Với mục tiêu góp phần đưa khoa học và công nghệ (KH&CN) trở thành động lực then chốt để phát triển vùng dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN) nhanh, bền vững, ngày 20/9/2018, Ủy ban Dân tộc và Bộ KH&CN tổ chức Hội nghị đánh giá Sơ kết 5 năm (giai đoạn 2012-2017) thực hiện chương trình phối hợp hoạt động, triển khai hoạt động giai đoạn năm 2018-2020.

Động lực then chốt để phát triển vùng dân tộc thiểu số

Về phía Bộ KH&CN có đồng chí Chu Ngọc Anh, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ KH&CN; đồng chí Trần Quốc Khánh, Nguyên Thứ trưởng Bộ KH&CN; đồng chí Phạm Công Tạc, Thứ trưởng Bộ KH&CN; cùng đại diện lãnh đạo một số đơn vị chức năng của Bộ KH&CN.

Về phía Ủy ban Dân tộc có đồng đồng chí Đỗ Văn Chiến, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc (UBDT); đồng chí Nông Quốc Tuấn, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm UBDT; đồng chí Phan Văn Hùng, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm UBDT; đồng chí Hoàng Thị Hạnh, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm UBDT. Tham dự Hội nghị Sơ kết còn có đại diện một số sở, ngành trung ương và địa phương.

Ngày 10 tháng 7 năm 2012, Ủy ban Dân tộc và Bộ Khoa học và Công nghệ đã ký Chương trình phối hợp (CTPH) hoạt động giai đoạn 2012-2020. Mục tiêu của Chương trình nhằm đẩy mạnh hơn nữa công tác nghiên cứu khoa học; tuyên truyền, vận động, hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) cả nước tích cực ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ để nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, dịch vụ; góp phần thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn...

Tính đến thời điểm 31/12/2017, đã có 25/46 tỉnh tổ chức ký kết CTPH giữa 2 cơ quan. Hầu hết các CTPH đã ký kết đều bám sát nội dung, hướng dẫn của trung ương, phù hợp với đặc điểm, điều kiện, tình hình của từng địa phương. Căn cứ nội dung CTPH, Ban Dân tộc và Sở Khoa học và Công nghệ các tỉnh đã tổ chức ký kết, ban hành kế hoạch thực hiện cho cả giai đoạn và từng năm.

Sau 05 năm thực hiện (từ năm 2012 đến năm 2017) Chương trình đã đạt được kết quả trong việc đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu phục vụ xây dựng chính sách dân tộc; Tăng cường tiềm lực khoa học và công nghệ cho các đơn vị nghiên cứu thuộc Ủy ban Dân tộc và hệ thống cơ quan công tác dân tộc; Thực hiện hiệu quả công tác nghiên cứu  ứng dụng chuyển giao công nghệ cho vùng dân tộc thiểu số; Phối hợp chặt chẽ trong hoạt động thông tin khoa học công nghệ và tuyên truyền, nâng cao nhận thức...

Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Đỗ Văn Chiến đã trao tặng kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp phát triển các dân tộc” cho đồng chí Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh, nguyên Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Quốc Khánh.

Việc ký kết Chương trình phối hợp đã tác động mạnh mẽ đến hoạt động khoa học và công nghệ của hệ thống cơ quan làm công tác dân tộc từ trung ương đến địa phương. Thông qua Chương trình, kinh phí sự nghiệp khoa học cấp cho Ủy ban Dân tộc hàng năm được tăng lên; 2 cơ quan đã tích cực phối hợp xây dựng và bước đầu triển khai thành công Chương trình khoa học công nghệ cấp Quốc gia "Những vấn đề cơ bản và cấp bách về các dân tộc thiểu số và chính sách dân tộc ở Việt Nam đến năm 2030”. Chương trình đã tuyên truyền cho đồng bào các dân tộc nắm bắt được những thông tin, khoa học, kỹ thuật áp dụng cho sản xuất, chăn nuôi, cây trồng. Thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội ở vùng dân tộc. Đời sống văn hoá, tinh thần của bà con nông dân được cải thiện và nâng lên rõ rệt….

