Nhiều tiến bộ vượt bậc

Tại buổi làm việc, GS.TSKH Vũ Minh Giang – Phó Giám đốc ĐHQGHN cho biết, trong 5 năm 2006-2010, ĐHQGHN đã phát huy cao độ lợi thế về mô hình, cơ chế  hoạt động để huy động được nhiều nguồn lực, đặc biệt là nguồn tài lực và nhân lực cho hoạt động KH&CN, đã đạt được nhiều sản phẩm KH&CN đỉnh cao. Nhiều thành tựu đã phát huy tác dụng trong sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội của đất nước (đóng góp cho xây dựng và đổi mới chính sách, công cuộc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, ứng phó với biến đổi khí hậu,…).

Cụ thể, đề tài độc lập cấp Nhà nước “Nghiên cứu tách chiết ent-kauran dictecpenoit có tác dụng chống ung thư và viêm từ cây khổ sâm Bắc bộ” sau 2 năm nghiên cứu thử nghiệm đã xây dựng được quy trình tách chiết tiên tiến và ổn định hoạt chất ent-kauran dictecpenoit, có tác dụng giảm đau, chống viêm cấp và mãn tính, xác lập cơ sở KH&CN để phát triển dược phẩm chống viêm, giảm đau, hỗ trợ điều trị và dự phòng chống ung thư từ cây khổ sâm Bắc bộ. Cùng với đó, các thành tựu nghiên cứu về gen, ADN, tế bào gốc, màng lọc máu, về nấm... là những cơ sở khoa học cho việc chữa bệnh và phát triển các sinh phẩm chất lượng cao dựa vào công nghệ sinh học, công nghệ tế bào.

Theo GS.TSKH Vũ Minh Giang – Phó Giám đốc ĐHQGHN, lần đầu tiên nhóm nghiên cứu trong nước với đề tài “Nghiên cứu KIT chẩn đoán HIV và viêm gan B, viêm gan C, ký sinh trùng sốt rét” đã làm chủ được công nghệ sinh học phân tử và phát triển thành sản phẩm có thể so sánh với sản phẩm nhập ngoại. Công nghệ mới cũng đã tạo tiền đề cho nghiên cứu phát triển văc – xin theo đường uống với đề tài đặc biệt ĐHQG “Nghiên cứu biểu hiện protein tái tổ hợp trên bào tử vi khuẩn Bacillus”.

Cũng lần đầu tiên ở Việt Nam, vật liệu tổ hợp polymer phát quang hữu cơ/ôxit titan cấu trúc nanô được chế tạo thành công sử dụng làm điốt phát quang hữu cơ (OLED), pin mặt trời hữu cơ (OSC) và chất điện li rắn họ perovskite LaLiTiO3 (LLTO) có độ dẫn ion cao được chế tạo sử dung cho pin ion liti. Những thành công bước đầu này sẽ được phát triển để chế tạo chip OLED và nguồn điện nhỏ dung lượng cao (pin ion liti) ứng dụng trong hệ thống vi phân tích Y-sinh thông minh. Triển khai công nghệ chiếu sáng mới - tiết kiệm năng lượng (solid-state lighting -chiếu sáng thể rắn) ở nước ta.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Đình Tiến "Cần đẩy mạnh khâu quản lý ứng dụng, quản lý các kết quả sau nhiều năm nghiên cứu..."

Bên cạnh đó còn có nhiều nghiên cứu đóng góp lớn cho dự báo tai biến thiên nhiên, biến đổi khí hậu, tìm kiếm khoáng sản, cho quản lý tổng hợp, phát triển bền vững ở bờ biển Việt Nam.

Sản phẩm khoa học phải mang tính ứng dụng cao

Phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng Lê Đình Tiến cho biết qua khảo sát và theo dõi hoạt động của các đơn vị thuộc ĐHQGHN đã thấy rõ sự chuyển biến tích cực của các đơn vị trong những năm gần đây. Những yếu tố như nhận thức về việc xây dựng trường đại học định hướng nghiên cứu, đổi mới quản lý hoạt động KH&CN đã giúp các trường, viện có những kết quả quan trọng, chất lượng, trình độ nghiên cứu đã tăng nhiều so với trước đây. Các đơn vị đã có năng lực đủ mạnh để liên kết, hợp tác quốc tế. Thông qua đó, đào tạo và nâng cao trình độ của đội ngũ cán bộ trong nước, có thêm nhiều kết quả nghiên cứu có khả năng ứng dụng vào thực tiễn cao.

Thứ trưởng cho rằng, hiện nay, trong hoạt động KH&CN khâu nghiên cứu và triển khai đã được làm tốt nhưng cần đẩy mạnh khâu quản lý ứng dụng, quản lý các kết quả sau nhiều năm nghiên cứu và xác định cách thức đưa vào ứng dụng trong thực tiễn, chuyển giao công nghệ. Như vậy, KH&CN sẽ có thêm nhiều đóng góp trực tiếp cho sản xuất kinh doanh, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và phát triển kinh tế xã hội của đất nước.

Tại buổi làm việc, Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, trong 5 năm qua, ĐHQGHN đã sáng tạo, đổi mới phương thức quản lý hoạt động KH&CN đúng với yêu cầu và định hướng nghiên cứu của đất nước. Các kết quả nghiên cứu có tiến bộ vượt bậc trong việc huy động nguồn lực, tăng cường các công trình công bố trên các tạp chí khoa học quốc tế uy tín cao. Tuy nhiên, ĐHQGHN cần thay đổi cơ chế quản lý với các đề tài theo hướng giám sát chặt chẽ, mang tính ứng dụng thực tế cao hơn. Tránh những đề tài nghiên cứu sau khi nghiệm thu không ứng dụng được trong đời sống.

PHó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân và đoàn công tác thăm Viện Vi sinh vật và Công nghệ sinh học

GS.TS Mai Trọng Nhuận – Giám đốc ĐHQGHN bảy tỏ mong muốn ĐHQGHN sẽ nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ hơn của các cấp quản lý, trước hết là sự khẳng định vị trí pháp lý của ĐHQGHN như một đơn vị sự nghiệp thuộc Chính phủ. Đó vừa là căn cứ pháp lý quan trọng cho cơ chế mà hiện hai ĐHQG đang vận hành, vừa là điều kiện đảm bảo cho sự phát triển bền vững của cả hai ĐHQG, là yếu tố quan trọng giúp ĐHQGHN vươn tới đỉnh cao trong hoạt động KH&CN và đào tạo.   

Bài, ảnh: Nguyễn Hạnh