Thưa các đồng chí, các vị đại biểu, các nhà khoa học trẻ thân mến, Trong không khí phấn khởi tự hào kỷ niệm 70 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, hôm nay tôi thật sự vui mừng tham dự buổi gặp mặt các nhà khoa học trẻ tiêu biểu, đại diện cho đội ngũ các nhà khoa học trẻ của cả nước.

Tôi thật sự cảm động, đánh giá rất cao, ý kiến rất tâm huyết, rất trách nhiệm, thiết thực của các nhà khoa học trẻ đối với đất nước ta, dân tộc ta, đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước chúng ta. Thay mặt Chính phủ tôi đánh giá cao việc Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức buổi gặp mặt đầu tiên rất có ý nghĩa này và thân ái gửi tới các nhà khoa học tẻ, toàn thể các đồng chí, các vị đại biểu lời thăm hỏi thân thiết và lời chúc tốt đẹp nhất.

Thưa tất cả các đồng chí, trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc, dân tộc ta luôn trân trọng và khẳng định “Hiền tài là nguyên khí quốc gia”. Trong sự nghiệp  đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm xây dựng, phát triển, trọng dụng và tôn vinh đội ngũ trí thức. Mặc dù điều kiện kinh tế nước ta còn nhiều khó khăn nhưng chúng ta luôn ưu tiên dành nguồn lực để đầu tư phát triển, nâng cao tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất có thể để các nhà khoa học, nhất là đội ngũ các nhà khoa học trẻ phát triển tài năng, sáng tạo, đóng góp thiết thực cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta, khoa học và công nghệ đã có những đóng góp rất quan trọng. Trong thời kỳ kháng chiến nhiều trí thức, nhiều nhà khoa học xuất sắc tuổi mới chỉ ngoài 30 như các Giáo sư Trần Đại Nghĩa, Tạ Quang Bửu, Lê Văn Thiêm, Tôn Thất Tùng, Trần Hữu Tước, Lương Định Của...và nhiều nhà khoa học khác đã hăng hái, nhiệt tình đi theo tiếng gọi kháng chiến cứu nước của Bác Hồ, của Đảng, đem hết tâm huyết, tài năng cống hiến cho sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc và xây dựng đất nước.

Từ khi giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, đội ngũ các nhà khoa học của cả nước chúng ta bằng bản lĩnh, trí tuệ đã vượt qua nhiều khó khăn thử thách, không ngừng nỗ lực tìm tòi, sáng tạo, đóng góp xứng đáng vào thành công của công cuộc đổi mới của đất nước chúng ta trên các lĩnh vực. Nhiều phát minh, sáng chế, giải pháp hữu ích, sáng kiến cải tiến kỹ thuật của các nhà khoa học trẻ Việt Nam đã được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất và đời sống, góp phần quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao tiềm lực quốc phòng, an ninh của đất nước. Một số nhà khoa học trẻ đã chiếm lĩnh, chinh phục đỉnh cao của khoa học, ghi danh Việt Nam vào bản đồ khoa học của nhân loại như Giáo sư Ngô Bảo Châu, Giáo sư Đàm Thanh Sơn, Giáo sư Vũ Hà Văn, Nhà thiên văn Lưu Lệ Hằng,...

Khoa học và công nghệ, đội ngũ trí thức, các nhà hoa học và các nhà khoa học trẻ thông quan hoạt động khoa học công nghệ đã đóng góp rất quan trọng, rất xứng đáng vào công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ đất nước, đồng thời góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Trong số các nhà khoa học trẻ tiêu biểu có mặt hôm nay, nhiều người là tác giả của nhiều sáng chế, giải thưởng khoa học công nghệ uy tín quốc gia và quốc tế rất quý giá, rất đáng trân trọng. Riêng lĩnh vực kinh tế đã đóng góp, tiết kiệm, làm lợi rất lớn cho cơ quan nhà nước, tổ chức và doanh nghiệp hàng nhiều tỉ đồng, đã kinh doanh thành công và hiệu quả các sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ được hình thành từ chính kết quả nghiên cứu của mình.

Chẳng hạn, kỹ sư Phạm Gia Vinh đã nghiên cứu, thiết kế, chế tạo thành công máy bay không người lái; kỹ sư Lê Văn Huyên với 11 sáng kiến, giải pháp giúp Tổng Công ty Viễn thông Mobifone tiết kiệm hàng chục tỷ đồng chi phí đầu tư; kỹ sư Lưu Mạnh Hà - người đã có 25 sáng kiến ý tưởng được công nhận, làm lợi cho Tập đoàn Viettel hàng trăm tỷ đồng… và nhiều nhà khoa học trẻ khác cũng đóng góp rất lớn.