Luôn dành sự ưu tiên cho hoạt động KH&CN của UBDT

Thay mặt Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh chúc mừng những kết quả đạt được của Hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện Chương trình phối hợp.

Bộ trưởng cho biết, vừa qua,  các Bộ/ngành đã tiến hành tổng kết đánh giá kết quả triển khai thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW về nông nghiệp, nông dân, nông thôn trong giai đoạn mới. Đây là Nghị quyết có nhiều giải pháp về KH&CN tuy không trực tiếp đề cập về vấn đề dân tộc nhưng lại tác động trực tiếp đến đồng bào dân tộc. Nghị quyết chỉ rõ “Phát triển nhanh nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng khoa học, công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực, tạo đột phá để hiện đại hoá nông nghiệp, công nghiệp hoá nông thôn...”.

Bộ trưởng Chu Ngọc Anh nhấn mạnh, với trách nhiệm được giao, một mặt Bộ KH&CN tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ thuộc nội dung của Chương trình phối hợp, đồng thời tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao các tiến bộ KH&CN vào nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh trao cũng trao tặng kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp khoa học và công nghệ” cho đồng chí Bộ trưởng, Chủ nhiệm Đỗ Văn Chiến; Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Nông Quốc Tuấn; Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Lê Sơn Hải; nguyên Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Đinh Quế Hải

Bộ trưởng đánh giá cao việc triển khai thực hiện Chương trình phối hợp tại UBDT, bởi có đến 25/46 tỉnh thành có Ban Dân tộc đã ký kết Chương trình phối hợp giữa Ban Dân tộc với Sở Khoa học và Công nghệ. Các Chương trình phối hợp cấp tỉnh đã ký kết đều bám sát nội dung, hướng dẫn của trung ương, phù hợp với đặc điểm, điều kiện, tình hình của từng địa phương.

Thông qua việc thực hiện các chương KH&CN, nhằm phát triển sản xuất, tạo sinh kế và nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn, phát huy và nhân rộng được các mô hình sản xuất hiệu quả đến hết năm 2017, các địa phương đã phát triển được khoảng 21.000 mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, ứng dụng công nghệ cao trên diện rộng, hình thành được một số vùng sản xuất tập trung theo hướng hàng hóa, nhiều mô hình gắn trực tiếp với đồng bào dân tộc...

Các đồng chí Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm trao tặng kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp phát triển các dân tộc”  cho các đồng chí lãnh đạo cấp vụ, phòng và chuyên viên của Bộ KH&CN.

Bộ trưởng khẳng định, để tăng cường các hoạt động KH&CN hướng đến người nông dân, đồng bào dân tộc thiểu số, trong 5 năm qua tuy nguồn vốn chung cho sự nghiệp KH&CN không tăng, song Bộ KH&CN vẫn luôn dành sự ưu tiên cho hoạt động KH&CN của UBDT.

