thiện thể chế và hệ thống pháp luật là bước đầu tiên và cơ bản. Cần xây dựng hành lang pháp lý cho nền kinh tế số, tạo cơ chế mạnh mẽ để thúc đẩy chuyển đổi số trong mọi lĩnh vực, khuyến khích đổi mới sáng tạo và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Đây là nền tảng để các hoạt động chuyển đổi số có thể triển khai đồng bộ và hiệu quả.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm phát biểu tại Lễ kỷ niệm 79 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. (Ảnh: Báo Tiền Phong).
Tiếp theo, việc khơi thông và phát huy nguồn lực xã hội là quan trọng để tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển. Tạo điều kiện đầu tư thông thoáng, thu hút nguồn lực từ doanh nghiệp và các thành phần kinh tế sẽ là động lực để phát triển nhân lực với kiến thức và kỹ năng đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế số.
Bên cạnh đó, cải cách bộ máy nhà nước là nhiệm vụ không thể thiếu. Cần tinh gọn, nâng cao hiệu lực và hiệu quả, đồng thời đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý nhà nước. Mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam sẽ nằm trong nhóm 50 quốc gia hàng đầu thế giới về chính phủ điện tử và kinh tế số, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và phục vụ người dân.
Cuối cùng, việc đẩy mạnh chuyển đổi số gắn với bảo đảm an ninh là cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững. Phát triển xã hội số, số hóa toàn diện hoạt động quản lý nhà nước, cung cấp dịch vụ công trực tuyến, và phát triển công dân số với kiến thức và kỹ năng phù hợp sẽ tạo nền tảng vững chắc cho sự bứt phá trong kỷ nguyên mới.
Nếu được thực hiện đồng bộ và hiệu quả, những nhiệm vụ này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới với nền tảng số vững chắc, góp phần phát triển bền vững và nâng cao vị thế quốc gia trên trường quốc tế.
Tổng Bí thư đã khẳng định rằng, trong thời kỳ mới, chúng ta cần sự đồng lòng và quyết tâm của toàn Đảng, toàn dân và hệ thống chính trị để thực hiện thành công cuộc cách mạng chuyển đổi số, tạo ra bước đột phá trong phát triển lực lượng sản xuất và hoàn thiện quan hệ sản xuất, đưa đất nước vươn mình vượt bậc trong kỷ nguyên mới.
Bài: Phan Hoàn