Thay mặt Chính phủ, tôi đánh giá rất cao, biểu dương các nhà khoa học trẻ Việt Nam về những nỗ lực, phấn đấu và thành tích đã đạt được. Chính phủ luôn luôn mong muốn các bạn bằng nhiệt huyết, tài năng và niềm đam mê của mình, tiếp tục theo đuổi hoài bão nghiên cứu, sáng tạo, đóng góp nhiều hơn nữa cho đất nước. Các bạn là những tấm gương sáng về tình yêu khoa học trong thế hệ trẻ Việt Nam. Nhân dịp này, tôi đánh giá rất cao sự nỗ lực, trách nhiệm của Bộ Khoa học và Công nghệ, các Bộ ngành, địa phương, các viện nghiên cứu, trường đại học, các doanh nghiệp đã tích cực ủng hộ và tạo mọi điều kiện thuận lợi, hỗ trợ kịp thời cho các nhà khoa học trẻ theo đuổi đam mê nghiên cứu sáng tạo của mình.

Ngày nay, khoa học và công nghệ đang phát triển và được đưa vào ứng dụng rất nhanh, cùng với toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng tác động mạnh mẽ đến quá trình phát triển kinh tế - xã hội cũng như tăng cường tiềm lực an ninh của mỗi quốc gia.

Sau 30 năm đổi mới, thế và lực của đất nước ta đã lớn mạnh hơn nhiều, chúng ta có nhiều cơ hội thuận lợi cho phát triển nhưng cũng gặp không ít khó khăn, thách thức. Để Việt Nam chúng ta sớm ra khỏi là nước đang phát triển có thu nhập trung bình và không rơi vào bẫy thu nhập trung bình, xây dựng nền tảng cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Đảng và Nhà nước ta đã xác định phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao gắn kết với phát triển và ứng dụng khoa học và công nghệ là một trong ba đột phá chiến lược. Thứ nhất là hoàn thiện thể chế cải cách thủ tục hành chính, trọng tâm là kinh tế thị trường. Thứ hai là nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao gắn liền là tiếp thu phát triển ứng dụng khoa học và công nghệ. Thứ ba là bằng nhiều nguồn lực tập trung đầu tư hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội.Ba đột phá này tạo nền tảng để công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, phát triển nhanh, bền vững của đất nước.

Đây cũng là một trong những nhân tố quan trọng nhất quyết định sự thành công của quá trình cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của quốc gia, nền kinh tế và doanh nghiệp.

Để tiếp tục phát huy hiệu quả tiềm năng sáng tạo của các nhà khoa học trẻ và ươm mầm, nuôi dưỡng, lan tỏa niềm say mê khoa học trong thế hệ trẻ Việt Nam, tôi yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ, các Bộ, ngành, địa phương, các viện nghiên cứu, trường đại học, các doanh nghiệp cần quán triệt Nghị quyết Trung ương 6 Khóa XI về phát triển khoa học và công nghệ, có cơ chế, chính sách, giải pháp thiết thực, hiệu quả, tạo mọi thuận lợi cho đội ngũ các nhà khoa học nhất là các nhà khoa học trẻ, trong đó tập trung vào một số nội dung chủ yếu tôi muốn nhấn mạnh sau đây:

Phải rà soát, hoàn thiện, triển khai thực hiện có hiệu quả cơ chế, chính sách, nhất là chính sách thu hút, sử dụng, trọng dụng nhà khoa học, nhất là các nhà khoa học trẻ gắn liền với chính sách đào tạo các chuyên gia, các nhà khoa học đầu ngành từ các nhà khoa học trẻ.

Chính sách khuyến khích đầu tư, chính sách tài chính, chính sách hỗ trợ khởi nghiệp, chính sách khuyến khích phát triển doanh nghiệp khoa học và công nghệ và chính sách khuyến khích doanh nghiệp ứng dụng khoa học và công nghệ.

Trước mắt tạo mọi điều kiện thuận lợi để các nhà khoa học trẻ được tiếp cận hỗ trợ từ các quỹ khoa học và công nghệ; được tham gia thực hiện nhiệm vụ trong các chương trình, đề án khoa học của các cơ quan nhà nước, động viên, tạo điều kiện để các nhà khoa học trẻ....Trong điều kiện khó khăn Chính phủ cũng đã hết sức cố gắng quyết định cấp một nghìn tỷ cho Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia.