Từ những kết quả đạt được, trong thời gian tới Bộ trưởng đề nghị hai cơ quan cần tập trung vào một số nhiệm vụ cụ thể: tăng cường công tác chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc Sở KH&CN các địa phương và Ban Dân tộc trong việc triển khai thực hiện Chương trình phối hợp; phối hợp chặt chẽ giữa 2 Bộ để triển khai thực hiện có hiệu quả Chương trình khoa học và công nghệ cấp Quốc gia giai đoạn 2016 - 2020; tiếp tục đẩy mạnh triển khai có hiệu quả Chương trình hỗ trợ ứng dụng, chuyển giao tiến bộ khoa học và công nghệ thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nông thôn, miền núi, vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2016-2025; Tăng cường lồng ghép nội dung triển khai của Chương trình phối hợp với các Chương trình KH&CN quốc gia do Bộ KH&CN được giao quản lý; đẩy mạnh các hoạt động trong nội dung tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức cho cộng cộng đồng dân tộc thiểu số; tăng cường các hoạt động đào tạo, tập huấn cho những đội ngũ cán bộ quản lý, nghiên cứu khoa học của Ủy ban Dân tộc.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT  Đỗ Văn Chiến thay mặt Ban cán sự Đảng, lãnh đạo UBDT gửi tới đồng chí Bộ trưởng Bộ KH&CN và tập thể, cán bộ Bộ KH&CN đã  giúp đỡ, quan tâm hiệu quả tới các nhiệm vụ của UBDT. Đồng chí nhận thức sâu sắc rằng, Hội nghị hôm nay không chỉ dừng lại ở việc Sơ kết giữa Bộ KH&CN và UBDT mà cao hơn, đó là tình cảm, sự quan tâm đặc biệt của những người làm KH&CN và những người làm quản lý KH&CN cộng động chia sẻ trách nhiệm  giúp cho Nhà nước phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm khẳng định, sự phối hợp giữa 2 ngành từ trung ương đến địa phương ngày càng chặt chẽ, hiệu quả hơn, trong đó đặc biệt là sự phối hợp ở trung ương. Điều này thể hiện sự quan tâm đặc biệt, có trách nhiệm của Bộ Khoa học và Công nghệ đối với quản lý nhà nước về công tác dân tộc nói riêng và sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS&MN nói chung. Một số nội dung thực sự nổi bật, có tính đột phá trong hoạt động KH&CN, từ đó góp phần tạo động lực phát triển vùng DTTS&MN như: hoạt động nghiên cứu phục vụ xây dựng chính sách dân tộc; hoạt động nghiên cứu ứng dụng chuyển giao công nghệ cho vùng DTTS&MN...

Thông qua CTPH, hoạt động KH&CN của Ủy ban Dân tộc có những thay đổi mang tính đột phá, kinh phí KH&CN hàng năm tăng mạnh; các nhiệm vụ KH&CN cũng ngày càng đa dạng hơn... Các kết quả nghiên cứu khoa học đã hỗ trợ và phục vụ tốt hơn quản lý nhà nước về công tác dân tộc. Ban Dân tộc tại các địa phương  bước đầu được tham gia và thụ hưởng trực tiếp từ kết quả các hoạt động KH&CN.

 Bộ trưởng, Chủ nhiệm cũng đề nghị một số nhiệm vụ trọng tâm triển khai CTPH trong 3 năm tới (2018-2020) dựa trên những kết quả đã đạt được từ Chương trình phối hợp giai đoạn 2012-2017 của Ủy ban Dân tộc và Bộ KH&CN; Ban Dân tộc và Sở KH&CN các tỉnh, thành phố được thực hiện toàn diện, có hiệu quả 4 nội dung đã ký trong CTPH và Kế hoạch số 2586/KH-BKHCN-UBDT. 

Lãnh đạo Bộ KH&CN trao trao tặng kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp khoa học và công nghệ” cho các đồn

Tại Hội nghị Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Đỗ Văn Chiến  đã trao tặng kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp phát triển các dân tộc” cho đồng chí Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh, Thứ trưởng Bộ KH&CN Phạm Công Tạc, nguyên Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Quốc Khánh; Các đồng chí Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm UBDT đã trao tặng kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp phát triển các dân tộc”  cho các đồng chí lãnh đạo cấp vụ, phòng và chuyên viên của Bộ KH&CN.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh cũng trao tặng kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp khoa học và công nghệ” cho đồng chí Bộ trưởng, Chủ nhiệm Đỗ Văn Chiến; Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Nông Quốc Tuấn; Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Lê Sơn Hải; nguyên Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Đinh Quế Hải; Thứ trưởng Bộ KH&CN Phạm Công Tạc cũng trao tặng kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp khoa học và công nghệ” cho các đồng chí lãnh đạo cấp vụ, cấp phòng và chuyên viên UBDT.

Bài, ảnh: PV