Khuyến khích các nhà khoa học được tự do bày tỏ ý kiến của mình, đóng góp vào xây dựng cơ chế chính sách để phát triển khoa học và công nghệ, đóng góp vào nghiên cứu để phát triển khoa học và công nghệ. Tự do, dân chủ trong hoạt động khoa học trong đó có cả khoa học xã hội và nhân văn, khoa học công nghệ, chỉ có như vậy mới có động lực.

Đẩy mạnh hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ; chú trọng hợp tác về đào tạo các nhà khoa học trẻ; thu hút và sử dụng hiệu quả đội ngũ sinh viên, nghiên cứu sinh, thực tập sinh, chuyên gia khoa học và công nghệ học tập và làm việc ở nước ngoài tham gia hoạt động khoa học và công nghệ tại Việt Nam. Chúng ta có hơn 4 triệu người Việt Nam đang định cư sinh sống tại 101 nước và vùng lãnh thổ, trong đó trên 6 nghìn người có trình độ tiến sỹ trở lên....cùng nhau hướng tới xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

Khuyến khích mạnh mẽ và hỗ trợ hiệu quả các nhà khoa học trẻ thực hiện các hoạt động ươm tạo công nghệ, hình thành và phát triển hệ thống doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp khoa học và công nghệ, tạo điều kiện thuận lợi nhất để đưa nhanh lĩnh vực khoa học và công nghệ mà ta có tiềm năng, thế mạnh để trở thành những lĩnh vực, những sản phẩm mũi nhọn quốc gia cạnh tranh mạnh trên thị trường không chỉ trong nước mà cả quốc tế.

Khoa học và công nghệ rộng lớn, chúng ta nên lựa chọn những lĩnh vực chúng ta có tiềm năng, lợi thế, có khả năng để chúng ta đưa ra thành sản phẩm cạnh tranh được trong nước và trên thị trường quốc tế. Làm được điều này cũng góp phần nâng cao vị thế của dân tộc Việt Nam trên trường quốc tế.

Có hình thức khen thưởng, tôn vinh xứng đáng, kịp thời đối với các nhà khoa học trẻ đạt thành tích xuất sắc trong hoạt động khoa học công nghệ;chú trọng bồi dưỡng và nhân rộng các gương điển hình tiên tiến về nghiên cứu sáng tạo của tuổi trẻ.

Tăng cường công tác thông tin truyền thông, nâng cao nhận thức, khơi dậy tinh thần đam mê lao động sáng tạo, đổi mới sáng tạo khoa học và công nghệ, nhất là trong thế hệ trẻ Việt Nam.

Tương lai của nền khoa học và công nghệ nước nhà thuộc về các nhà khoa học trẻ hôm nay. Đảng, Nhà nước, Chính phủ luôn mong muốn và đặt tất cả lòng tin vào thế hệ trẻ, vào các nhà khoa học trẻ trong sự nghiệp xây dựng, phát triển và bảo vệ tổ quốc và luôn tin tưởng rằng, cùng với lực lượng khoa học và công nghệ của cả nước, các nhà khoa học trẻ phát huy truyền thống tốt đẹp và những kết quả đã đạt được, nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức, nêu cao ý thức trách nhiệm và tinh thần tự tôn dân tộc, không ngừng phấn đấu vươn lên, vượt lên chính mình, sánh vai với bạn bè trên thế giới, để đạt được nhiều kết quả hơn nữa trong các hoạt động khoa học và công nghệ, đóng góp ngày càng thiết thực hơn nữa, hiệu quả hơn nữa vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đưa Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, tiến cùng thời đại “sánh vai với các cường quốc năm châu” như Bác Hồ kính yêu của chúng ta hằng mong muốn.

Nếu không có khoa học và công nghệ tiên tiến, hiện đại, không có nguồn nhân lực với chất lượng cao thì sẽ không thể thực hiện được mục tiêu thiêng liêng và cao cả đó. Chính phủ sẽ làm hết sức mình và với trách nhiệm cao nhất để thúc đẩy sự nghiệp giáo dục - đào tạo, phát triển nguồn nhân lực nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao và phát triển mạnh mẽ khoa học và công nghệ.

Thay mặt Chính phủ tôi xin kính chúc các đồng chí, các vị đại biểu, các nhà khoa học sức khỏe, hạnh phúc, nhiều thành công.

Bảo Chi (lược ghi)